İzmir ili merkez ilçelerindeki özel polikliniklerde çalışan diş hekimlerinin pandemi döneminde algılanan stres düzeyleri ve ilişkili etmenler

Küçük Resim Yok

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Giriş ve Amaç: COVID-19 pandemisi, halk sağlığı üzerine ciddi etkileri olan küresel bir acil durumdur. Sağlık çalışanları, pandemiden etkilenen ana gruplardan biridir. Yoğun stres altında çalışan sağlık çalışanları aynı zamanda en fazla enfekte olan gruplardan biri olmuştur. Özellikle diş hekimliği uygulamaları yüksek enfeksiyon riskiyle ilişkilendirilmektedir. Bu durum diş hekimlerinin sağlıklarını risk altında hissetmelerine ve stres artışına neden olmaktadır. Sağlıkta dönüşüm sürecinde yaygınlaşan özel ağız ve diş polikliniklerinde yoğun iş yükü altında, performans kaygısı ile çalışan diş hekimlerinin mevcut sorunlarının üzerine pandeminin zorlukları eklenmiştir. Diş hekimleri bu stresli süreçte ruh sağlığı sorunları açısından yüksek risk altındadır. Bu nedenle ruh sağlığının izlenmesi ve değerlendirilmesi, stresle ilişkili faktörlerin belirlenmesi önemlidir. Bu çalışmanın amacı İzmir ili merkez ilçelerindeki özel polikliniklerde çalışan diş hekimlerinin pandemi döneminde algılanan stres düzeylerini belirlemek ve ilişkili etmenleri araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma İzmir ili merkez ilçelerindeki özel polikliniklerde çalışmakta olan 207 diş hekimiyle (kapsayıcılık %80,2) yürütülmüş kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini, İzmir’in 11 merkez ilçesinde yer alan 185 özel poliklinikten 565 diş hekimi oluşturmaktadır. Tabakalı küme örneklem seçimi yapılan araştırmanın verileri 8 Şubat- 30 Nisan 2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışmanın bağımlı değişkeni olan algılanan stres düzeyinin belirlenmesinde Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ-14) kullanılmıştır. Bağımsız değişkenler sosyodemografik özellikler, sağlık durumu ve alışkanlıklar, çalışma yaşamı, pandemi döneminde çalışma koşulları ve kliniklere ait özellikler, diş hekiminin COVID-19 öyküsüne ilişkin değişkenler ve diş hekiminin işten ayrılma niyeti olmak üzere altı başlık altında gruplandırılmıştır. Değişkenleri içeren anket formundaki sorular; çalışmaya katılmayı kabul eden diş hekimleri tarafından öz bildirim yöntemiyle doldurulmuştur. Toplanan verilerin analizinde Student T, ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis testi, Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma grubunun %53,6’sı kadın ve yaş ortalaması 35,29±12,40’tır. Diş hekimlerinin %22,2’sinin uzmanlık veya doktorası olmakla birlikte meslekte geçirilen süre ortalamaları 11,75±12,10 yıldır. Pandemi döneminde psikolojik destek alanların oranı %8,2’dir. Katılımcıların %7,7’si COVID-19 geçirdiğini, %30,4’ü COVID-19(+) olan birisiyle temaslı olduğunu, %88,9’u COVID-19 aşısı yaptırdığını bildirmiştir. Araştırma grubunun %70’inin çalışmakta olduğu klinikte COVID-19 ile ilgili bir eğitim almadığı belirlenmiştir. Algılanan Stres Ölçeği puan ortalaması 31,57±4,42 olup yapılan analizler sonucunda otuz beş yaş altında, kadınlarda, meslekte geçirilen süresi 15 yıldan az olanlarda, pandemi döneminde psikolojik destek alanlarda, pandemi döneminde sigara kullanımında artış olanlarda, COVID-19 nedeniyle yakınını kaybedenlerin aksine kaybetmeyenlerde algılanan stres düzeyi daha yüksektir. Algılanan stres düzeyi arttıkça COVID-19 PCR testi için örnek verme sayısının arttığı görülmüştür. Sonuç ve Öneriler: Bu çalışmada özel kliniklerde çalışmakta olan diş hekimlerinin pandeminin birinci yılı sonundaki algılanan stres düzeyleri belirlenmiştir. Toplumun her kesimi için stresli olan pandemi döneminde diş hekimleri ruh sağlığı sorunları açısından risk altındadır. Bulaşıcı hastalıkların uzun vadeli psikolojik sonuçları olabileceği hesaba katılarak hem sağlık çalışanları hem de toplumun geneli için ruh sağlığını koruyucu politikalar, stratejiler geliştirilmesine ve ruh sağlığı sürveyans sistemlerinin kurulmasına ihtiyaç vardır. Stres düzeylerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi yapılacak müdahaleler açısından büyük önem taşımaktadır. Özel klinik diş hekimlerinin büyük çoğunluğunun COVID-19 ile ilgili eğitim almadıkları saptanmıştır. Bu konuda eğitimler düzenlenerek diş hekimlerinin katılımları sağlanmalıdır. Özel klinik diş hekimlerinin sorunlarının saptanması ve çözüme ulaştırılabilmesi için bu alanda daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Meslek odaları bu alanda yapılan araştırmaların sonuçlarını takip etmeli ve müdahale programları geliştirilirken birlikte hareket edilmelidir.
