Madde cevap kuramına dayalı olarak çok kategorili maddelerde madde ve test yanlılığının (işlevsel farklılığın) incelenmesi
| dc.contributor.advisor | Somer, Oya | |
| dc.contributor.author | Korkmaz, Mediha | |
| dc.date.accessioned | 2016-03-21T08:58:12Z | |
| dc.date.available | 2016-03-21T08:58:12Z | |
| dc.date.issued | 2005 | |
| dc.department | Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.description.abstract | 190 Madde cevap kuramına temellenen madde işlev farklılık çalışmaları, farklı alt grup/popülasyon üyelikleri olan gruplar arası karşılaştırmalarda olduğu kadar, farklı kültürler arasında da madde/ test işlev farklılığının belirlenmesinde ya da ölçüm eşdeğerliğinin incelenmesinde oldukça güçlü yöntemler sağlamaktadır. Bir ölçek ya da madde aynı örtük özelliği her iki grupta aynı şekilde ölçemiyorsa(ölçüm eşdeğerliği yoksa) testten elde edilen sonuçlara göre gruplar arasındaki benzerlik ya da farklılıklar, ilgilenilen örtük özellik kapsamında yorumlanamaz. Geleneksel test kuramı içerisinde bu olgu ölçek/test yanlılığı (test bias) ya da madde yanlılığı (item bias) olarak, madde cevap kuramı kapsamında ise işlevsel farklılık (Differential Functioning-DF) olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmada madde cevap kuramına dayalı olarak kişilik, tutum gibi psikolojik özelliklerin ölçümünde çoklu kategorili likert tipi maddelere uygun Ağırlıklandırılmış Cevap Modeli kullanılmıştır. Araştırmada, farklı örneklem genişlikleri (n=500, n=1000 ve n=1500) oluşturulmuş ve madde-test işlev farklılığının araştırılmasında üç işlev farklılık yöntemi (Olabilirlik Oranı Testi Model Karşılaştırma Yöntemi (LR), Madde-Test İşlev Farklılık (DFIT) Yöntemi ve Parametre Karşılaştırma Yöntemi (PARSCALE) ile çalışılmıştır. Bu örneklem genişlikleri ve işlev farklılık yöntemleri ile, bir kişilik ölçeği boyutu üzerinde geniş bir örneklem grubu verileri kullanılarak, kadın-erkek alt grup karşılaştırmaları yapılmıştır. Ayrıca bu koşullardaki karşılaştırmalar 0.01 ve 0.05 nominal alfa değerlerinde değerlendirilmiştir. 500 örneklem genişliğinde olabilirlik oranı testi ve madde parametre karşılaştırma yöntemlerinin işlev farklılığını saptamada güçsüz kaldığı, örneklem sayısının artmasıyla (1000 ve 1500 koşullarında) her iki yöntemin benzer sonuçlar verdiği ve 0.01 hem de 0.05 nominal alfa seviyelerinde gruplararasında işlev farklılığı gösteren maddelere karşı hassasiyetlerinin arttığı gözlenmiştir.Buna karşın DFIT yöntemi tüm örneklem genişliklerinde daha tutarlı sonuçlar vermiştir ve test düzeyinde gruplar arasında işlev farklılığı saptanmamıştır. Araştırmada 6ʼıncı ve 7ʼinci maddelerin gruplararasında en belirgin madde işlev farklılığı gösterdiği ve Uzlaşma özelliği açısından değerlendirildiğinde; 6ʼıncı maddede kadınların daha örtülü/gizil bir antagonistik kişilik özelliği varken, 7ʼinci maddede ise erkeklerin açık ve saldırgan bir ifadeyi daha kolay benimseyebildikleri görülmüştür. Böylesi bir sonuç, psikolojik özelliklerin/yapıların içerik ile ilgili incelemelerinde madde işlev farklılığının önemli bir katkısı olduğunu göstermektedir. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/1812 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Psikoloji A.B.D. | en_US |
| dc.title | Madde cevap kuramına dayalı olarak çok kategorili maddelerde madde ve test yanlılığının (işlevsel farklılığın) incelenmesi | en_US |
| dc.type | Doctoral Thesis | en_US |
