Pleurotus sajor-caju yetiştiriciliğinde komposttaki mikroorganizmaların uzaklaştırılmasında kullanılabilecek yöntemler üzerinde araştırmalar

IV ÖZET Pleurotus sajor-caju YETİŞTİRİCİLİ?İNDE KOMPOSTTAKİ MİKROORGANİZMALARIN UZAKLAŞTIRILMASINDA KULLANILABİLECEK YÖNTEMLER ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR CİRİT, Sıdıka Yüksek Lisans Tezi, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı Tez Yöneticisi; Doç. Dr Yüksel TÜZEL Eylül 1996, 28 sayfa 1996 yılında E.Ü.Z.F. Bahçe Bitkileri Bölümü'ne ait Misel Üretim Laboratuvan ve mantar üretim odası'nda gerçekleştirilen bu çalışmada, Pleurotus sajor-caju yetiştiriciliğinde, yetiştirme ortamındaki zararlı rrıikroorganizmaların uzaklaştınlmasında kullanılabilecek yöntemlerin araştırılması amacıyla, 2 farklı yetiştirme ortamının kullanıldığı 2 deneme uygulanmıştır. 1. denemede (l)pastörizasyon, (2)formalin ve (3)metil bromit ile dezenfeksiyon, (4)75°C de 30 dakika sıcak suda bırakma, (5)sterilizasyon (otoklavlarım) ve (6)kontrol uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Sterilizasyon haricindeki uygulamalardan, bulaşmalar nedeniyle verim elde edilememiştir. Üç hafta süre ile devam edilen hasatlarda, otoklav ile sterilizasyon uygulanan ortamlardan 1., 2. ve 3. haftalarda elde edilen kümülatif verimler sırasıyla 263.86, 423.13 ve 513.13 g/torba olmuştur. Ayrıca alınan meyve örneklerinde ortalama meyve, şapka ve sap ağırlıkları, sap uzunluğu, şapka ve sap çaplan da saptanmıştır.Denemeye alman uygulamaların ortamlardaki mikroorganizmalara etkilerini saptamak üzere yapılan mikroorganizma sayımlarında aktinomisetlere rastlanmaz iken genel bakteri ve mantarların sayılan kontrole göre fazla azalma göstermemiştir. 2. denemede ise 3:1 oranındaki talaş+kepek'e ilave olarak buğday sapı ve çeltik sapı da yetiştirme ortamı olarak kullanılmıştır. Denemede yer alan uygulamalar şunlardır: (l)Çeltik sapının otoklav ile sterilizasyonu, (2)Çeltik sapının sıcak su uygulaması,(3)Buğday sapının otoklav ile sterilizasyonu, (4)Buğday sapının sıcak uygulaması, (5)Kepek+talaş ortamının otoklav ile sterilizasyonu, (6)Kepek+talaş ortamının sıcak su uygulaması. Haftalık kümülatif verim değerlerine yapılan varyans analizi sonucunda, verim değerleri arasında istatistiki olarak farklılık bulunmamıştır, ancak buğday sapı ve çeltik sapı ortamları sıcak su uygulaması ile yüksek verim vermiştir. Anahtar kelimeler: Pleıırotııs sajor-caju, sterilizasyon, dezenfeksiyon, pastörizasyon

VI ABSTRACT EFFECTS OF DIFFERENT DISINFECTION METHODS ON Pleurotus sajor-caju PRODUCTION CİRİT, Sıdıka MSc. in Department of Horticulture Supervisor; Assoc. Prof. Dr. Yüksel TÜZEL September 1996, 28 pages These investigations were carried out in 1996 at the spawn laboratory and mushroom house of Horticulture Department of Agricultural Faculty, Ege University; Izmir, aimed to eliminate harmful microorganisms of the growing substrate and it has two respective parts. In the first study, treatments were (1) pasteurization, (2) disinfection with formalin, (3) disinfection with methyl bromide, (4) leaving in water at 75°C for 30 minutes, (5) sterilization (autoclaving) and (6) control. No yield was obtained from these treatments except sterilization due to infection with microorganisms. During the harvest period, cumulative yield of growing substrate sterilized at 121°C for 1., 2. and 3. weeks were 39.58, 63.47 and 76.97 g/bag, respectively. Average fruit (cap and stipe) weights, stipe lengths, diameters of caps and stipes were also determined.There was no significant decrease in the number of bacteria and fungi with reference to the control. This indicated inefEcacy of these treatments, but there were no actinomycetes in the substrate. In the second study, wheat and paddy straw were added to sawdust and bran. The treatments include sterilization with autoclaving and hot water application to these three growing media. According to the results, there were no statistical significant difference among the treatment in respect of cumulative yield, however, wheat and paddy straw treated with hot water gave the higher yield. Key words: Pleurotus sajor-caju, sterilization, disinfection, pasteurization