Yazar "Özçakal, Emrah" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 10 / 10
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Açık kanallı sistemlerde ölçülü su dağıtımının zamansal ve mekansal olarak bilgisayar destekli tasarımı, kontrolü ve izlenmesi(Ege Üniversitesi, 2010) Anaç, Süer; Kılıç, Murat; Özçakal, EmrahAçık Kanallı Sistem, Gerçek Zamanlı Akım Analizi, Ölçülü Su Dagıtımı, Paket Program Tasarımı, Hidrolik Parametre Tayini.;Büyük ölçekli sebekelerde su dagıtımının gerçek zamanlı olarak seri bir sekilde izlenmesi, sadece tarımsal üretimden saglanan verim ve gelir artısı üzerinde degil, aynı zamanda kıt kaynakların çok sayıda kullanıcıya adil sekilde dagıtımı ve sistemin sürdürülebilir isletimi üzerinde de hayati öneme sahiptir. Bu arastırmanın amacı, açık kanallı sistemlerde ölçülü su dagıtımına olanak saglayan gerçek zamanlı bir bilgisayar programının gelistirilmesi ve bunun mevcut bir sebeke üzerinde uygulanarak sonuçlarının degerlendirilmesidir. Yazılım, nesneye dayalı programlama teknigine göre tasarlanmıs olup, Windows ortamında çalısmaktadır. MEWAL 3.1 (Kilic, 2008b) adlı program, 5 ana modül ve bunlar içerisinde yer alan çok sayıda etkilesimli parametreden olusur. Bu modüller sırasıyla, Hidrolik Veri Tabanı Modülü; Gerçek Zamanlı Hesaplama ve Veri Kayıt Modülü; Kayıt Düzeltme Modülü; Zamansal ve Mekânsal Akım Rapor Modülü; ve Hacim Olarak Su Bütçesi Analiz Modülüdür. Sistemin hidrolik özellikleri, kanallarda yapılan ölçümlerle belirlenmis ve elde edilen sonuçlar ilgili veri tabanı dosyalarına kaydedilmistir. Program, 2008 yılında Gediz Havzası Ahmetli Regülâtörü Sag Sahil sulama sebekesi üzerinde meydana gelen gerçek zamanlı akım verileri kullanılarak çalıstırılmıstır. Sebekede olusan akımlar zamansal ve mekânsal olarak polinomial bir dagılım göstermistir. Arastırma alanında, rotasyon esasına göre sulama yapan ve farklı büyüklükte alanlara hizmet eden 4 birligin bulunması, bu tip bir akım dagılımını meydana getirmistir. Çalısmanın daha sonraki asamasında, bölgede yetistirilen bitki deseni, parsellerin konumu, farklı periyotlarda bitki sulama suyu gereksinimleri, kanal yayılımları ve su iletim randımanı gibi parametreler de dikkate alınarak, sebekeye gerçekte verilen su miktarının, bitkilerin sulama suyu ihtiyacını ne ölçüde karsılayabildigi zamansal ve mekânsal olarak analiz edilmistir.;Open Channel System, Real Time Flow Analysis, Measured Water Allocation, Package Program design, Hydraulic Parameters.Öğe Açık kanallı sistemlerde şebeke düzeyinde gerçek zamanlı sulama programlaması(Ege Üniversitesi, 2013) Anaç, Süer; Kılıç, Murat; Özçakal, EmrahIrrigation Programming at Networks, Computer Model.;Şebekelerde Sulama Programlaması, Bilgisayar Modeli.;Sulamanın şebeke düzeyinde programlanması, sistemden en yüksek verim ve gelirin elde edilmesi yanı sıra, kıt kaynakların sürdürülebilir kullanımı açısından da büyük önem taşır. Bu araştırmada, Kılıç (2009) tarafından tasarlanan RealPro 3.0 programı, Aşağı Gediz Havzası, Ahmetli Regülatörü Sağ Sahil Sulama Sistemi içerisinde yer alan Sarıkız Sulama Birliği'nin sorumlu olduğu alan üzerinde