Determination of the efficacy of some entomopathogenic nematodes against Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) under laboratory conditions1

Türkiye'de ilk defa 2009 yılında İzmir ilinde tespit edilen domates güvesi, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) hızlı bir şekilde yayılarak domates üretim alanlarında ana zararlı konumuna gelmiştir. Üç farklı entomopatojen nematod (EPN) türü olan, Heterorhabditis bacteriophora (Poinar), Steinernema carpocapsae (Weiser) ve Steinernema feltiae (Filipjev) izolatları(e-nema GmbH Schwentinental, Almanya)'nın Tuta absoluta'ya karşı olan etkileri 2013-2014 yılları arasında Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Nematoloji Laboratuvarı'nda laboratuvar koşulları altında araştırılmıştır. EPN'lerin her bir türü, yaprak dışında bulunan üçüncü dönem T. absoluta larvalarına farklı inokulasyon oranlarında (1, 2, 5, 10, 15, 20, 25, 40 IJ/larva) uygulanmıştır. Ölüm oranları Heterorhabditis bacteriophora, S. carpocapsae ve S. feltiae için sırasıyla %21.2-74.2, %28.8-99.4 ve %17.5-95.2 olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, S. carpocapsae ve S. feltiae belirlenen inokulasyon oranlarında benzer ölüm oranlarına sebep olurken, H. bacteriophora' nın bu iki türe kıyasla daha düşük düzeyde etkiye sahip olduğu görülmüştür. H. bacteriophora, S. carpocapsae ve S. feltiae için LD50değerleri sırasıyla 21.67, 7.13 ve 6.25' dir. Bu değerlendirmelere göre en yüksek etkiye sahip nematod türü olarak saptanan S. feltiae' nin LD50 dozu yaprak içerisinde bulunan T. absoluta larvalarına ve pupa dönemlerine uygulanmıştır. Ancak S. feltiae yaprak içerisindeki larvalarda (% 19) ve pupalarda (% 7) düşük miktarda ölüme yol açmıştır. Bu sonuçlar, EPN'ların yaprak dışında bulunan T. absoluta larvalarının mücadelesinde iyi bir potansiyel olabileceğini ve ileride daha detaylı bir şekilde araştırılması gerektiğini ortaya koymuştur.

The tomato leafminer, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) which was first detected in Izmir Province, Turkey in 2009 has spread quickly and has become the major pest in tomato producing areas. The efficacy of three different entomopathogenic nematode (EPN) species isolates (from e-nema GmbH Schwentinental, Germany), Heterorhabditis bacteriophora (Poinar), Steinernema carpocapsae (Weiser) and Steinernema feltiae (Filipjev) was investigated against T. absoluta during 2013-2014 under laboratory conditions. The EPNs were applied with different inoculation rates (1, 2, 5, 10, 15, 20, 25 and 40 infective juveniles per larva) for each species to the third instar larvae of T. absoluta outside the leaves. The mortality rates for H. bacteriophora, S. carpocapsae and S. feltiae were found between21.2 - 74.2%, 28.8 - 99.4% and 17.5 95.2%, respectively. According to the results, S. carpocapsae and S. feltiae caused similar mortalities at the given inoculation rates while H. bacteriophora had lower efficacy compared to those two species. The values of LD50 for H. bacteriophora, S. carpocapsae and S. feltiae were 21.67, 7.13 and 6.25 infective juveniles per larva, respectively. Based on these data, S. feltiae was the most efficient nematode species, and was then applied against the larva of T. absoluta inside the mines and pupae. However, S. feltiae only caused low mortality of larvae both inside mines (19%) and the pupae (7%). These results revealed that EPN have good potential for the control of T. absoluta larvae outside the leaves and should be studied further.