Kuru ve sulu koşullarda buğday kılçığının tane doldurma süreci ve kalite özellikleri üzerine etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Mevcut çalışmada, ekmeklik (Triticum aestivum L.) ve makarnalık (Triticum
durum L.) buğdayda kılçığın, tane dolum süreci ve hasat olgunluğunda neden
olduğu farklılıklar ve su kullanım etkinliği üzerine etkileri sulu ve kuru koşullar
altında incelenmiştir. Başakta kılçıklılık etkisi, her iki tür içinde başaklanma
döneminde (Zadoks 50), kılçıkların uzaklıştırılması ile sağlanmıştır.Tane dolum
sürecinde başak ve başak bileşenlerinde (kılçık, kavuz ve tane) kuru ağırlık ve
nem oranında meydana gelen değişimler incelenmiştir. Buğday hasat
olgunluğunda ise tane verimi, su kullanım etkinliği, bin tane ağırlığı, hektolitre
ağırlığı, düşme sayısı, sedimantasyon ve un randımanı özellikleri belirlenmiştir.
Tane dolum sürecinin son evrelerinde, kılçıklı ekmeklik ve makarnalık buğdayda,
başak ve tane kuru ağırlığı değerlerinin kılçıksız olanlara göre sırasıyla ortalama
%29 ve %25 oranında yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ekmeklik buğdayda; tane
verimi, BDA, SKE ve hektolitre ağırlığı açısından kılçıklılık önemli avantaj
sağlamıştır. Ancak sedimantasyon değeri, düşme sayısı ve un randımanı açısından
uygulamalar arasında istatistiksel olarak önemli bir farklılık gözlemlenmemiştir.
Makarnalık buğdayda ise tane verimi ve SKE kuru koşullarda benzerlik
gösterirken, sulu koşullarda kılçığın üstünlük sağladığı görülmüştür. Bin tane
ağırlığı ve hektolitre ağırlığı sulu ve kontrol koşullarında kılçıklı buğdayda daha
yüksek olmuştur. Sedimantasyon değeri ve un randımanı açısından uygulamalar
arasında istatistiksel olarak önemli bir farklılık görülmemiştir. Düşme sayısı kuru
koşullarda benzerlik gösterirken, sulu koşullarda kılçıksız buğdayın daha yüksek
olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre, kılçığın, sulu koşullar altında,
ekmeklik ve makarnalık buğdayda, tane doldurma süreci ve su kullanım etkinliği
ile verim üzerine pozitif etkileri olduğu sonucuna varılmıştır. Bunun yanında,
kılıçıklılık durumunun, kuru koşullarda, iki buğday türü arasında farklı sonuçlara
neden olduğu belirlenmiştir.
Awns of bread (Triticum aestivum L.) and durum (Triticum durum L.) wheat cultivars were removed at the begining of post-anthesis stage to observe changes in grain filling period and compare water use efficiency of the treatments under rainfed and irrigated conditions. Changes in dry weight and water content of the spike and spike components (awn, bract, grain) at grain filling process and changes in the grain yield, water use efficiency (WUE), thousand grain weight (TGW), hectolitre weight, falling number, sedimentation and flour extraction rate at maturity were investigated. Awn increased dry weight of spike (29 %) and grain weight (25 %) in awned bread and durum wheat at the last stages of the grain filling period. The superiority of awn has been observed in grain yield, TGW, WUE and hectolitre weight of bread wheat. However, sedimentation, falling number and flour extraction rate were not significantly affected by awn in bread wheat. Grain yield and WUE were higher in awned durum wheat under irrigated conditions while no significant differences were found under rainfed conditions. Similar to bread wheat cultivar, TGW and hectolitre weight were higher in awned wheat under both rainfed and irrigated conditions. Sedimentation and flour yield values didn’t change by the treatments in also durum wheat cultivar. Besides, awnless durum wheat cultivar had higher falling number value under irrigated conditions. Our finding suggessted that awn makes a significant contribution on grain formation, water use efficiency and consequently grain yield of both bread and durum wheat cultivars under irrigated conditions. However, the effects of awn differs for these Triticum species under rainfed conditions.
Awns of bread (Triticum aestivum L.) and durum (Triticum durum L.) wheat cultivars were removed at the begining of post-anthesis stage to observe changes in grain filling period and compare water use efficiency of the treatments under rainfed and irrigated conditions. Changes in dry weight and water content of the spike and spike components (awn, bract, grain) at grain filling process and changes in the grain yield, water use efficiency (WUE), thousand grain weight (TGW), hectolitre weight, falling number, sedimentation and flour extraction rate at maturity were investigated. Awn increased dry weight of spike (29 %) and grain weight (25 %) in awned bread and durum wheat at the last stages of the grain filling period. The superiority of awn has been observed in grain yield, TGW, WUE and hectolitre weight of bread wheat. However, sedimentation, falling number and flour extraction rate were not significantly affected by awn in bread wheat. Grain yield and WUE were higher in awned durum wheat under irrigated conditions while no significant differences were found under rainfed conditions. Similar to bread wheat cultivar, TGW and hectolitre weight were higher in awned wheat under both rainfed and irrigated conditions. Sedimentation and flour yield values didn’t change by the treatments in also durum wheat cultivar. Besides, awnless durum wheat cultivar had higher falling number value under irrigated conditions. Our finding suggessted that awn makes a significant contribution on grain formation, water use efficiency and consequently grain yield of both bread and durum wheat cultivars under irrigated conditions. However, the effects of awn differs for these Triticum species under rainfed conditions.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ekmeklik Buğday, Makarnalık Buğday, Kılçık, Tane Doldurma, Su Kullanım Etkinliği, Bread Wheat, Durum Wheat, Awn, Grain Filling, Water Use Efficiency
