Hemşirenin yürüttüğü göz sağlığı geliştirme programının ilkokul öğrencilerinin göz sağlığını koruma davranışlarına etkisi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2016

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Giriş: İlkokul öğrencilerinde, göz sağlığını koruyucu davranışların geliştirilmesine yönelik eğitim programının göz sağlığını koruma davranışlarına etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma randomize kontrollü öntest-sontest düzeninde prospektif deneysel bir izlem çalışmasıdır. Araştırma Nisan-Kasım 2014 tarihleri arasında Aydın/Söke ilçesinde yer alan üç ilkokulda yürütüldü. Araştırmada 191 öğrenci (deney grubu:98; kontrol grubu:93) yer aldı. Öğrencilerin verileri sosyodemografik özelliklerini belirleyici veri formu, öğrencilerin ve ailelerinin çevresel ve göz sağlığı özelliklerini belirleyici veri formu, öğrencilerin göz sağlığı bilgi, tutum ve davranışlarını belirleyici veri formu, velilerin çocuğun göz sağlığıyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını belirleyici veri formu, öğretmenlerin çocuğun göz sağlığına yönelik bilgi, tutum ve davranış düzeylerini belirleyici veri formu olmak üzere toplam altı form kullanılarak toplandı. Araştırmacı tarafından göz sağlığını geliştirme programı hazırlandı. Deney grubundaki öğrencilere dört haftada iki gün olmak üzere göz sağlığını koruyucu davranışların arttırılmasına yönelik olarak düzenlenmiş eğitim programı uygulandı. Eğitim programı kapsamında deney grubu öğrencilere göz sağlığı bilgilendirme kitapçığı, veliler için çocuk göz sağlığı anne baba bilgilendirme kitapçığı ve öğrencilere yönelik eğitim CD'si ile eğitim sürecinin güçlendirilmesi sağlandı. Kontrol grubu öğrencilere herhangi bir girişim uygulanmadı. Veriler;, t testi, ki kare analizi, yüzde, Mann Whitney U testi, Wilcoxon işaretli sıra testi, Mcnemar testi ve lojistik regresyon ile değerlendirildi. Bulgular: Araştırma grubundaki öğrencilerin yaş ortalaması 9±.45 olarak belirlendi. Eğitim programı sonrası gözlük kullanan öğrencilerin deney grubunda tamamının, kontrol grubunda %53.3'ünün her zaman gözlüğünü taktığı ve bu farkın anlamlı olduğu saptandı (p<.05). Son izlem sonuçlarına göre deney grubunun %97.9'unun, kontrol grubunun %58.1'inin göz hekimine muayene olduğu ve bu farkın anlamlı olduğu saptandı (p<.05). Deney grubu öğrencilerin göz sağlığı davranışlarının (güneş gözlüğü takma sıklığının, görme sorununu bir büyüğüne söyleme sıklığının, ders çalışırken, televizyon izlerken, bilgisayar kullanırken ara verme sıklığının, haftalık açık havada geçirdikleri sürenin, göz sağlığı bilgi puanı düzeyinin, A vitamini içeren besin tüketiminin, haftalık toplam uyku süresinin) kontrol III grubu öğrencilerle karşılaştırıldığında son izlemde anlamlı düzeyde arttığı belirlendi (p<.05). Araştırma sürecinde haftalık açık havada geçirilen süre, haftalık A vitamini içeren besin tüketimi ve haftalık toplam uyku süresi değişkenlerine ait hedeflenen etki büyüklüğüne ulaşıldı. Lojistik regresyon sonucuna göre grup ve gözlük kullanım durumunun göz hekimi muayenesine gitme davranışını etkileyen değişkenler olduğu belirlendi (p<.05). Sonuç: Sağlık Davranışı Etkileşim modeli ve Precede Proceed modeli kullanılarak hazırlanan göz sağlığını geliştirici eğitim programının deney grubu öğrencilerde göz sağlığını koruyucu davranışları kazandırmada etkili olduğu görüldü. Göz sağlığını koruyucu davranışlara yönelik hipotezler eğitim programı sonunda kabul edildi.
Introduction: The effect of an educational programme developed for enhancing the behaviours regarding visual health among elementary school students is examined. Materials and methods: A randomized controlled pre and post-test experimental design with a prospective follow-up was applied for study. Research was implemented between April-November 2014 in three elementary schools which located in Söke/Aydın district. The subjects were 191 children (experimental group: 98; control group: 93). Data were collected by six forms designed to assess the sociodemographic characteristics of the students, family environment and visual health features of the students determining the properties and eye health of the students, parental attitudes towards the visual health, approaches and behaviors. The visual health promotion program was developed by the researcher. Students in the experimental groups underwent a biweekly and lasted for a four week period training program organized for improving the visual health. Within the scope of the training program, students were given educational booklets and CDs containing eye health information and parenthal awareness. The control group students did not receive such training and were given any educational materials. The collected data were statistically analyzed with t-test, Chi-square analysis, percentages, Mann-Whitney U test, Wilcoxon Signed Ranks test, Logistic regression and Mcnemar's test. Results: The average age of the students was identified as 9±.45 years. After the training program, all the students in the experimental group who should wear glasses all the time, while only 53.3% wore in the control group. The difference was statistically significant (p<.05). At the last follow-up, 97.9% of the students from the experimental group and 58.1% of the control group were determined to be examined by an opthalmologist and that this difference was also significant (p<.05). In the experimental group visual health behaviors (the frequency of sunglass usage, disclosing the visual problem to an adult, frequency of time outs during studying, watching TV or using a computer, weekly time spent in outdoors, the level of eye health information, vitamin A consumption, weekly sleep period) increased and found to be statistically significant comparing to control group (p<.05). After the intervention and the follow-up period, estimated size effects of weekly time spent outdoors and weekly consumption of vitamin A have been achieved. According to the results of logistic regression, V the group and the status of the use of glasses determined and be critical and effective variables on the behaviors of the children visiting the opthalmologist (p<.05). Conclusion: The visual health promotion program developed based on Health Behavior Interaction Model and Precede Proceed model are effective in promoting the students gaining behaviors toward protecting visual health. The study results supported the hypotheses concerning eye health protective behaviours.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

İlkokul Çocukları, Göz Sağlığını Geliştirme Programı, Hemşirelik, Okul Sağlığı, Göz Sağlığı, Elementary School Children, Visual Health Promotion Program, Nursing, School Health, Eye Health

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye