Deneysel temas tipi yanıklarda acil uygulanan tedavi yöntemlerinin yara iyileşmesi üzerine etkilerinin Momordica charantia (kudret narı) topikal tedavisi ile karşılaştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
AMAÇ: Yanık yaralarında çeşitli topikal ajanlar kullanlılmaktadır.Gümüş sülfadiazin (GSD) uygulama kolaylığı ve göreceli olarak toksisitesinin az olmasından dolayı dünyada en fazla tercih edilen topikal ajandır.[1-3]. Ancak tedavide etkin ve ortak bir yöntem olarak belirlenmiş bir ajan veya uygulama yöntemi görülmemektedir. Momordica Charantia (kudret narı), halk arasında pek çok rahatsızlığın tedavisinde uzun yıllardır kullanılmaktadır [4-10]. Yanık tedavisinde de etkili olabileceğini düşündürecek pek çok özelliği mevcuttur . Yapılan literatür taramasında yanık hastalarında veya deneysel yanık modellerinde Momordica Charantia etkileri üzerine klinik ve deneysel çalışmaların az olduğu dikkat çekmektedir. Acil uygulanan tedavi yöntemlerinden olan yanığa topikal gümüş sülfadiazin (GSD) uygulamasını, topikal Momordica Charantia tedavisi ile kıyaslayan bir çalışmaya da rastlamadık. Bu nedenle uzun zamandır yanık ve yara iyileşmesi üzerine etkili olduğu düşünülen Momordica Charantia'nın deneysel temas tipi yanıklarda yara iyileşmesi üzerine etkili olup olmadığının belirlenmesi ve etkilerinin acil uygulanan tedavi yöntemlerinden topikal GSD uygulaması ile karşılaştırılması amaçlandı. YÖNTEM: Çalışmada Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Deney Hayvanları Yetiştirme Merkezi'nden temin edilen, seksüel olgunluğa erişmiş, ağırlıkları 200-220 gram arasında değişen, sadece dişi eşeyden, 35 adet sağlıklı Spruge Dawley cinsi sıçan kullanıldı. Sıçanlar beş gruba ayrıldı. İntraperitoneal ksilazin ve ketamin anestezisi sonrası bütün deneklerin sol torakodorsalinde iki, sağ torakodorsalinde bir olmak üzere toplamda üç adet, aralarında sağlam cilt dokusu bırakacak şekilde 1x1 cm'lik kare alanlar traşlanarak kıllardan arındırıldı. Yanık modeli oluşturmak amacıyla tasarlanan cihazın sabit 100°C sıcaklıkta tutulan, 1x1 cm'lik kare şeklindeki bakır ucu traşlanan alanlara 10 saniye boyunca ekstra basınç uygulanmadan temas ettirilerek yanık oluşturuldu. Daha sonra gruplarda planlanan işlemler her bir gruba ayrı ayrı sırası ile gerçekleştirildi. Grup I'e (kontrol grubu) herhangi bir işlem veya tedavi uygulanmadı. Grup II'ye (yanık kontrol grubu) yanık uygulaması sonrası sadece 100 cc serum fizyolojik (SF) ile iki dakika irrigasyon sağlanıp ilaçsız pansuman ile kapatıldı. Grup III'e (GSD grubu) yanık oluşturulması sonrası topikal GSD tedavisi altı saat ara ile toplamda dört kez (0, 6, 12 ve 18. saatlerde) uygulandı. Grup IV'e (kudret narı grubu) yanık oluşturulması sonrası momordica charantia 'dan yapılan jel altı saat ara ile toplamda dört kez uygulandı. Grup V'e (jel grubu) ise yanıktan sonra altı saat ara ile toplamda dört kez plasebo jel uygulandı. Sıçanlarda yanık oluşturulan üç bölgeden 4, 8 ve 24. saatlerde tam kat deri biyopsileri alınarak ışık mikroskobu altında, hematoksilen eozin (H&E) boyama ile histolojik olarak incelendi. Elde edilen veriler SPSS (Statistical Package For Social Sciences) 15.0 programında oluşturulan veri tabanına girildi ve istatistiksel analizler aynı program ile yapıldı. BULGULAR: Ödem miktarının değerlendirilmesinde grupların birbirleri arasında yapılan karşılaştırmalar sonucunda; kudret narı-gümüş sülfadiazin ve kudret narı-jel grubu ile karşılaştırmalarında 4. saatte anlamlı fark (p<0.05) saptanırken, 8. ve 24. saatte istatistiksel olarak anlamlı fark (p>0.05) gözlenmedi. Kontrol grubunun tüm gruplarla karşılaştırmalarında istatistiksel olarak anlamlı fark (p<0.05) ödem