Çeşitli meyva ve bitkilerden elde edilen sulardaki doğal oksijen-18 miktarlarının ölçülmesi
Tarih
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
Özet
Oksijen doğada 3 kararlı izotopunun karışımı halinde bulunmaktadır. Bu izotoplar da, 16O (% 99.759), 17O (% 0.037) ve 18O (% 0.204)'dir. Dolayısıyla doğal olarak bulunan su da bu 3 oksijen izotopunun oluşturduğu farklı izotopik moleküllerin karışımından oluşmaktadır. Bunlar içinde molekül ağırlığı 20 olan ve 18O izotopunu içeren su moleküllerinin oluşturduğu "18O'li Ağır Su"yun kaynama noktası bol olarak bulunan "16O'li Su"ya oranla daha yüksektir. Bu da, sürekli buharlaşmanın sözkonusu olduğu yerlerde suyun içinde doğal olarak bulunan "18O'li Ağır Su" miktarının giderek artmasına, yani suyun 18O açısından zenginleşmesine neden olmaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak Okyanus suyunda ve de çeşitli bitkilerin meyva ve yaprak sularında 18O oranın zenginleştiği, bilimsel olarak yapılan çalışmalarla kanıtlanmış durumdadır. Önemli oranda su içeren bitkilerin, sıcak yaz ayları boyunca güneş altında oluşumu sırasında içinde biriken suyun aşırı ve sürekli buharlaşmaya maruz kalması nedeniyle, "18O'li Ağır Su" açısından önemli ölçüde zenginleşmiş olabileceği düşünülmektedir. Bunun düşünüldüğü gibi çıkması halinde ise, bu bitkilerin meyvalarından elde edilecek suyun özellikle, petrokimyasal maddeler içermeyen sağlıklı kozmetik ürünlerin hazırlanmasında büyük bir ticari potansiyel oluşturabileceği öngörülmektedir. Bu çalışmada çeşitli meyva ve bitkilerin ihtiva ettikleri su destilasyon ile elde edilerek, söz konusu su örneklerinin 18O yüzdeleri İngiltere'deki Iso Analytical Ltd.'a ölçtürülmüştür. Karpuz, Erik, Kauçuk yaprağı, Kalonche sp. yaprağı, Kivi, Muz, Kaktüs gibi meyva ve bitkilerin kullanıldığı çalışmada, örneklerin çoğunun 18O yüzdesi açısından zenginleşmiş olduğu saptanmıştır. En fazla 18O zenginleşmesi % 204.84 oranıyla Kalonche sp. yaprağından elde edilen suda tespit edilmiş ve söz konusu bitkiden elde edilen su için delta değeri - 23.69 olarak bulunmuştur. Çalışmada bitki veya meyva sularının elde edilmesi için kullanılan destilasyon işlemi boyunca, destilasyon balonu içerisinden Argon gibi inert bir gaz geçirilmesinin, 18O yüzdesini önemli oranda arttırdığı saptanmıştır. Argonsuz ortamda destilasyonla suyu alınan erik ile Argonlu ortamda destilasyonla suyu alınan erik için 18O yüzdeleri sırasıyla % 0.20108 ve % 0.20131 olarak ölçülmüş, delta değerleri de sırasıyla - 6.20 ve - 19.94 olarak bulunmuştur. İçerdiği su miktarı fazla olan Kivi'den 3 ayrı fraksiyonla toplanan su örneklerinin 18O yüzdeleri sırasıyla 1. fraksiyon için % 0.20028, 2. fraksiyon için % 0.20197, 3 fraksiyon için % 0.20293 olarak bulunmuş ve. 3. fraksiyonda toplanan suyun 18O'ce daha zengin olduğu gözlenmiştir. Muz, Kaktüs ve Karpuz'dan elde edilen su örneklerinde ise % 0.20097 ile % 20162 arasında değişen 18O yüzdeleri ölçülmüş ve söz konusu örneklerin delta değerlerinin - 3.60 ve - 7.75 arasında değiştiği saptanmıştır.