Karaciğer hastalığı olan bireylerde sosyal desteğin fonksiyonel kapasite ve özbakım gücüne etkisi

Amaç: Bu çalışma, karaciğer hastalığı olan bireylerin algıladıkları sosyal desteğin fonksiyonel kapasite ve özbakım gücüne etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişkisel tipteki araştırmanın örneklemini; Ege Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Gastroenteroloji Kliniği/Polikliniği'ne Mayıs-Temmuz 2024 tarihleri arasında başvuran 92 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri dahil edilme ölçütlerine uyan hastalardan "Hasta Tanıtım Formu", "Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ)", "Stanford Sağlık De erlendirme Anketi" ve "Özbakım Gücü Ölçeği" kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Sonuçlar %95 güven aralığında, p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 61.28 ±13.34'dür ve %60.39ü erkek, %47.8'i emeklidir. Tanı süresi ortalama 7.15±6.77 yıldır. Hastaların ÇBASDÖ puan ortalaması 54.52±13.16 olarak saptanmıştır. Eğitim durumu, hastalık tanısı ve tanı süresi, algılanan sosyal destek seviyesini etkileyen faktörler olarak belirlenmiştir. Stanford Sağlık Değerlendirme Anketi Puan Ölçeği'nden alınan puanların ortalaması 15.18±14.53 olarak bulunmuştur. Fonksiyonel durumu etkileyen faktörlerin meslek, eğitim durumu, hastalık tanısı ve yaş olduğu görülmüştür. Hastaların Özbakım Gücü Ölçeği puan ortalaması 97.79±19.79 olarak saptanmıştır. Medeni durum, meslek, eğitim durumu ve yaş, özbakım gücü düzeyini etkileyen faktörler olarak belirlenmiştir. Hastaların ÇBASDÖ puan ortalaması ile Stanford Sağlık Değerlendirme Anketi ve Özbakım Gücü Ölçeği Puan Ortalaması arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki (p<0.05) bulunmuştur. Sonuç: Çalışmamızda hastaların algıladıkları sosyal destek düzeyinin ortalama ve üzerinde olduğu saptanmıştır. Algılanan sosyal destek düzeyi yüksek hastaların fonksiyonel durumlarının daha iyi, özbakım gücü düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.

Objective: This study was carried out to determine the effect of social support on functional capacity and self-care agency in individuals with liver disease. Materials and Methods: The sample of descriptive and relational research; It consisted of 92 patients who applied to Ege University Health Application and Research Center, Department of Gastroenterology Clinic/Polyclinic between May-July 2024. The data of the study were collected through face-to-face interviews using the "Patient Description Form", "The Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS)", "Stanford Health Assessment Questionnaire" and "Self-Care Agency Scale" in patients who met the inclusion criteria. While evaluating the data; statistical methods were used and were interpreted at the 95% confidence interval, at p<0.05 significance level. Results: The mean age of the patients participating in the study was 61.28±13.34 years and 60.3% were male and 44.8% were retired. The mean duration of diagnosis is 7.15±6.77 years. The mean score of the patients' MSPSS was 54.52±13.16. The factors affecting the level of social support were education status, diagnosis and duration of diagnosis. The mean score of the Stanford Health Assessment Questionnaire was found to be 15.18±14.53. It was observed that the factors affecting functional status were education status, age, employment and diagnosis. The mean score of the patients' Self-Care Agency Scale was 97.79±19.79. The factors affecting the level of self-care agency were education and marital status, employment and age. While there was statistically significant relationship (p<0.05) between the patients' mean scores of MSPSS with Stanford Health Assessment Questionnaire and Self-Care Agency Scale. Conclusion: In our study, it was determined that the level of social support of the patients was above the average. It was observed that patients with a higher perceived social level had better functional status and higher self-care agency levels.