çalıştırılmıştır. Y9 sekonderinden su alan 45 adet tersiyer kanal ve bunların suladığı bitki deseni için sulama programları hazırlanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında; dağıtım bölgelerinin tanımlanmasını sağlayan tersiyer rotasyon grupları oluşturulmuştur. Daha sonra, sulama sisteminin ve yetiştirilen bitki deseninin özelliklerine bağlı olarak, 5, 7 ve 8 günlük rotasyon periyotları için sulama planlaması yapılmıştır. Dağıtım bölgelerine ayrılan sulama sürelerinin uzunluğu, beş alternatif stratejiye göre belirlenmiştir. Bunlardan birincisi; tüm alana ayrılan sulama süresinin, dağıtım bölgelerine eşit olarak paylaştırılması, ikincisi; toplam sulama süresinin, her bir dağıtım bölgesinde sulanan alan büyüklüğü ile orantılı olarak paylaştırılması, üçüncüsü; toplam sulama süresinin, her bir dağıtım bölgesine su veren tersiyerlerin maksimum su taşıma kapasitelerinin toplamı ile ters orantılı olarak dağıtılması, dördüncüsü; toplam sulama süresinin, o periyotta her bir dağıtım bölgesinde ihtiyaç duyulan sulama suyu miktarı ile orantılı olarak paylaştırılması ve beşinci alternatif strateji de; her bir dağıtım bölgesinin kendi içerisinde bağımsız bir ünite olarak dikkate alınması ve sulama sürelerinin buna göre oluşturulmasıdır. Tersiyer kanalların hizmet ettiği alanda, belirli bir sulama periyodunda meydana gelen kısıt düzeyleri analiz edildiğinde, beşinci alternatif stratejinin hem en uygun sulama programını verdiği, hem de sistem rotasyon periyodunu belirlediği tespit edilmiştir. Bu parametrelerin değeri, sulama sezonu boyunca şebeke düzeyinde zamansal ve mekânsal boyutta değişim göstermiştir.Öğe Arıtılmış atıksuyla sulamanın aspir bitkisinin (Carthamus Tinctorius L.) beslenme durumu ve bazı elementlerin alınımı üzerine etkisi(Ege Üniversitesi, 2020) Özçakal, EmrahÜlkemizde kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarının küresel ısınma, nüfus artışı ve sanayileşme nedeniyle giderek azaldığı göz önüne alınacak olursa, atıksu arıtma işlemlerinde arıtılan suyun geri kazanılmasına dönük çalışmalar giderek önem kazanmaktadır. Aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisi değerli bir yağ bitkisi olup, bitkisel yağların biyodizel üretiminde kullanılması ile birlikte aspir yetiştiriciliği de yaygınlaşmaktadır. Bitkinin beslenme durumu, yetiştiriciliğin yapıldığı toprak özellikleri ve sulama uygulamalarından etkilenmektedir. Ayrıca, bitkinin beslenme durumu, verim ve kaliteyi birinci dereceden etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, İTOB Organize Sanayi Bölgesinin (Tekeli-Menderes, İzmir) evsel-endüstriyel nitelikli arıtılmış atıksuları ile sulamanın aspir bitkisinin beslenme durumuna ve bazı elementlerin alınımına etkileri incelenmiştir. Arıtılmış atıksuyun aspir (Dinçer çeşidi) bitkisi üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla, sulama suyu kaynağı olarak MBR teknolojisiyle arıtılan atıksular ve yeraltı suyu kullanılmıştır. Deneme sonuçlarına göre kuyu suyu ile sulanan bitkilerde arıtılmış suyla sulanan bitkilerden daha yüksek kuru madde oluşumu gerçekleşmiştir. Her iki yılda da kuyu suyu ve arıtılmış