Pediatri yoğun bakım ünitesinde yatan obez hastaların ilaç kullanımının klinik eczacılık yaklaşımıyla retrospektif olarak incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), pediatrik obeziteyi 21. yüzyılın en ciddi küresel sağlık sorunlarından biri olarak tanımlamaktadır. Türkiye'de de pediatrik obezite hastalarının sayısı giderek artmakta ve bu sorun gün geçtikçe öncelikli hale gelmektedir. Obezite, pediatrik hastalarda fizyolojik değişikliklere yol açarak ilaç kullanımlarını ve dozajlarını etkilemektedir. Pediatrik Yoğun Bakım Ünitesi (PYBÜ)'nde yatan pediatrik obezite hastalarında klinik eczacılık yaklaşımı ile doz optimizasyonunun sağlanması bu hastalarda komplikasyon risklerinin azaltılması ve sağlık sonuçlarının iyileştirilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Ancak bu hastalara uygulanan ilaç dozlarının uygunluğunu inceleyen sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu amaçla çalışmamızda PYBÜ'lerinde yatan pediatrik obezite hastaların ilaç doz uygunluklarının klinik eczacılık yaklaşımıyla araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızda PYBÜ'lerinde yatan pediatrik obezite hastalarına uygulanan ilaçlar ve dozları retrospektif olarak ideğerlendirilmiştir. Çalışmamıza 1 Ocak 2015 ile 30 Haziran 2023 tarihleri arasında PYBÜ'nde 24 saatten fazla yatan, beden kitle indeksi (BKİ) ≥%95 olan, 1 ay-18 yaş aralığındaki hastalar dahil edilmiştir. Hastaların optimum ilaç dozları, ilaçların Kısa Ürün Bilgisi (KÜB) ve Kullanım Talimatları (KT) bilgileri, British National Formulary for Children (BNFC), Harriet Lane El Kitabı ve UpToDate® veri tabanı kullanılarak belirlenmiş ve ilaç dozlarının uygunlukları değerlendirilmiştir. Çalışmamıza toplam 120 hasta dahil edilmiş, bunların 58'inin (%48,3) kadın ve 62'sinin (%51,7) ise erkek olduğu, hastaların BKİ medyanının 25,1 (21-29,05), BKİ-Z skorlarının medyanının 2,1 (1,8-2,6), BKİ persentil değerlerinin medyanının 98 (96-99) ve vücut ağırlıklarının medyanının 43 (25-70) kg olduğu belirlenmiştir. Hastaların yaşlarının medyanının 10 (6-14) yıl ve hastanede yatış sürelerinin medyanının 4 (2-8) gün olduğu saptanmıştır. Hastaların temel yatış sebepleri hastaların %25.83'ünde sinir sistemi, %18.33'ünde solunum ve %13,33'ünde kardiyak problemlerden kaynaklanmıştır. Hastaların Pediatric Logistic Organ Dysfunction (PELOD) skorlarının medyanı 2 (0-11) ve Pediatric Risk of Mortality (PRISM-3) skorlarının medyanı ise 10 (8-15) olarak belirlenmiştir. Çalışmamıza dahil edilen hastaların kullanmış oldukları 141 etken maddeden en sık reçete edilenlerin sırasıyla potasyum klorür, midazolam, ranitidin, furosemid ve adrenalin olduğu saptanmıştır. Hastalara uygulanan ilaç dozları incelendiğinde KÜB-KT bilgilerinde incelenen hiçbir ilaç için pediatrik obezite doz bilgisi bulunmazken, BNFC formülerine göre ilaçların %12,23'ünün, UpToDate® veri tabanına göre %54,39'unun ve Harriet Lane El Kitabına göre %47,68'inin dozlarının uygun olduğu belirlenmiştir. Çalışmamızın sonuçları, pediatrik obezite hastaları için optimal doz bilgilerine erişimin oldukça sınırlı olduğunu göstermekte ve PYBÜ'lerinde yatan pediatrik obezite hastalarının tedavilerinin optimizasyonunda klinik eczacılık hizmetlerinin önemini işaret etmektedir. Klinik eczacıların PYBÜ'lerinde multidisipliner tedavi yönetimine katılımları PYBÜ'lerinde yatan pediatrik obezite hastalarının tedavi sonuçlarını iyileştirebilir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Yoğun bakım, obezite, pediatrik hasta, ilaç tedavisi, klinik eczacılık., Intensive care, obesity, pediatric patient, drug therapy, clinical pharmacy.
