Melez zeki karar destek sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirimi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2010
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu tezde, günlük hayatta karşılaşılan karmaşık karar problemlerinin optimal olarak çözülebilmesi için melez zeki karar destek sistemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması konusu araştırılmıştır. Karar problemleri genel olarak birden fazla kriter içerir ve çok kriterli karar verme (ÇKKV) algoritmaları kullanılarak çözülebilmektedir fakat bu problemler çoğu zaman belirsiz ve doğrusal olmayan özellikler içermektedir. Bu tür belirsizlik içeren durumlarda doğrusal olmayan özelliklerin modellenmesi için ÇKKV yöntemleri yetersiz kalmakta ve bulanık mantık, bulanık çıkarım ve yapay sinir ağları gibi yapay zeka tekniklerine ihtiyaç duyulmaktadır. Karar destek sistemleri (KDS) ise belirsizlik seviyesi yüksek olan bu tür karar problemlerini çözmek için analitik modeller kullanarak karar vericiye kolaylık sağlarlar. Çalışmada melez zeki karar destek sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirimi için genel bir karar destek modeli önerilmiştir. İki farklı karmaşık karar problemi için ÇKKV ile yapay zeka tekniklerinin melez olarak birlikte kullanımı incelenmiş ve problemlerin çözümüne yönelik karar destek sistemleri geliştirilmiştir. Daha sonra geliştirilen melez zeki karar destek sistemlerinin gerçekleştirimi yapılmıştır. Sistem mimarileri ve deneysel sonuçlar örnekler üzerinde açıklanmıştır. Geliştirilen karar destek sistemlerinin iyileştirilmesi için yapılabilecekler ve diğer karar problemlerine nasıl uyarlanabileceği tartışılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Karar Destek Sistemleri, Bulanık Mantık, Çok kriterli karar verme, Yapay Zeka, Bulanık analitik hiyerarşi süreci, TOPSIS, Decision support systems, Fuzzy logic, Multi-criteria decision making, Artificial intelligence, Fuzzy analytic hierarchy process, TOPSIS, Bilgisayar Mühendisliği A.B.D.