suyla sulanan bitkilerde belirlenen makro ve mikro element içerikleri arasında farklar olduğu görülmüştür. Özellikle yapraklarda belirlenen N ve Zn miktarlarının arıtma suyu ile sulanan bitkilerde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bitkilerin ağır metal içerikleri incelendiğinde, kuyu suyu ile sulanan bitkiler ile arıtılmış suyla sulanan bitkiler arasında fark görülmemiştir. Bu benzerlik bütün bitki kısımlarında aynı şekildedir. Sonuç olarak bitki kısımlarında analiz edilen element içerikleri genel olarak arıtma suyu ile sulanan bitkilerde daha yüksek çıkmıştır. Elde edilen bu sonuçlar, İTOB Organize Sanayi Bölgesi arıtma tesisi MBR çıkış suyunun aspir yetiştiriciliğinde sulama suyu olarak kullanılabileceğini göstermektedir.;Sulama, Arıtılmış Atıksu, Aspir, Verim, Besin Elementi, Ağır Metal.;Irrigation, Treated Wastewater, Safflower, Yield, Plant Nutrition Element, Heavy Metal.Öğe Derece-gün değerlerinin jeoistatistiksel analizi ve tarımda kullanım olanakları üzerine bir araştırma(Ege Üniversitesi, 2015) Özçakal, Emrah; Anaç, Süer; Yeşilırmak, ErcanAegean Region, degree-day, spatial analysis, geostatistics, kriging.;Bu çalışmada, Ege Bölgesi'nde yer alan İzmir, Manisa, Aydın, Kütahya, Uşak, Denizli, Afyonkarahisar ve Muğla illeri için farklı eşik sıcaklık değerleri kullanılarak hesaplanan derece-gün değerlerinin jeoistatistiksel yöntem ile mekânsal analizinin yapılması ve tarımda kullanım olanaklarının araştırılması amaçlanmıştır. Derece-gün değerlerinin hesaplanması için, Ege Bölgesi içerisinde yer alan 35 adet meteoroloji istasyonuna ait 1975-2008 yıllarını kapsayan uzun yıllık günlük ortalama sıcaklık verileri kullanılmıştır. Çalışma kapsamında ilk olarak, jeoistatistik yöntemi kullanılarak derece-gün değerlerinin yarıvaryogram modelleri ile tahmin ve tahmine ilişkin standart sapma haritaları üretilmiştir. Çalışmanın devamında ise, üretilen tahmin haritaları ile bitkisel üretim, hidroloji ve tarımsal yapılar gibi tarımın farklı çalışma konularındaki kullanım olanaklarına ilişkin örnekler sunulmuştur. Çalışma kapsamında derece-gün değerlerine ilişkin olarak elde edilen tahmin haritaları çapraz doğrulama işlemi ile değerlendirilmiş ve uygulanan sıradan krigleme yöntemi için küresel ve üssel yarıvaryogram modellerinin en iyi sonuçları verdiği belirlenmiştir. Ayrıca, ısıtma derece-gün (HDD) değerlerinin Ege Bölgesi'nin denize yakın kısımlarında düşük değerlerde bulunduğu, iç kısımlara doğru bu değerlerin giderek artış gösterdiği belirlenmiştir. Soğutma derece-gün (CDD) değerlerinde ise, HDD değerlerinin tam tersi şekilde bir değişim gösterdiği gözlemlenmiştir. Son olarak, derece-gün değerlerinin tarımda kullanım olanakları değerlendirildiğinde, özellikle bitkisel üretimin gerçekleştirileceği yöreye uygun tür ve çeşitlerin seçimi, ekim-dikim işlemlerinin zamanlaması, bitkilerin gelişim süreleri ile hasat zamanlarının hesaplanması gibi pek çok konuda yararlanıldığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, tarımsal yapıların tasarımına ilişkin olarak yapılarda optimum yalıtım kalınlığı, ısıtma ve soğutma ihtiyaçlarının belirlenmesi, enerji gereksinimleri ve buna bağlı maliyet analizlerinin gerçekleştirilmesi konularında da derece-gün değerlerinden yoğun olarak fayda sağlanabileceği söylenebilir.;Ege Bölgesi, derece-gün, mekansal analiz, jeoistatistik, krigleme.