Türk kültüründe udun tarihi kaynakları ve Tanzimattan sonra gelişen ud yapım geleneği: (19-20. yüzyıl)
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ud, Doğu müzik geleneğinin hemen her döneminde en önemli çalgılardan biri olmuştur. Dokuzuncu yüzyıldan on sekizinci yüzyıla kadar m üzik kuramını anlatan eserlerde, çalgının müzik perdelerini okuyucuya aktarmak için bir araç olarak kullanıldığı görülür. Armudi form, kısa sap ve geriye doğru bakan bir burguluğa sahip olan çalgı bu müzikte her zaman varlık gösterse de tel sayılarından ses deliği sayılarına ve hatta ölçülerine kadar, yüzyıllar içinde çalgı üzerinde pek çok değişim söz konusu olmuştur. Türklerin bu isimdeki bir çalgıyla tanışıklığı yedinci yüzyıla kadar götürülebilir. Osmanlı dönemine gelindiğinde, saray kayıtları bize çalgının müzik hayatındaki önemi hakkında bir fikir vermektedir. Bununla birlikte on sekizinci yüzyılda çalgının müzik içindeki önemini tanbura bıraktığı görülür. Tam da Batılılaşma hareketlerinin başlangıcına denk gelen ve yeni bir kimlik arayışının oluştuğu bu dönemden on dokuzuncu yüzyıla kadar artık müzikte tercih edilmeyen bir çalgı olan udun, Tanzimat sonrası oluşan kültür ortamında yeniden ortaya çıktığı görülür. Çalgının müzik hayatımıza yeniden girmesi, Mısır Hıdivi aracılığı ile İstanbul-Kahire ekseninde gelişen kültürel alış-veriş ve halihazırda on dokuzuncu yüzyıl başlarında Mısır’da var olduğunu bildiğimiz, Avrupa lavtasını andıran 7 çift telli bir tür udun varlığı ile ilişkilendirilmiştir. İstanbul’da bu dönemden sonra üretilen udlar ise diğer coğrafyalardaki udların şeklini de etkileyerek bugün ud dediğimizde aklımıza gelen çalgı formunu oluşturmuştur.
The oud has been one of the most important instruments in almost every period of the Eastern musical tradition. In the works describing the theory of music from the ninth to the eighteenth centuries, it is seen that the instrument is used as a means to convey the musical pitch to the reader. Although, the instrument called oud that is pear-shaped, with a short neck, and backward pegbox has always existed in this music, there have been many changes on the instrument, from the number of strings to the number of sound holes and even their size over the centuries. The acquaintance of Turks with the instrument can be traced back to the seventh century. As regards the Ottoman Era, the palace records give us an idea about the importance of the instrument in musical life. However, in the eighteenth century, it is in evidence that the instrument left its importance to TANBUR. From this exact period, which coincided with the beginning of the Westernization movements and a new identity seek until the nineteenth century, the oud that had not been preferred in music, re-emerged in the cultural environment of the Post-Tanzimat reform era. The re-introduction of the instrument into our musical life has been associated with the cultural exchange developed between Istanbul-Cairo through of the Khedive of Egypt. It is assumed that this cultural exchange has presented a type of 7 course strings oud which we have known existed in Egypt at the beginning of the nineteenth century which was a reminiscent of the European lute. On the other hand, the ouds produced in Istanbul after this period influenced the shape of the ouds in other geographies and formed the instrument form that comes to mind when we mention the oud today.
The oud has been one of the most important instruments in almost every period of the Eastern musical tradition. In the works describing the theory of music from the ninth to the eighteenth centuries, it is seen that the instrument is used as a means to convey the musical pitch to the reader. Although, the instrument called oud that is pear-shaped, with a short neck, and backward pegbox has always existed in this music, there have been many changes on the instrument, from the number of strings to the number of sound holes and even their size over the centuries. The acquaintance of Turks with the instrument can be traced back to the seventh century. As regards the Ottoman Era, the palace records give us an idea about the importance of the instrument in musical life. However, in the eighteenth century, it is in evidence that the instrument left its importance to TANBUR. From this exact period, which coincided with the beginning of the Westernization movements and a new identity seek until the nineteenth century, the oud that had not been preferred in music, re-emerged in the cultural environment of the Post-Tanzimat reform era. The re-introduction of the instrument into our musical life has been associated with the cultural exchange developed between Istanbul-Cairo through of the Khedive of Egypt. It is assumed that this cultural exchange has presented a type of 7 course strings oud which we have known existed in Egypt at the beginning of the nineteenth century which was a reminiscent of the European lute. On the other hand, the ouds produced in Istanbul after this period influenced the shape of the ouds in other geographies and formed the instrument form that comes to mind when we mention the oud today.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anahtar kelime mevcut olmadığı için bu alan boş bırakılmıştır.
