Bağ çubuklarını parçalama makinalarında kullanılan farklı bıçak tiplerinin parçalama performansına etkileri

Ülkemiz açısından önemli bir potansiyel kaynak olan budanmış bitkisel materyalin organik madde olarak yeniden toprağa kazandırılmasında, etkin bir şekilde parçalama oldukça önemlidir. Ülkemizde bağlarda kış budaması sonucunda ortaya çıkan asma çubukları ya tarla kenarlarında yakmak suretiyle ortadan kaldırılmakta yada kış aylarında yakacak olarak değerlendirilmektedir. Yapılan ön araştırmalarda, ülkemizde kullanılan sap parçalama makinalarının genellikle yurt dışında imal edilmiş makinaların benzerleri olduğu ve üzerinde herhangi bir iyileştirme veya tasarıma gidilmediği görülmüştür. Ülkemizde kullanılan sap parçalama makinaları çok yüksek devirli (1400-1900 devir/dak) olup etkin bir parçalama sağlamamaktadır. Bu tez çalışmasında, bağlarda budama sonrası çubukların parçalanmasında kullanılan sap parçalama makinalarının farklı bıçak tipleri ve rotor devirlerinde performans değerleri belirlenmiştir. Bu amaçla farklı şekil ve sayıdaki bıçaklara ve rotor devrine sahip aynı tip sap parçalama makinalarının farklı hızlarda çubuk parçalamadaki başarısı, yakıt ve güç tüketimleri ölçülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre; makina ve hız, güç tüketiminde istatistiki olarak önemli bulunmuştur. En düşük güç tüketimi 4,06 hp/m değeri ile prototip 1 makinasında ölçülürken, geleneksel sap parçalama makinasının, 1 ms-1 ilerleme hızında 6,03 hp/m değeri ile en yüksek güç tüketimine sahip makina olarak belirlenmiştir. Geleneksel makina özellikle 1 ms-1 ilerleme hızında yeterli parçalama zamanı bulamadığı için parçalama yapamamaktadır. Yakıt tüketimi sonuçlarına göre, makina ve hız, istatistiki olarak önemli bulunmuştur. En düşük yakıt tüketimi 3,35 l/h.m ile prototip 2’de ölçülmüştür. Prototip 1 ise 4,11 l/h.m yakıt tüketimine sahipken, geleneksel sap parçalama makinası 4,13 l/h.m ile en yüksek yakıt tüketimine sahiptir. Bağ budama artık miktarlarının parsellerde 2 kg/m2 den az olması nedeniyle çubuk yoğunluğunun makinaların yakıt ve güç tüketimlerine etkisinin olmadığı gözlemlenmiştir. Makinaların çubuk parçalama etkinlikleri de istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Yapılan ölçümler sonucunda 0-10 cm parçalama aralığında en yüksek parçalama miktarı % 62.92 ile prototip 1 sap parçalama makinasına aittir. Bağ çubuklarında 10 cm ve üzerinde parçalanmış çubuk yoğunluğunda (etkin bir parçalamanın yapılmadığı oran) en yoğun parçalanmış çubuk miktarı % 81.21 ile geleneksel sap parçalama makinasına ait olduğu belirlenmiştir.