Introduction and Aim: The COVID-19 pandemic is a global emergency with serious implications for public health. Healthcare workers are one of the main groups affected by the pandemic. Healthcare workers working under intense stress have also been one of the most infected groups. In particular, dental practices are assosiated with a high risk of infection. This situation causes dentists to feel their health risk and might increase their stress. The difficulties of the pandemic have been added to the existing problems of dentists working with performance anxiety under the heavy workload in private oral and dental clinics, which became widespread with the healthcare reforms. Dentists are at high risk for mental health problems during this stressful period. Therefore, it is important to monitor and evaluate mental health and to identify stress-related factors. The aim of this study is to determine the perceived stress levels of dentists working in private polyclinics in the central districts of Izmir during the pandemic period and to investigate related factors. Materials and methods: This is a cross-sectional study conduced with 207dentists (coverage 80.2%) workingin private outpatient clinics in the central districts of Izmir. The total target population consisted of 565 dentists working in 185 private polyclinics located in 11 central districts of Izmir and a sample size 258 was selected through stratified cluster sampling. The data were collected between 8 February and 30 April 2021.The Perceived Stress Scale (PSS-14) was used to determine the perceived stress level, which was the dependent variable of the study. The independent variables were grouped under six headings: sociodemographic characteristics, health status and habits, work life, working conditions during the pandemic period and the clinic’s features, variables related to the dentist’s COVID-19 history and the dentist’s intention to quit. The questionaires were filled out by the dentists who agreed to participate in the study by self-report method. Student T, ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis tests and Spearman Correlation Analysis were used in the analysis of the collected data. Results: 53.6% of the study group was female and the mean age was 35.29±12.40. Although 22.2% of dentists had a specialty or doctorate, the average time spent in the profession was 11.75±12.10 years. The rate of those who received psychological support during the pandemic period was 8.2%. 7.7% of the participants reported that they had COVID-19, 30.4% were in contact with someone with COVID-19(+), 88.9% reported that they had COVID-19 vaccine. It was determined that 70% of the research group didn’t receive any training about COVID-19 in the clinic where they were working. Perceived Stress Scale mean score was 31.57±4.42, and as a result of the analysis, the perceived stress level was higher in women, those who were under the age ofthirty-five, those with less than 15 years of work experience, those who received psychological support during the pandemic period, and those who had an increase in smoking during the pandemic period. Unlike those who last a loved one due to COVID-19, the perceived stress level was higher in those who didn’t. It was observed that as the perceived stress level increased, the number of samples given fort he COVID-19 PCR test increased. Conclusion and Suggestions: In this study, the perceived stress levels of dentists working in private clinics were determined at the end of the first year of the pandemic. During this pandemic period which is stressful for all segments of the society, dentists are at risk for mental health problems. Considering that contagious diseases can have long-term psychological consequences, there is a need to develop policies and strategies to protect mental health and to establish mental health surveillance systems for both health professionals and the general public. Monitoring and evaluation of stress levels are of great importance in terms of interventions. It was determined that the majority of private clinic dentists had not received any training on COVID-19 in their workplaces. Training should be organized on this subject and the participation of dentists should be ensured. More studies are need in this area in order to identify and solve the problems of private clinic dentists. Professional chambers should follow the results of research in this area and act together while developing intervention programs.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Dişhekimi, Algılanan Stres, Pandemic, Dentist, Perceived Stress

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye