Türkiye'nin AT'na olası üyeliği açısından, Türkiye ve Yunanistan'ın narenciye, çekirdeksiz kuru üzüm ve domates salçası üretim ve dış satım yapısının karşılaştırılamlı analizi üzerine bir araştırma
Küçük Resim Yok
Tarih
1995
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Türkiye'nin AT ile gümrük birliğini oluşturma ve tam üye olma hazırlıkları içinde olduğu bu dönemde; Yunanistan coğrafi durum ve iklim faktörleri yanında, tarihsel nedenler, işletme, üretim ve dışsatım yapılarındaki ve aynı zamanda sürüm pazarlarındaki benzerlikleri nedeniyle AT'na üyelik açısından Türkiye için iyi bir örnek oluşturması yanında, önemli bir rakip ülke durumundadır. Narenciye, çekirdeksiz kuru üzüm ve domates salçasında Topluluğun Türkiye'ye yönelik miktar kısıtlaması, asgari ithal ve referans fiyatı gibi dış ticaret engelleri uygulaması ve bu ürünlerde Türkiye ve Yunanistan arasında bir rekabetin olması nedeniyle, bu ürünler araştırma kapsamına dâhil edilmiştir. Bu araştırmanın ana kaynağı, Ocak 1989'da başlayan ve Temmuz 1991'de tamamlanan "Yunanistan ve Türkiye: AT Tek Pazar Koşulları Altında Tarımsal Dış Ticaretteki Gelişmelerin Seyri" adlı araştırmadır. Bununla birlikte, bu araştırmanın doğrudan sonuçlarından yararlanma yoluna gidilmemiştir. Araştırmanın orijinal verileri ile çalışılmıştır. Araştırmada, üreticiler ve dışsatımcılar düzeyinde olmak üzere iki grup veri bulunmaktadır. Bunun yanında Türkiye'de işleme tesisleri/dışsatımcılar ile ikinci bir anket yapılarak son gelişmelere ait veriler de elde edilmiştir. Anket yoluyla elde edilen veriler yanında makro düzeyde son 20 yıllık dönemi kapsayan istatistikler de araştırma kapsamında değerlendirilmiştir. Araştırmanın esas amacı; Türkiye'nin AT'na tam üye olma ve olmama durumlarına göre, ele alınan ürünlerin üretim ve dışsatım yapısındaki gelişmeleri Yunanistan ile karşılaştırmalı olarak analiz etmek ve Türkiye'nin bu ürünlerde dışsatım açısından etkilenme durumunu ortaya koyarak bu yönde alınabilecek önlemleri belirlemektir. Bunun yanında, ele alınan ürünlerde; AT'da uygulanan ortak tarım politikası mekanizmalarının incelenmesi, Türkiye ve Yunanistan'ın dünya üretim ve dışsatımındaki önlemlerinin dışsatımcılar düzeyinde elde edilen verilerin analiz edilerek iki ülke arasındaki benzerlik ve farklılıkların ortaya konması da amaçlanmıştır. Araştırmada makro düzeyde elde edilen verilen analizinde temel istatistik teknikler yanında doğrusal trend denklemleri elde edilerek, mevcut gelişmeler karşılaştırmalı olarak ortaya konmuştur. Anket yolu ile elde edilen verilerin analizinde, çeşitli değişkenler açısından karşılaştırmalarda sayım ile elde edilen verilerde Khi-kare (Bağımsızlık Testi), ortalamalar arasındaki farklılığın analizinde t-testi analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda, ele alınan dönemde üretim ve dışsatım yapısındaki gelişmelerin Türkiye'de daha fazla olduğu sonucuna varılabilmektedir. Üreticiler ve dışsatımcılar düzeyinde ise, belirgin farklılıklar bulunmamakla birlikte, ortaya çıkan farklılıkların, büyük ölçüde Yunanistan'ın AT'na tam üye olmasına paralel olarak Topluluk ortak piyasa düzenleri çerçevesindeki uygulamalara bağlı olarak oluştuğu ifade edilebilir. Türkiye'nin AT'na tam üyeliği durumunda, ele alınan ürünlerde AT'da uygulanan ortak piyasa düzenlerinin Türkiye için de geçerli olacağı bilinmektedir. Bu nedenle ele alınan ürünlerde üretim-işleme sanayi-dışsatım ve tüketimi içine alan madde politikalarının oluşturulması önem taşımaktadır. Bu yaklaşım içerisinde Topluluk uygulamalarının aşamalı olarak Türkiye'de de başlatılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu uygulamalara da öncelikle, üretici ve dışsatımcıların AT hakkında bilgilendirilmesi ve konu ile ilgili yasal ve kurumsal düzenlemelerin oluşturulması ile başlanmasının olumlu sonuçlar verilebileceği söylenebilir. Ancak bu konunun sadece ele alınan ürünler için değil, AT'na tam üye olunması hedefleniyorsa tüm tarımsal ürünler için de geçerli olabileceği belirtilmelidir. Bu nedenle konunun tüm tarım sektörü dikkate alınarak, tarımın tümünü ilgilendiren yapısal politikalarla birlikte düşünülmesi yararlı görülmektedir.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1995
