Üniversitenin Nüfus Artışı ve İller Arası Göçler Üzerine Etkileri: Çanakkale Örneği

Türkiye’de özellikle 1990’dan sonra yaşanan üniversiteleşme süreci, bu kurumlarda öğrenim gören öğrenci sayısını arttırmış ve “eğitim” önemli bir göç nedeni haline gelmiştir. Bu durum, bir yandan üniversitelerin bulundukları merkezlerin ekonomik yapısında; bir yandan da hem göç hareketleri hem de kent nüfuslarında önemli değişimler yaratmıştır. Bu çalışmanın amacı, 1992’de kurulan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin, Çanakkale’nin özellikle net göç miktarı ile net göç hızları üzerindeki etkilerini araştırmak ve net göç hızları açısından ülke içindeki konumunda meydana gelen değişimleri ortaya koymaktır. Çalışmanın başka bir amacı da, Çanakkale ilinde net göçlerin coğrafi dağılışında hangi değişimlerin oluştuğunu belirlemektir. Çalışmada 1975-2000 yılları arasında daimi ikametgâh değişimine dayalı göç verileri kullanılırken, 2008 sonrası için Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) göç verileri kullanılmıştır. Günümüzde 50 binin üzerinde öğrenciye ev sahipliği yapan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, kurulduğu 1992 yılından itibaren, hem il merkezinde hızlı bir nüfus artışı yaratmış, hem de Çanakkale’yi göç veren bir ilden göç alan bir ile dönüştürmüştür. 1975-1990 yılları arasında il merkezindeki nüfus artış hızı gerilerken, 1990’dan günümüze kadar sürekli olarak yükselmiştir. 1990 öncesinde ‰ -5 civarında olan net göç hızı, 1995-2000 döneminde ‰ 27,4’e yükselirken; 2008-2012 döneminde ‰ 29,7, 2013-2017 döneminde ise ‰ 50,5’e ulaşmıştır. Bu veriler, Çanakkale’nin üniversitenin kurulduğu 1990 sonrasında ilin negatif olan net göç bilançosunun, büyük farklarla pozitife döndüğünü göstermektedir. Bu süreç, ilin net göçlerinin coğrafi boyutunda da çarpıcı değişimler yaratmıştır. Çanakkale ili 1990’a kadar, Marmara Bölgesi başta olmak üzere Ege Bölgesi’ne göç verirken, 1995’ten sonra, tüm bölgelerden net olarak göç almıştır. Aldığı bu göçlerin büyük kısmı da İstanbul ilinin etkisiyle Marmara Bölgesi’nden kaynaklanmaktadır

Particularly after 1990 due to the increase in the number of universities in Turkey, the number of students in higher education has increased. For this reason, "education" has become an important cause of migration especially in population movements between provinces. This situation caused significant changes in both the migration data and urban populations as well as in the economic structure of the urban centers where the universities were located. the aim of this study is to investigate the effects of Çanakkale Onsekiz Mart University, which was founded in 1992, on the net migration and net migration rates of Çanakkale. Another aim of the study is to determine which changes have occured in the geographical distribution of net migrations in Çanakkale. in the study, migration data based on permanent residence change were used for 1975- 2000, and for after 2008 Address Based Population Registration System (ABPRS) migration data were used. Today, Çanakkale Onsekiz Mart University, which has more than 50 thousand students, has created a rapid population increase in the province center since its foundation in 1992, and has transformed Çanakkale from an emigration to immigration province. in the province of Çanakkale, while the population growth rate declined between 1975-1990, it has increased continuously since 1990. the net migration rate, which was around -5 per thousand before 1990, increased to 27.4 per thousand in the period 1995-2000, to 29.7 per thousand in 2008-2012 period and to 50.5 per thousand in 2013-2017 period. These data indicate that Çanakkale recorded significant increases in both emigration and immigration after 1990 when the University was established. the net migration balance, which is negative for the province, turned positive with big differences. This process has resulted in dramatic changes in the geographical distribution of the net migration of Çanakkale. the province of Çanakkale has lost its population to the Aegean Region especially to the Marmara Region until 1990 and after 1995 it has received a net migration from all regions of Turkey. Most of these migrations are from the provinces of Marmara Region, especially with the effects of Istanbul province.