Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın hikayeciliği

1864–1944 yılları arasında yaşamış olan Hüseyin Rahmi Gürpınar, Tanzimat yıllarında Ahmet Mithat Efendi’nin çıkardığı Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazı hayatına başlamıştır. Özellikle roman ve hikâye sahasında oldukça fazla eser veren yazarımız Servet-i Fünûn, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de yazmıştır. Bizim çalışmamızın konusunu Hüseyin Rahmi’nin hikâyeleri oluşturmaktadır Hüseyin Rahmi’nin ilk hikâyesi 1884’te Ceride-i Havadis’te yayınlanmıştır. O tarihten itibaren ölüm tarihi olan 1944 yılına kadar çok sayıda hikâye yazmıştır. Hüseyin Rahmi’nin beş tanesi Fransızca’dan tercüme olmak üzere yüz yirmi tane hikâyesi bulunmaktadır. Tercüme olan bu beş hikâye çalışmaya dâhil edilmedi. Diğer yandan, Kadınlar Vaizi, Namusla Açlık Meselesi, Katil Puse, İki Hödüğün Seyahati, Tünelden İlk Çıkış, Gönül Ticareti, Melek Sanmıştım Şeytanı, Meyhanede Hanımlar, Eti Senin Kemiği Benim isimli hikâye kitaplarındaki hikâyelerinin yanı sıra bu kitaplarda yer almayan hikâyelerin çoğu dönemin gazete ve dergilerinden bulunup okundu. Hikâyeler konularına göre sınıflandırılarak incelendi. Daha sonra kişiler ve kişileştirme, mekân, zaman, dil ve üslûp incelemesi yapıldı. Eserlerini “halk için” yazan, Ahmet Mithat Efendi gibi halkı birçok konuda bilgilendirmek, aydınlatmak amacında olan Hüseyin Rahmi’nin hikâyeleri konu bakımından çok zengindir. Bunun bir sebebi de kendisinin iyi bir gözlemci olması, toplumdaki olaylara karşı duyarlı davranmasıdır. Realist ve natüralist bir yazar olan Hüseyin Rahmi, toplumu yakından ilgilendiren meseleleri iyi bir gözlem sonucu hikâyelerinde kullanmıştır. Halk için yazdığından dolayı sade ve anlaşılır bir dille yazmış konuşma dilini yazıya sokmuştur. Hikâyelerin birçoğunda Meddah ve Karagöz tarzı konuşmalar, yanlış anlaşılmadan doğan gülünçlükler bulunur. O, halkı “avamî şathiyat arasından yüksek bir felsefeye çekmek” için yazmıştır.