Öğe Ege bölgesi yağış ve sıcaklık değerlerinin zaman ve mekan boyutundaki değişiminin istatistiksel analizi(Ege Üniversitesi, 2014) Özçakal, Emrah; Anaç, Süerİki ana bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde Ege Bölgesi yağış ve sıcaklık parametrelerinin zamansal trendleri Mann-Kendall testi kullanılarak incelenmiştir. Çalışma amacına yönelik olarak, Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ)'ne ait 34 meteoroloji istasyonunda ölçülen yağış (1960-2010) ve sıcaklık (1975-2010) verileri ile Devlet Su İşleri (DSİ)'ne ait 63 meteoroloji istasyonunda ölçülen yağış (1960-2005) verileri materyal olarak kullanılmıştır. Trend analizi sonuçları her bir iklim parametresi için tüm istasyonlarda ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Trendlerin yönlerinin parametreler ve istasyonlar arasında farklılık gösterdiği saptanmıştır. Bu nedenle, yağış parametresinde genel bir artış veya azalış eğilimi olduğunu söylemek oldukça zordur. Fakat, sıcaklık için tüm istasyonlarda artan yönde belirgin trendler saptanmıştır. İkinci bölümde ise, Ege Bölgesinde meteoroloji istasyonları dışında kalan ölçüm yapılmayan noktalardaki yağış ve sıcaklık değerleri jeoistatistiksel yöntemler kullanılarak tahmin edilmiştir. Çalışmada, İzmir, Aydın, Manisa, Uşak, Kütahya, Afyon, Denizli ve Muğla il sınırları içinde kalan yaklaşık 85.000 km2'lik bir alanı kapsayan Ege Bölgesi'ndeki yağış için 63 ve sıcaklık için 34 meteoroloji istasyonu yıllık toplam yağış ve yıllık ortalama sıcaklık verileri kullanılmıştır. Çapraz doğrulama işlemi sonucunda, deneysel yarıvaryogramları temsil edebilecek en iyi teorik yarıvaryogram modellerinin küresel ve üssel olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, kriging yöntemiyle yağış parametresi için 10, sıcaklık parametresi için ise 7 adet tahmin haritası oluşturularak, söz konusu iklim parametrelerinin zaman içerisinde mekânsal değişimleri belirlenmiştir.Öğe Gümüldür yöresi bazı su kalitesi ve toprak fiziksel özelliklerinin jeoistatistiksel analizi(Ege Üniversitesi, 2008) Özçakal, Emrah; Anaç, Süer; Kukul, Yasemin Senem; Yeşilırmak, ErcanBu çalışmada, Gümüldür Büyükalan yöresinde bulunan 34 sulama kuyusundan, 1995, 1996 ve 1997 yıllarının mayıs, temmuz ve eylül aylarında elde edilen yeraltı su kalite parametrelerinden elektriksel iletkenlik (EC), sodyum (Na) ve klor (Cl) ile 34 örnekleme noktasından (0-30), (30-60) ve (60-90) cm derinliklerden elde edilen tarla kapasitesi, devamlı solma noktası ve faydalı su parametrelerinin jeoistatistiksel yöntemlerle mekansal değişkenlik tavırlarının belirlenmesi ve örnek alınmayan noktalar için krigleme yöntemi kullanarak tahmin haritalarının oluşturulması amaçlanmıştır. Jeoistatistiksel analizleri gerçekleştirmek için toplam 1194 adet veri içeren bir veri seti oluşturulmuştur. Elde edilen verilerden yararlanarak deneysel yarıvaryogramlar ve bunlara en uygun teorik