miktarı açısından saptanırken, yalnızca kudret narı ile 24. saatte anlamlı fark (p>0.05) oluşmadığı saptandı. Gümüş sülfadiazin-jel karşılaştırmasında da 8.ve 24. saatte istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p<0.05). PMNL infiltrasyonu açısından bakıldığında kudret narı grubu dışındaki diğer tüm gruplarda PMNL infiltrasyounun ilk 8 saat içerisinde artarak devam ettiği gözlemlendi. yine kudret narı dışındaki gruplarda enyüksek PMNL değeri 8. saatte izlenirken, kudret narı grubunda en yoğun PMNL hakimiyeti 4. ve 8. satte görüldü ve 24. saatte istatistiksel olarak anlamlı azalma görüldü. Grupların birbirleriyle karşılaştırılmasında; gümüş sulfadiazine-jel, kudret narı-gümüş sülfadiazin, kudret narı-jel karşılaştırımalarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Kollojen diskolarizasyonu yanık kontrol ve jel grubunda 4. saatte en yüksek değerlerdeyken 8. saatte azalarak en düşük değerine 24. saatte ulaştı. Gümüş sülfadiazin grubunda 4. ve 8. saatte anlamlı değişiklik yokken 24. saatte bir miktar azalma gözlemlendi. Kudret narı grubunda ise diğer 3 gruba kıyasla diskolarizasyondaki azalma 4. saatte belirgindi; 8. ve 24 saatlerde ise diskolarizasyon azalmasında progresyon gözlendi. Grupların kendi arasında karşılaştırılmasında; gümüş sülfadiazin-kudret narı, gümüş sülfadiazin-jel ve kudret narı-jel gruplarının 4. ve 8. saatlerinde anlamlı değerler elde edilirken (p<0.05), 24. saatte istatistiksel olarak anlamlı değer elde edilemedi (p>0.05). Damar hasarı kudret narı grubunda en fazla 4. saatte gözlenirken, 8, ve 24. saatte progresif azalma gözlemlendi. Gümüş sülfadiazin grubunda en yüksek değerler 8. saatte, en düşük değerler ise 24. saatte gözlemlendi. Yapılan ikili karşılaştırmalarda istatistiksel olarak gümüş sülfadiazin-kudret narı arasında anlamlı fark elde edildi (p<0.05). Kıl kökü hasarı ile ilgili tüm gruplarda en yüksek değerler 4. saatte gözlemlenirken 8. ve 24. saatte kıl kökü hasarının azaldığı görüldü. Ayrıca kudret narı grubunda iyileşmenin diğer gruplara kıyasla daha hızlı ve iyi olduğu görüldü. Gümüş sülfadiazin-kudret narı karşılaştırmasında 8. ve 24. saatte anlamlı değerler (p<0.05) bulunurken 4. saatte istatistiksel olarak anlamlı değer elde edilemedi (p>0.05). Glandula sebasea hasarı değerlendirmesinde kontrol grubu dışındaki grupların birbirleri arasında yapılan karşılaştırmalar sonucunda sadece kudret narı'nın glandula sebasea hasarını azaltıcı ve iyileştirici etkisi olduğu göze çarpmaktadır. Epidermis kalınlığı ikili karşılaştırmalar sonrası 4. , 8. ve 24. saatlerde; kudret narı-yanık ve jel-yanık değerleri anlamlı fark göstermiştir (p<0.05). Gümüş sülfadiazin-kudret narı karşılaştırılması sonrası 4., 8. ve 24. saatlerde kudret narı yönünde anlamlı fark (p<0.05) göstermiştir. Jel-kudret narı karşılaştırması sonrası 4. ,8. ve 24. saatlerde anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05). Jel-gümüş sülfadiazin karşılaştırması sonrası 24. saatte anlamlı farklılık gösterirken (p<0.05), 4. ve 8. saatlerde anlamlı farklılık göstermemiştir (p>0.05). Epidermis kalınlığı grupların kendi süreçleri içinde değerlendirildiğinde yanık, gümüş sülfadiazin, kudret narı ve jel grubunda anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05).;Momordica Charantia, yanık, kudret narı, tedavi, gümüş sülfadiazin.;Topical Momordica Charantia, burns, wound healing, bitter melon, silver sulfadiazin.
Açıklama
Araştırmacılar; Fatih Tepe, Yiğit Uyanıkgil, Güçlü Selahattin Kıyan, Yiğit Özer Tiftikçioğlu, Emel Öykü Çetin Uyanıkgil, İlhan Uz, Türker Çavuşoğlu, Fatih Karabey
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2016
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2016