Toraks bilgisayarlı tomografi incelemelerinde hasta pozisyonlama farklılıklarının hasta dozuna etkilerinin karşılaştırılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu Çalışmada 128 dedektörlü Bilgisayarlı Tomografi Cihazında yapılan Toraks Bilgisayarlı Tomografi incelemelerinde hastaların Pozisyonlama farklılıklarının hasta dozu üzerine etkisini ölçümlendi. Pozisyon farklılığı olarak hastanın kollarının pozisyonlaması değerlendirildi. Çalışmanın örneklem evreni 18 yaş üzerindeki yetişkin hastalardan oluşmaktadır. Bu çalışmada Etkin doz ve Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) değerlerini hesaplandı. Bu çalışmada yapılan etkin doz hesaplamaları AAPM (Amerikan Tıpta Fizikçiler Derneği) doz dönüşüm faktörü kullanılarak yapıldı. Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) hesaplamaları AAPM (Amerikan Tıpta Fizikçiler Derneği) boyuta özgü doz faktöreri kullanılarak yapıldı. Çalışmamızda iki Farklı yöntem kullanılmıştır. Birinci yöntemde 2021-2024 yılları arasında farklı zamanlarda aynı parametrelerle çekilmiş Toraks BT incelerinin SR doz raporu verileri kullanılmıştır. Bu süre içerisinde birden fazla Toraks Bt çekilen hastalar incelendi. Aynı hastaya yapılan birden fazla incelemede kol pozisyonu farklı incelemeler tespit edildi.SR doz raporundaki verilerle Etkin Doz ve Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) hesaplandı. Bu yöntem ile 302 Erkek,155 Kadın hastanın kolları farklı pozisyonlanmış çekimleri karşılaştırıldı. Sonuç olarak Erkek hastalarda Kollar Aşağıda çekilmiş Toraks BT 'lerde oransal olarak DLP %20,68 , CDTIvol %18,48 ,Etkin Doz %23,75 , Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %19,27 daha fazladır.Kadın hastalarda Kollar Aşağıda çekilmiş Toraks BT 'lerde oransal olarak olarak DLP %25,42 ,CDTIvol %18,50 , Etkin Doz %25,19, Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %18,76 daha fazladır. İkinci Yöntemde ise PACS sisteminde boy ve kilo verileri bulunan; 2021-2024 yılları arasında aynı protokolle Toraks BT çekilmiş hastalar Retrospektif tarama ile tespit edilmiştir. Boy ve kilo verilerinden Vucut Kitle Endeksi hesaplanmıştır.Daha sonra Etkin Doz ve Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) hesaplanmıştır. Vücut kitle endeksi değeri aynı olan kolları farklı pozisyonlanmış Erkek ve Kadın hastaların karşılaştırmaları yapılmıştır. Bu yöntem ile Erkek Hasta için 234 ,Kadın Hasta için 200 Toraks Bt verisi karşılaştırıldı. Sonuç olarak Kollar Aşağıda Toraks BT çekilmiş Erkek Hastaların ortalama değeri DLP için %23,89, CDTIvol %18,29, Etkin Doz %23,29, Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %18,91 daha fazladır. Kollar Aşağıda Toraks BT çekilmiş Kadın Hastaların ortalama değeri ise DLP için %23,52, CDTIvol %19,23, Etkin Doz %23,56, Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %19,75 daha fazladır. Kollar aşağıda yapılan Toraks BT çekimlerinin Hasta dozunun daha yüksektir. ALARA prensipleri çerçevesinde Kollar Aşağıda pozisyonda zorunluluk olmadıkça çekim yapılmamalıdır. Pozisyonlama ile ilgili Hizmet İçi Eğitimler verilmesi tavsiye edildi. Hasta Dozu Optimizasyon çalışmaları yapılması, Pozisyonlama ile ilgili Hizmet İçi Eğitimler verilmesi, Kontrol çekimleri için Düşük dozlu Protokoller oluşturulması ve kullanılmasının sağlanması tavsiye edilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bilgisayarlı Tomografi . radyasyon dozu, etkin doz, boyuta özgü doz tahmini (SSDE)., Computed Tomography. radiation dose, effective dose, size-specific dose estimation (SSDE).
