Derece-gün değerlerinin jeoistatistiksel analizi ve tarımda kullanım olanakları üzerine bir araştırma

Aegean Region, degree-day, spatial analysis, geostatistics, kriging.;Bu çalışmada, Ege Bölgesi'nde yer alan İzmir, Manisa, Aydın, Kütahya, Uşak, Denizli, Afyonkarahisar ve Muğla illeri için farklı eşik sıcaklık değerleri kullanılarak hesaplanan derece-gün değerlerinin jeoistatistiksel yöntem ile mekânsal analizinin yapılması ve tarımda kullanım olanaklarının araştırılması amaçlanmıştır. Derece-gün değerlerinin hesaplanması için, Ege Bölgesi içerisinde yer alan 35 adet meteoroloji istasyonuna ait 1975-2008 yıllarını kapsayan uzun yıllık günlük ortalama sıcaklık verileri kullanılmıştır. Çalışma kapsamında ilk olarak, jeoistatistik yöntemi kullanılarak derece-gün değerlerinin yarıvaryogram modelleri ile tahmin ve tahmine ilişkin standart sapma haritaları üretilmiştir. Çalışmanın devamında ise, üretilen tahmin haritaları ile bitkisel üretim, hidroloji ve tarımsal yapılar gibi tarımın farklı çalışma konularındaki kullanım olanaklarına ilişkin örnekler sunulmuştur. Çalışma kapsamında derece-gün değerlerine ilişkin olarak elde edilen tahmin haritaları çapraz doğrulama işlemi ile değerlendirilmiş ve uygulanan sıradan krigleme yöntemi için küresel ve üssel yarıvaryogram modellerinin en iyi sonuçları verdiği belirlenmiştir. Ayrıca, ısıtma derece-gün (HDD) değerlerinin Ege Bölgesi'nin denize yakın kısımlarında düşük değerlerde bulunduğu, iç kısımlara doğru bu değerlerin giderek artış gösterdiği belirlenmiştir. Soğutma derece-gün (CDD) değerlerinde ise, HDD değerlerinin tam tersi şekilde bir değişim gösterdiği gözlemlenmiştir. Son olarak, derece-gün değerlerinin tarımda kullanım olanakları değerlendirildiğinde, özellikle bitkisel üretimin gerçekleştirileceği yöreye uygun tür ve çeşitlerin seçimi, ekim-dikim işlemlerinin zamanlaması, bitkilerin gelişim süreleri ile hasat zamanlarının hesaplanması gibi pek çok konuda yararlanıldığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, tarımsal yapıların tasarımına ilişkin olarak yapılarda optimum yalıtım kalınlığı, ısıtma ve soğutma ihtiyaçlarının belirlenmesi, enerji gereksinimleri ve buna bağlı maliyet analizlerinin gerçekleştirilmesi konularında da derece-gün değerlerinden yoğun olarak fayda sağlanabileceği söylenebilir.;Ege Bölgesi, derece-gün, mekansal analiz, jeoistatistik, krigleme.