Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda bileşik tıp ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu dikkat eksikliği baskın tıp olguları ile kontrollerin yürütücü işlevler bakımından karşılaştırılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2012
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Giriş ve Amaç: DEHB, erken başlangıç gösteren, oldukça sık görülen ve işlevselliği yoğun bir şekilde etkileyen nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB etiyolojisini belirlemeye yönelik yapılan birçok deneysel ve teorik çalışma, nöropsikolojik yetersizliklerin özellikle de yürütücü işlev bozukluklarının, etiyolojide önemli bir rolü olduğunu göstermiştir. Sonrasında araştırmacılar, farklı DEHB alt tiplerinde, farklı yürütücü işlev bozukluklarının rol oynayabileceğini ileri sürmüşlerdir. Bu çalışmada; DEHB tanılı olguların, bilgisayar tabanlı test bataryası (CNSVS) ile nöropsikolojik profilinin saptanması, yürütücü işlev bozuklukları açısından DEHB grubunun, sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması, DSM-V taslak kriterlerine göre sınıflandırılan DEHB alt tiplerinin kendi aralarında ve sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırılması ve olası yürütücü işlev farklılıklarının saptanması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamıza, Ege Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran, deneyimli bir çocuk psikiyatristi tarafından yapılan yarı yapılandırılmış psikiyatrik görüşme (K-SADS-PL) sonucu DEHB tanısı alan, 8-15 yaş arası olgular alınmıştır. Daha sonra, bütün olgular, tanıya kör olan deneyimli iki çocuk psikiyatristi tarafından tekrar değerlendirilmiştir. Klinik tanı, "Best Estimate Procedure" yöntemiyle (aile ve çocukla yapılan yarı yapılandırılmış psikiyatrik görüşme, aile ve öğretmenler tarafından doldurulan ölçekler ve WISC-R iki alt test sonucu) konulmuştur. Olgular, DSM-V taslak kriterleri açısından da değerlendirilerek, 101 DEHB-Bil, 50 DEHB-DE, 50 DEHB-Rest ve 100 sağlıklı kontrol olgusu, çalışmamızın örneklemini oluşturmuştur. Grupların oluşturulmasından sonra tüm olgulara, CNSVS nöropsikolojik test bataryası uygulanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 16.0 programıyla analiz edilmiştir. Bulgular: Uygulanan CNSVS sonucu elde edilen ana bölüm puanlarının hepsinde (Nörokognitif İndeks, Toplam Bellek, Psikomotor Hız, Reaksiyon Süresi, Bütüncül Dikkat ve Bilişsel Esneklik), DEHB grubu kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük puan almıştır. DEHB alt tipleri kendi aralarında değerlendirildiğinde, DEHB-Rest grubunun, bilgi işlem süreci açısından diğer alt tiplerden, anlamlı olarak daha yavaş oldukları, DEHB-Bil grubunun ise, tepki ketleme konusunda, diğer alt tiplere göre anlamlı olarak daha fazla sorun yaşadığı ve DEHB-Bil tanılı olguların daha dürtüsel olduğu saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada, DEHB grubu, nöropsikolojik özellikleri açısından, kontrol grubundan anlamlı olarak farklılaşmıştır. Dolayısıyla, bu alanda kullanılmakta olan bilgisayar tabanlı test bataryalarından elde edilen puanların, DEHB tanısı koyma aşamasında, klinik gözlem ve psikiyatrik değerlendirmeye yardımcı bir parametre olarak kullanılabileceği düşünülmüştür. Esas olarak; çalışmamızda, iyi tanımlanmış DEHB alt tiplerinin kendi aralarında nöropsikolojik açıdan karşılaştırılması yapılmıştır. Kullanmakta olduğumuz DSM-IV sınıflandırma sistemine ek olarak, DSM-V taslak kriterlerine uygun şekilde hareketlilik semptomları kısıtlı olan DEHB-DE grubu (DEHB-Rest) üçüncü alt tip olarak örnekleme alınmıştır. Sonuçlar, DEHB-Rest alt tipinin, özellikle bilgi işlem sürecinde diğer alt tiplerden ayrıştırılabildiğini, bu grubun bilgi işlem sürecinde diğer alt tiplere göre anlamlı olarak daha yavaş olduğunu göstermiştir. Bu bulgumuz, hareketlilik semptomlarının az olduğu DEHB-DE grubunun (DEHB-Rest), diğer alt tiplerden farklı bir grup olduğunu öngören DSM-V'i destekler niteliktedir. Bulduğumuz sonuçların, sonradan yapılacak çalışmalarla desteklendiği takdirde, DEHB'nin bilişsel haritasının çıkarılmasına yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
Açıklama
Araştırmacılar; Ali Bacanlı, Serkan Süren, Cahide Aydın
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2012
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2012