yarıvaryogram modelleri ile parametreleri belirlenmiştir. Jeoistatistiksel analiz sonuçlarına göre, tüm su kalite parametreleri için kontrolsüz etki içeren küresel modelin en uygun model olduğu ve ilgili parametrelerin çalışma alanı içerisinde benzer mekansal değişkenlik tavrı gösterdikleri belirlenmiştir. Bununla birlikte, ilgili değişkenlerin eylül ayında ve denize yakın kısımlarda en yüksek değerlere ulaştığı saptanmıştır. Toprak fiziksel özellikleri için de, tüm yarıvaryogram modelleri kontrolsüz etki bileşeni içermiştir. Kontrolsüz etki (nugget effect), (0-30) cm derinlikte devamlı solma noktası için minimum, yine (0-30) cm derinlikte tarla kapasitesi için maksimum olarak gözlenmiştir. Ayrıca faydalı su parametrelerine ait sözü edilen tüm derinlikler için yatay boyutta birbirleri arasındaki uzaklığa bağlı bir değişim tavrına rastlanamamıştır.;Su kalitesi, toprak fiziksel özellikleri, jeoistatistik, krigleme, mekansal değişkenlik.;Water quality, soil physical properties, geostatistics, kriging, spatial variability.Öğe Gümüldür yöresi yeraltı sularına ait bazı sulama suyu kalite parametrelerinin jeoistatistiksel analizi(Ege Üniversitesi, 2008) Özçakal, Emrah; Anaç, SüerBu çalışmada, Gümüldür Büyükalan yöresinde bulunan 34 sulama kuyusundan, 1995, 1996 ve 1997 yıllarının mayıs, temmuz ve eylül aylarında elde edilen yeraltı su kalite parametrelerinden elektriksel iletkenlik (EC), sodyum (Na) ve klor (Cl)'un jeoistatistiksel yöntemlerle mekansal değişkenlik tavırlarının belirlenmesi ve örnek alınmayan noktalar için krigleme yöntemi kullanarak tahmin haritalarının oluşturulması amaçlanmıştır. Jeoistatistiksel analizleri gerçekleştirmek için toplam 888 adet veri içeren bir veri seti oluşturulmuştur. Elde edilen verilerden yararlanarak deneysel yarıvaryogramlar ve bunlara en uygun teorik yarıvaryogram modelleri ile parametreleri belirlenmiştir. Jeoistatistiksel analiz sonuçlarına göre, tüm su kalite parametreleri için kontrolsüz etki içeren küresel modelin en uygun model olduğu ve ilgili parametrelerin çalışma alanı içerisinde benzer mekansal değişkenlik tavrı gösterdikleri belirlenmiştir. Bununla birlikte, ilgili değişkenlerin eylül ayında ve denize yakın kısımlarda en yüksek değerlere ulaştığı saptanmıştır.Öğe Gümüldür yöresi yeraltı sularında bazı sulama suyu kalite parametrelerinin jeoistatistiksel analizi(Ege Üniversitesi, 2020) Özçakal, EmrahBu çalışmada, Gümüldür Büyükalan yöresinde bulunan 52 sulama kuyusundan, 2017 yılının mayıs, temmuz ve eylül aylarında elde edilen yeraltı örneklerine ilişkin bazı su kalite parametrelerinin jeoistatistiksel yöntemlerle mekânsal değişkenlik tavırlarının belirlenmesi ve örnek alınmayan noktalar için krigleme yöntemi kullanarak tahmin haritalarının oluşturulması amaçlanmıştır. Bununla birlikte, daha önceden elde edilen analiz sonuçları ile karşılaştırma yapılarak, bölgenin yeraltı su kaynaklarındaki değişim incelenmiştir. Jeoistatistiksel analizleri gerçekleştirmek için toplam 2781 adet veri içeren bir veri seti oluşturulmuştur. Elde edilen verilerden yararlanarak deneysel yarıvaryogramlar ve bunlara en uygun teorik yarıvaryogram