Kronik hepatit B enfeksiyonlu çocuklardan lamivudin ve interferon-alfa kombinasyonu öncesi immünolojik parametrelerin değerlendirilmesi ve tedavi sonuçlarına etkisi

ÖZET: Çalışmamıza EÜTF Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Gastroenteroloji ve Beslenme BD polikliniğine başvuran 44 Kr. HBV enfeksiyonlu hasta ve kontrol grubu olarak 20 sağlıklı çocuk alındı. Kr. HBV enfeksiyonlu olguların tedavi öncesi karaciğer fonksiyon testleri, serum immünglobulinleri ve immünglobulin G subgrupları, slgA, C3, C4 periferal kan lenfosit subgrupları hücre yüzeyi adezyon molekülleri, otoantikorlardan ANA, Anti ds DNA, AMA, AGA ve EMA düzeyleri değerlendirildi. Kontrol grubunun serum immünglobulin, immünglobulin subgrupları, slgA düzeyleri periferal kan lenfosit subgrupları, C3, C4 ve adezyon molekülleri ile karşılaştırıldı. Tüm olgulara immünolojik değerlendirmeler sonrasında IFN-oc2b ve lamivudin ile kombine tedavi verildi ve izlemde tedaviye yanıt yönünden değerlendirildi. Tedaviye yanıtlı ve yanıtsız olguların klinik, biyokimyasal, histolojik verilerine ek olarak immünolojik parametreleri karşılaştırılarak hangilerinin tedaviye yanıt yönünden ön göstergeler olabileceği belirlendi. Çalışmamızın sonucunda Kr. HBV enfeksiyonlu olguların tedavi öncesi immünolojik parametrelerini kontrol grubu ile karşılaştırdığımızda serum IgG değerlerinin anlamlı düzeyde yüksek olduğunu belirledik. IgM ve IgA değerleri hasta grubunda yüksek olmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlılık göstermemekteydi. IgG subgrupları ve slgA düzeyleri de kontrol grubu ile benzerdi. Hasta grubunda kontrol grubuna göre C4 düzeyi anlamlı düzeyde düşük iken C3 yönünden anlamlı farklılık elde edilmedi. Kr. HBV enfeksiyonlu olgularımızın tedavi öncesi lenfosit subgruplarını değerlendirdiğimizde periferik kan CD8+ T hücre oranlarında kontrol grubuna oranla anlamlı oranda yükseklik, bu nedenle total T hücre sayısını yansıtan CD3+ T hücre oranında anlamlı düzeyde artış izlendi. CD19+ B hücre oranında ise total T hücre oranındaki artış nedeniyle sekonder düşüklük belirlendi. Kr. HBV enfeksiyonunda otoimmün hastalıklar dahil olmak üzere değişik immünolojik bozukluklar eşlik edebilmektedir. Bizim çalışmamızda Kr. HBV enfeksiyonlu olgularımızda %18.2 oranında ANA pozitifliği elde edildi ve bu değer kontrol grubuna göre anlamlı yüksek bulundu. Anti ds DNA, bir olguda sınırda pozitif 72bulundu. AMA, AGA, EMA ise tüm olgularda olumsuz saptandı. Hiçbir olguda otoimmün hastalığa ilişkin klinik bulgu saptanmadı. immünolojik parametreler sonrasında tüm olgulara 6 ay süre ile lamivudin uygulandı. 4 olgu düzenli sağaltıma ve izleme gelmemesi nedeniyle çalışmadan çıkarıldı. Bu tedavi programı ile olguların % 42.5'de yanıt elde edildi. Yanıtlı 17 olgunun 6'sında aynı zamanda HBsAg kaybı ve antiHBs oluşumu izlendi. Tedaviye yanıtlı ve yanıtsız olguların tedavi öncesi hastalık süreleri, cinsiyet, yaş histolojik aktivite indeksleri yönünden anlamlı farklılık saptanmazken, tedavi öncesi AST değerleri yanıtlı grupta anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu, immünolojik parametreler yönünden değerlendirildiğinde tedavi öncesi immünglobulin, IgG subgrupları, sekretuvar IgA düzeyleri, C3, C4 değerleri, hücre yüzeyi adezyon moleküllerinden CD11a, CD18, CD54 yönünden anlamlı farklılık saptanmadı. Lenfosit subgrupları değerlendirildiğinde ise CD8+ T hücre oranları yanıtlı grupta anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu. Diğer lenfosit subgrupları yönündan anlamlı bir farklılık elde edilmedi. Sonuç olarak tedavi öncesi periferik kan CD8+ T oranındaki yükseklik çocukluk yaş grubu Kr. HBV enfeksiyonunda sağaltıma yanıt yönünden ön gösterge olarak belirlendi ve immünmodülatuvar yeni tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesinde sitotoksik T lenfositlerinin önemini vurgulaması açısından önemli bulundu. 73