İnsan endotel hücre kültüründe glibenklamidin etkisi

KATP kanallarının hücre fizyolojisinde ve patofizyolojisinde önemli rolleri olduğu gösterilmiştir. Bu kanalların endotel hücrelerinde de eksprese edildiği kısa bir süre önce bulunmuş ancak KATP kanal blokörlerinin endotel hücreleri üzerindeki in vitro etkileri henüz incelenmemiştir. Bu çalışmada klasik bir KATP kanal blokörü olan glibenklamidʼin insan umbilikal ven endotel hücre kültüründe (Human Umbilical Vein Endothelial cell; HUVEC); hücre canlılığı ve süperoksit oluşumu üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Endotel hücreleri, insan göbek kordonundan izole edildi ve kültürü yapıldı. Elde edilen hücreler (HUVEC) morfolojik olarak ve immünhistokimyasal olarak von Willebrand faktör varlığı gösterilerek karakterize edildi. Hücre canlılığı total protein miktar tayini yapılarak ve nötral kırmızısı uptake yöntemi ile test edildi. Süperoksit radikali oluşumu “SODʼla inhibe edilen ferrisitokrom C indirgenmesi” yöntemi ile incelendi. Deneyler %2 buzağı serumu içeren M199 besiyerinde tutulan HUVEC ile gerçekleştirildi. HUVECʼe 10-4 M glibenklamid uygulanması hücre canlılığını zamana bağımlı bir şekilde azalttı. Glibenklamid ile kısa süreli (0.5-1 saat) inkübasyon herhangi bir etkiye neden olmazken, uzun süreli (4-16 saat) inkübasyonun endotel hücre canlılığını önemli ölçüde azalttığı belirlendi (P<0.01). Glibenklamid 10-5 M konsantrasyonda uygulandığında endotel hücre canlılığında herhangi bir azalma oluşturmadı. Bu durum, serum proteinlerine yüksek oranda bağlanmanın serbest glibenklamid miktarlarını azalttığını ve ortamda kalan serbest ilaç konsantrasyonunun da HUVECʼde KATP kanallarını bloke etmeye yetmediğini düşündürmektedir. 123 Paralel sürdürülen deneylerde, 10-4 M glibenklamid kontrole kıyasla süperoksit oluşumunu önemli ölçüde artırdı (sırasıyla 1.199 ± 0.38 ve 0.669 ± 0.34 nmol/kuyu/45 dakika, p<0.01). 250 M askorbik asit ön uygulaması glibenklamidin HUVECʼde neden olduğu hücre canlılığındaki azalmayı kısmen önledi. İnkübasyon süresinin uzatılması bu koruyucu etkinin artmasını sağladı. Bu bulgular askorbik asidin HUVECʼde nitrik oksit üretimini artırdığı yönündeki daha önce bildirilen raporlarla uyumludur. Bu bilgiler ışığında, çalışmamızda askorbik asit ile gözlemlenen koruyucu etkinin de nitrik oksitten kaynaklanması olasıdır. Bu çalışmada glibenklamidʼin HUVEC hücre canlılığında azalmaya neden olduğu ve bu etkinin süperoksit radikal miktarındaki artışla ilişkili olduğu ilk kez tarafımızdan gösterilmiştir. Literatürdeki veriler ışığında, söz konusu etkilerin glibenklamidʼin HUVECʼde KATP kanallarını bloke etmesine ve membran depolarizasyonuna bağlı gelişebileceği düşünülmektedir.