modelleri ile parametreleri belirlenmiştir. Jeoistatistiksel analiz sonuçlarına göre, su kalite parametreleri için kontrolsüz etki varyansı içeren küresel, üssel ve gaussian modellerin uygun modeller olduğu ve ilgili parametrelerin çalışma alanı içerisinde benzer mekansal değişkenlik tavrı gösterdikleri belirlenmiştir. Bununla birlikte, ilgili değişkenlerin temmuz ayında ve denize yakın kısımlarda en yüksek değerlere ulaştığı saptanmıştır.;Su Kalitesi, Elektriksel İletkenlik, Sodyum, Klor, Jeoistatistik, Krigleme, Mekânsal Değişkenlik.;Water Quality, Electrical Conductivity, Sodium, Chloride, Geostatistics, Kriging, Spatial Variability.Öğe Kuraklık yönetim stratejileri, Türkiye'de kuraklık yönetim uygulamaları, karşılaşılan sorunlar ve etkin bir yönetim için yaklaşımlar(Ege Üniversitesi, 2013) Akkuzu, Erhan; Anaç, Süer; Özçakal, Emrah; Pamuk Mengü, GülayArtan dünya nüfusunun ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla doğal kaynaklar üzerindeki baskı her geçen gün artmaktadır. Gelecekte iklimde öngörülen değişiklikler nedeniyle doğal kaynaklar üzerindeki bu baskının özellikle dünyanın kurak ve yarı kurak bölgelerinde daha da büyük olacağı tahmin edilmektedir. Avrupa havzalarında gerçekleştirilen çalışmalar, sıcaklık, yağış ve akışların önemli ölçüde değişeceğini göstermektedir. Ülkemizin de içinde bulunduğu Güney Avrupa ve Akdeniz kuşağında ise yıllık ortalama sıcaklık değerlerinde artış, yıllık toplam yağış miktarında azalma beklenmektedir. Öte yandan, yarı kurak bir iklim kuşağında yer alan Türkiye'nin birçok bölgesinde; geçmişe oranla daha sık, daha şiddetli ve uzun süreli kuraklık olaylarının görüleceği tahmin edilmektedir. Ülkemiz kuraklık yönetim stratejilerinde, kriz yönetimi (reaktif) anlayışı benimsenmektedir. Kuraklık gerçekleşmeden yapılması gereken çalışmaları içeren risk yönetimi (proaktif) ile kuraklığın etkilerini azaltmak, kuraklık olgusu kendini hissettirdikten sonra uygulanan kriz yönetimi anlayışına oranla daha başarılıdır. Bu nedenle ülke bazında kuraklık ile mücadele amacına yönelik planlar geliştirilmeli, kriz yönetimi yerine risk yönetimi uygulanmalıdır. Bu çalışmada, kuraklık yönetim stratejileri, Türkiye'de kuraklık yönetimi uygulamaları, karşılaşılan sorunlar ve etkin bir yönetim için yaklaşımlar ele alınmıştır.;Drought, crisis management, risk management.;Kuraklık, kriz yönetimi, risk yönetimi.Öğe Sanal su kavramı ve su yönetiminde önemi(2011) Anaç, Süer; Özçakal, Emrah; Mengü, Gülay PamukBîr metanın üretim sürecinde kullanılan su, sanal su olarak adlandırılmaktadır. Bir ülke diğerine yoğun su harcanan bir ürün ihraç ettiğinde, suyu sanal şekilde ihraç etmiş olmaktadır. Bu yolla bazı ülkeler diğer ülkeleri su gereksinimleri açısından desteklemektedirler. Sonuç olarak, ürünlerin uluslararası ticareti, sanal suyun uluslararası akışını da beraberinde getirmektedir. Bu bilgiler ışığında, çalışmanın amacı, tarımsal ürünlerin uluslararası ticaretiyle ilişkili olarak ülkeler arasındaki sanal su akışının hacmini araştırmak ve sanal su dengesiyle ilgili olarak sanal su akışının su yönetimi üzerindeki etkisini analiz etmektir.
