Teranostik ilaç taşıyıcı sistem radyoişaretli dosetaksel yüklü manyetik lipid nanoparçacıkların tasarımı ve in vivo tümör görüntüleme
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
İleri tedavi ve teşhis tekniklerinde teranostik yaklaşımlar kanser tedavisinin geliştirilmesinde ve kişiselleştirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Nanoparçacık sistemler geniş bir çeşitliliği olan kemoterapötik ve teşhis ajanlarını tümör hücrelerine taşıyacak şekilde tasarlanarak kanser teranostiğini sağlamış olurlar. Son yıllarda geleneksel antikanser ilaçların düşük terapötik etkilerinin üstesinden gelinmesi amacıyla nanoparçacık taşıyıcı sistemlerin kullanımları artan bir ivme kazanmıştır. Preklinik çalışmalarda, klinik uygulamalarda en çok kullanılan ve en önemli antikanser ilaçlardan biri olan, taksanların etkin olarak taşınmasını sağlayacak formulasyonların geliştirilmesi üzerinde durulmaktadır. Taksanların hidrofobik özelliği göz önüne alındığında lipid bazlı nanoparçacıklar alternatif taşıyıcı sistemi olarak uygun özelliklere sahiptirler. Bu çalışmada taksan sınıfı bir antikanser ilaç olan dosetaksel(DTX) radyoişaretli manyetik katı lipid nanoparçacıklara(SLMNP) hapsedilerek manyetik alan etkisi ile tümörlü bölgeye ulaşmasını sağlayacak prototip bir ürün tasarlanmıştır. Bu amaçla ilk olarak SLMNP sıcak homojenizasyon yöntemi ile sentezlenerek parçacıkların yüzeyi folat reseptörlü dokulara taşınması için bir folat türevi ile modifiye edilmiştir. Bu nanoparçacıkların yapısal karakteristik özellikler; Dinamik Işık Saçılımı (DLS) yöntemi, Zeta Potansiyeli Analizi, Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) ve geçirimli elektron mikroskobu (TEM) ile görüntüleri ile belirlenmiştir. Sonrasında sentezlenen nanoparçacıklara DTX yüklenerek, teknesyum-99m ile radyoişaretleme çalışması gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen SLMNP' in zeta potansiyeli yüzey yükü -34, 4 mV, ilaç yüklü parçacıkların DTX- SLMNP ise -20, 8 mV olarak bulunmuştur. MNP, SLMNP ve DTX-SLMNP' nin DLS sonuçları ise sırasıyla 189, 1nm, 328, 6nm ve 317, 3nm ölçülmüştür. SEM görüntülerine göre MNP' ler 40-70 nm aralığında ve küresel morfolojiye sahiptir. MNP, SLN ve SLMNP nanoparçacıklarına ait TEM görüntülerine göre MNP' ler 25-35 nm arasında, SLN'ler 400-500 nm arasında ve SLMNP'ler 350-450 nm arasında gözlenmiştir. DTX yüklenen SLMNP'lerin ilaç hapsetme verimi %19 olarak bulunmuş ve 6 saat boyunca pH 7 fosfat tamponu ortamında % 12 ilaç salınımı bulunmuştur. 99mTc radyonüklidi ile radyoişaretlenen DTX-SLMNP için radyoişaretlenme verimi % 98, 0± 2, 0'dir. Oluşan radyoişaretli bu sistemin biyojik davranışları in vitro ve in vivo olarak incelenmiştir. 99mTc ile işaretli DTX yüklü folat reseptörü hedefli katı lipid manyetik nanoparçacıkların (99mTc- DTX-SLMNP) hücre düzeyinde etkinliklerinin incelenmesi için folat reseptörü pozitif SKOV-3, ile folat reseptörü negatif A549 kanserli hücre hatları ile çalışılmıştır. DTX-SLMNP'nin 24. saatte SKOV-3 ve A549 hücrelerinde IC50 değeri sırasıyla 126, 2 ?M ve 232, 23 ?M 48. saatte ise sırasıyla 50, 21 ?M ve 172, 27 ?M olarak bulunmuştur. 99mTc-DTX-SLMNP ve 99mTc-MA-DTX-SLMNP en yüksek bağlanma verimi her iki hücre hattında 240. Dakikada gerçekleştiği ancak harici manyetik alan uygulandığında hücredeki bağlanma veriminin daha yüksek olmaktadır. 99mTc-DTX-SLMNP ve manyetik alan uygulanmış 99mTc-DTX-SLMNP bileşiklerinin SKOV3 ve A549 hücreleri ile tümör oluşturulan CD-1 Nude fareler üzerinde yapılan gama kamera ile görüntüleme çalışmalarından biyolojik davranışları in vivo olarak belirlenmiştir. SKOV-3 hücreleri ile oluşturulan tümörlü bölgedeki tutulumun A549 hücreleri ile oluşturulan tümörlü bölgedeki tutulumdan yüksek olduğu anlaşılmıştır. Proje sonunda elde ettiğimiz ilaç taşıyıcı sistem, taksan sınıfı antikanser ilaçların taşıyıcı formülasyonlarında kullanılmak üzere klinik çalışmalar için değerlendirilebilecek bir teranostik sistem olacağı düşüncesindeyiz.;Teranostik; radyoişaretli nanoparçacıklar; moleküler görüntüleme; taksan.;Theranostic; radiolabelled nanoparticles; molecular imaging; taxane.
Açıklama
Nükleer Bilimler Enstitüsü, Nükleer Uygulamalar A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
