Türkiye’nin Batısında, Leishmaniasis’in Endemik Olduğu Aydın Dağları ve Çevresinde Kum Sineği (Diptera: Psychodidae) Faunası, Mevsimsel Aktiviteleri ve Yüksekliğe Göre Dağılımları

Basit Öğe Kaydı
dc.authorscopusid55911250900
dc.authorscopusid6505888496
dc.authorscopusid6603630554
dc.contributor.authorArserim S.K.
dc.contributor.authorMermer A.
dc.contributor.authorÖzbel Y.
dc.date.accessioned2023-01-12T20:26:25Z
dc.date.available2023-01-12T20:26:25Z
dc.date.issued2022
dc.departmentN/A/Departmenten_US
dc.description.abstractObjective: Human and canine leishmaniasis (CanL) are endemic in Turkey, and cutaneous leishmaniasis (CL) is a primary public health problem among vector-borne diseases, with 1500-2000 autochthonous cases per year. In this study, we aimed to perform a comprehensive entomological survey, including the detection of sand fly fauna, seasonal activity, and altitudinal distribution, together with the ecological features of Aydın Mountains and their surroundings that are endemic areas for CL caused by Leishmania tropica and CanL caused by L. infantum MON-1. Methods: The survey was carried out from June 2009 to July 2010. Ten localities with different altitudes were selected. Sand fly collection was done every 15 days in July and August when sand flies are most active and every 30 days between September and June (14 months, 16 samplings) using CDC light traps and sticky traps. During the collection, the temperature, humidity, and ecological and environmental features were recorded. Sand fly specimens were dissected and identified at species level using written keys. Results: A total of 6712 sand fly specimens (3268 females and 3444 males) were collected from 10 localities throughout all study periods. Species identification revealed that nine and three species belonging to Phlebotomus (P. major s.l. 30.38%, P. tobbi 22.93%, P. papatasi 5.88%, P. sergenti s.l. 4.51%, P. alexandri 4.26%, P. simici 3.50%, P. burneyi 0.63%, P. brevis 0.45%, and Transphlebotomus spp. 0.28%) and Sergentomyia (S. dentata 23.17%, S. minuta 2.43%, and S. antennata 1.58%) were found, respectively. The seasonal activities of these 12 sand fly species were determined, and P. major s.l. and P. tobbi, which were probable vectors of VL and CanL, were present in the study area. P. sergenti s.l., a probable vector of CL, was also found in the region and was active for seven months between April and October. P. sergenti s.l. was found in the 400-600 m altitude in July, while P. major and P. tobbi were found in high densities in the 200-400 m altitude in September. Conclusion: Our results showed that leishmaniasis vectors are present in different altitudes in the Aydın mountains and surroundings. The findings revealed the time intervals of parasite transmission in the area and the period of applying protective measures, such as insecticide application.Amaç: İnsan ve kanin leishmaniasis (CanL) açısından endemik bir ülke olan Türkiye’de, kutanöz leishmaniasis (KL) yılda 1500-2000 yerli olgu ile vektör kaynaklı hastalıklar arasında birincil halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmada, Leishmania tropica’nın neden olduğu CL ve L. infantum MON-1’in neden olduğu CanL bakımından endemik bir alan olan Aydın Dağları ve çevresinde bulunan kum sineğinin faunası, mevsimsel aktiviteleri ve yüksekliğe göre dağılımları ile ekolojik özelliklerinin de belirlenmesini içeren kapsamlı bir entomolojik araştırma amaçlanmıştır. Yöntemler: Araştırma, Haziran 2009 ile Temmuz 2010 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Farklı yükseklik aralıklarına göre toplam 10 lokasyon seçilmiş, CDC ışık tuzakları ve yapışkan tuzaklar kullanılarak kum sineklerinin en aktif olduğu Temmuz ve Ağustos aylarında 15 günde bir, Eylül ve Haziran ayları arasında 30 günde bir olmak üzere kum sineği örnekleri toplanmıştır (toplam 14 ay, 16 örnekleme). Örnek toplama sırasında sıcaklık, nem, ekolojik ve çevresel özellikler kaydedilmiştir. Kum sineği örnekleri, teşhis anahtarları kullanılarak tür düzeyinde tanımlanmıştır. Bulgular: Tüm örnekleme periyotları boyunca, 10 lokasyondan toplam 6712 kum sineği örneği (3268 dişi ve 3444 erkek) toplanmıştır. Morfolojik tür teşhisinde Phlebotomus cinsine ait dokuz (P. major s.l. %30,38; P. tobbi %22,93; P. papatasi %5,88; P. sergenti s.l. %4,51; P. alexandri %4,26; P. simici %3,50; P. burneyi %0,63; P. brevis %0,45; Transphlebotomus spp. %0,28) ve Sergentomyia cinsine ait üç tür (S. dentata %23,17; S. minuta %2,43; S. antennata %1,58) bulunmuştur. On iki kum sineği türünün mevsimsel aktivitesi belirlenmiş, VL ve CanL’nin olası vektörleri olan P. major s.l. ve P. tobbi ile CL’nin olası vektörü olan P. sergenti s.l de çalışma alanında bulunmuş olup, Nisan ile Ekim ayları arasında yedi ay boyunca aktivite gösterdikleri saptanmıştır. P. sergenti s.l’nin Temmuz ayında 400-600 m’de, P. major ve P. tobbi’nin ise Eylül ayında 200-400 m yükseklik aralığında en fazla yoğunluğa sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Sonuçlar, Aydın Dağları ve çevresinde leishmaniasis vektörlerinin farklı yüksekliklerde bulunduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular, çalışma alanında parazitin bulaşma dönemi ve insektisit uygulaması gibi koruyucu önlemlerin uygulama periyodunu ortaya koymuştur.en_US
dc.identifier.doi10.4274/tpd.galenos.2022.35119
dc.identifier.endpage71en_US
dc.identifier.issn2146-3077
dc.identifier.issue1en_US
dc.identifier.pmid35232708en_US
dc.identifier.scopus2-s2.0-85125597746en_US
dc.identifier.scopusqualityQ4en_US
dc.identifier.startpage60en_US
dc.identifier.trdizinid517379en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.4274/tpd.galenos.2022.35119
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/517379
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11454/80006
dc.identifier.volume46en_US
dc.indekslendigikaynakScopusen_US
dc.indekslendigikaynakScopusen_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.indekslendigikaynakPubMeden_US
dc.language.isoenen_US
dc.publisherNLM (Medline)en_US
dc.relation.ispartofTurkiye parazitolojii dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectAydın Mountainsen_US
dc.subjectleishmaniasisen_US
dc.subjectSandy flyen_US
dc.subjectseasonal activityen_US
dc.subjectWestern Anatoliaen_US
dc.subjectanimalen_US
dc.subjectcutaneous leishmaniasisen_US
dc.subjectdogen_US
dc.subjectfemaleen_US
dc.subjecthumanen_US
dc.subjectinsect vectoren_US
dc.subjectmaleen_US
dc.subjectparasitologyen_US
dc.subjectPhlebotomusen_US
dc.subjectPsychodidaeen_US
dc.subjectseasonen_US
dc.subjectturkey (bird)en_US
dc.subjectvisceral leishmaniasisen_US
dc.subjectAnimalsen_US
dc.subjectDogsen_US
dc.subjectFemaleen_US
dc.subjectHumansen_US
dc.subjectInsect Vectorsen_US
dc.subjectLeishmaniasis, Cutaneousen_US
dc.subjectLeishmaniasis, Visceralen_US
dc.subjectMaleen_US
dc.subjectPhlebotomusen_US
dc.subjectPsychodidaeen_US
dc.subjectSeasonsen_US
dc.subjectTurkeyen_US
dc.titleTürkiye’nin Batısında, Leishmaniasis’in Endemik Olduğu Aydın Dağları ve Çevresinde Kum Sineği (Diptera: Psychodidae) Faunası, Mevsimsel Aktiviteleri ve Yüksekliğe Göre Dağılımlarıen_US
dc.title.alternativeFauna, Seasonal Activity, and Altitudinal Distribution of Phlebotomine Sand Flies (Diptera: Psychodidae) in Leishmaniasis Endemic Area, Aydın Mountains, and Surroundings in Western Turkeyen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Koleksiyon

Scopus İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
PubMed İndeksli Yayın Koleksiyonu
TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu