Toplum tabanlı bir örneklemin 6 yıllık ileriye dönük izleminde psikotik yaşantıların, alkol-esrar kullanımının, stresli yaşam olaylarının ve ailesel riskin klinik psikoz gelişimi ile ilişkisinin incelenmesi
| dc.contributor.advisor | Elbi, Hayriye | |
| dc.contributor.author | Kırlı, Umut | |
| dc.date.accessioned | 2019-10-09T12:20:06Z | |
| dc.date.available | 2019-10-09T12:20:06Z | |
| dc.date.issued | 2015 | |
| dc.department | Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi | en_US |
| dc.description.abstract | GİRİŞ: Psikozun hem eşik altı, hem de klinik formları olasılıkla altta yatan genetik ve çevresel risk faktörlerinin etkileşimi sonucu ortaya çıkmaktadır. Psikoz yatkınlığının erken dönemlerde psikotik yaşantılar şeklinde dışa vurulduğu düşünülmektedir. AMAÇ: Araştırmamızın amacı ailesel/çevresel risk etkenlerinin ve psikotik yaşantıların klinik psikoz gelişimiyle ilişkisinin incelenmesidir. YÖNTEM: İzmir kent merkezindeki 11 ilçe ve 302 mahalledeki hanelerden seçilen kişilerle 2007-2009 yılları arasında görüşülmüş (T1), bu görüşmelerden ortalama 6 yıl sonra bu kişiler tekrar ziyaret edilmiştir (T2). Psikotik yaşantılar Uluslararası Bileşik Tanı Görüşmesi 2,1 ile taranmıştır. Tarama sonucu olası olgu olarak değerlendirilen bireylerle klinik yeniden değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırma analizinde bağımsız değişkenler (sosyodemografik ve sosyoekonomik özellikler, alkol ve esrar kullanımı, stresli yaşam olayları, ailede ruhsal bozukluk öyküsü ve 6 yıl önce saptanmış eşik altı psikotik yaşantı/belirtiler) ile sonuç değişkeni olan yeni gelişen klinik psikoz arasındaki ilişkiler incelenmiştir. İlişkiler sosyodemografik ve sosyoekonomik özelliklerin dahil edildiği lojistik regresyon modelleriyle %95 güven aralıklarıyla birlikte verilen göreli risk [GR] olarak değerlendirilmiştir. BULGULAR: T1'de görüşülmüş kişilerden (s: 4011) 2566'sına ulaşılmış (%65,1), 2142'siyle görüşme yapılmıştır. Eşik altı psikotik belirtilerin 6 yıl sonra klinik psikoza dönüşme oranı % 6,4 olarak bulunmuştur. İzlem sonunda klinik psikoz gelişmiş olan grubun önemli bir kısmında (%63), 6 yıl önce eşik altı psikotik yaşantı veya belirtilerin bulunduğu görülmüştür. Sosyodemografik ve sosyoekonomik özellikler, T1'de saptanan eşik altı psikotik yaşantı/belirtiler ({²= 93,6, p<0,01), son 6 yılda riskli alkol kullanımı (GR: 4,8, %95 GA: 1,8-12,6, p<0,01), en az 5 kere esrar kullanımı (GR: 24,5, %95 GA: 2,2-275,4, p<0,01), yaşanan stresli yaşam olaylarının sayısı (Ý=7,75; %95 GA: 0,01-0,02; p<0,01), adli olay öyküsü (GR: 3,1, % 95 GA: 1,1-8,4, p<0,05), ailede depresyon/anksiyete bozukluğu (GR:7,3, %95 GA:3,0-17,7, p<0,01) ve ailede olası psikoz öyküsü (GR: 12,0, %95GA: 3,8-37,7, p<0,01) yeni gelişen klinik psikoz ile anlamlı olarak ilişkili saptanmıştır. Esrar kullanımı sıklığı arttıkça klinik psikoz riskinin arttığı; bırakılmasıyla riskin bir miktar azalmakla birlikte yine de yüksek seyrettiği görüldü. SONUÇ: T1'de psikotik yaşantı gelişimi ve T2'de klinik psikoza dönüşümle ilişkili saptanan ailesel ve çevresel risk faktörlerinin benzerliği dikkat çekmiştir. Bu bulgu psikotik yaşantıların klinik psikozlar ile etiyolojik açıdan bir süreklilik oluşturduğuna işaret etmektedir. Klinik psikoz gelişen olguların çoğunda erken dönemde psikotik yaşantılar görülmüştür. Bu bulgular ışığında önemli orandaki klinik psikozun, psikotik yaşantıların nadir görülen kötü seyirli sonucu olduğu düşünülebilir. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/8396 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Klinik psikoz, Geniş psikoz fenotipi, Sosyoekonomik konum, Alkol, Esrar, Psikososyal stres. | en_US |
| dc.title | Toplum tabanlı bir örneklemin 6 yıllık ileriye dönük izleminde psikotik yaşantıların, alkol-esrar kullanımının, stresli yaşam olaylarının ve ailesel riskin klinik psikoz gelişimi ile ilişkisinin incelenmesi | en_US |
| dc.type | Specialist Thesis | en_US |
