Bireysel ve grup emzirme eğitiminin anne ve baba adaylarında doğum sonu dönemde emzirme öz-yeterliğe ve tutumuna etkisi

Emzirme, sağlıklı nesiller için en temel adımdır. Anne sütü başta çocukluk çağı hastalıkları olmak üzere, bebeklikten yetişkinliğe kadar olan süreçte hastalıklardan korur. Anne sütünün yararlarına karşın dünyada ve ülkemizde birçok kadın çeşitli nedenlerden dolayı emzirmeye başlayamamakta başlasa da erken dönemde bırakmaktadır. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2013 yılı verilerine göre; sadece anne sütü ile beslenme oranı; 0-1 aylık bebeklerde %57.9 iken, 6 aydan küçük bebeklerde bu oran %10.0'a düşmektedir. Annelerin tam emzirme koşullarını yerine getirememesi durumunda süt salgısında azalma, memeye ilişkin sorunlar, bebeğin memeyi reddetmesi ve emzirmenin erken sonlandırılması gibi durumlar görülmektedir. Bu problemler annenin emzirmeye ilişkin hissettiği özyeterlilikle ilişkilidir. Yapılan çalışmalarda emzirmenin başlatılması, sürdürülmesi ve etkin bir şekilde devam ettirilmesinde annelerin yanı sıra babaların da gebelik süresince tutumlarının etkili olduğunu göstermektedir. Bu çalışma ile bireysel ve grup emzirme eğitiminin anne ve baba adaylarinda doğum sonu dönemde emzirme öz-yeterliğe ve tutumuna etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırma verileri 01 Mart-30 Eylül 2014 tarihleri arasında T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İzmir Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi'nde toplanmıştır. Araştırmanın evrenini 01 Mart 2014-30 Eylül 2014 tarihleri arasında Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin Gebe Polikliniği'ne gelen anne ve baba adayları, örneklemini ise gebe polikliniğine başvuran ve araştırmaya dahil edilme kriterlerine uygun 90 anne ve 90 baba adayı (bireysel eğitim:30, grup eğitimi:30, kontrol grubu:30) oluşturmuştur. Örneklem seçiminde randomizasyon uygulaması yapılmıştır. Her gün için bir araştırma grubunun verileri toplanmıştır. Veriler; anne ve baba adayları için tanıtıcı özellikler veri formu, emzirme öz-yeterlik ölçeği, Iowa bebek beslenme tutum ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde, tanıtıcı bilgilerine ilişkin verilerin sayı-yüzde dağılımları, normal dağılıma uymayan nümerik değişkenlerin normal II dağılıma uygunluğu Shapiro Wilk testi ile değerlendirilmiştir. Normal dağılıma uygun bulunmayanlarda non-parametrik test yapılmıştır. Mann Whitney U, Kruskall Wallis, K- related samples testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda; Anne adaylarına verilen bireysel emzirme eğitimi ve grup eğitimi arasında doğum sonu dönemde "Emzirme Öz-Yeterlik" ve "Iowa Bebek Beslenme Tutum Ölçeği" puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark olduğu saptanmıştır ( p<0.05). Buna göre bireysel eğitim alan ve grup eğitimi alan gruplarda altıncı hafta ve dördüncü ayda yapılan izlemlerde elde edilen emzirme öz-yeterlik toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel farklılık saptanmıştır (p<0.05). Doğum sonu altıncı haftada grup eğitimi öz yeterlik puan ortalaması daha yüksek iken, doğum sonu dördüncü ayda ise bireysel eğitim yapılan grubun emzirme özyeterlik puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur. Bireysel eğitim alan ve grup eğitimi alan gruplarda doğum sonu birinci hafta ve dördüncü ayda yapılan izlemlerde elde edilen IIFAS ölçek toplam puan ortalamaları arasında istatsitiksel farklılık saptanmıştır (p<0.05). Doğum sonu birinci haftada ve dördüncü ayda grup eğitiminin IIFAS ölçek puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur. Baba adayların verilen bireysel emzirme eğitimi ve grup emzirme eğitimi arasında doğum sonu dönemde "Iowa Bebek Beslenme Tutum Ölçeği" puanını ortalamları arasında istatistiksel olarak fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Bireysel eğitim alan ve grup eğitimi alan gruplarda ilk izlem, doğum sonu birinci hafta ve altıncı haftada yapılan izlemlerde elde edilen IIFAS ölçek toplam puan ortalamaları arasında istatsitiksel farklılık saptanmıştır (p<0.05). İlk izlemde bireysel eğitim grubunun ölçek puan ortalamaları yüksek iken, birinci hafta, altıncı haftada grup eğitiminin IIFAS ölçek puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak; emzirme eğitimlerinin öz-yeterlilik ve tutum geliştirmek için tek başına yeterli olmadığı annelerin doğum sonu hastanede sağlık çalışanları tarafından desteklenmelerinin de gerekli olduğu görülmüştür. Gebelik döneminde verilen emzirme eğitimlerine babalarında dâhil edilmeleri önerilmektedir

Breast feeding is the primary step for healthy generations. Breast milk protects against diseases of childhood period starting from infancy till adulthood. Inspite of the benefits of breast milk due to various reasons a lot of women all around the world and in our country can not begin breast feeding and leave it at an early stage even if they start once. According to Turkey Population and Health Investigation (TPHI) data of 2013; while the rate of only breast feeding among; 0-1 month babies is 57.9%, among babies under 6 months this rate falls to 10.0%. In the case of maternals not carrying out the whole breast feeding conditions situations such as milk secretion decrease, troubles related to breast, babies declining breast and ending breast feeding at an early stage are seen. These problems are related to the self-effıcacy that maternal feels towards breast feeding. The researches show that in addition to the maternal, father`s attitude throughout pregnancy is also effective on starting breast feeding, sustaining and maintaining it efficiently. With this research it has been aimed to evaluate the effect of individual and group breast feeding training of future mother and father at postpartum period on breast-feeding self-effıcacy and attitude. Research data has been gathered at Turkey Public Hospitals Institution Izmir North Public Hospitals Association of T.R Ministry of Health Tepecik Education and Reserach Hospital between the dates 01 March-30 September 2014. The population of the research has consisted of future mother and fathers having come to Pregnant Polyclinic of Tepecik Education and Research Hospital between the dates of 01 March 2014-30 September 2014 and the sample of research consisted of 90 future mother and 90 father applied to pregnant polyclinic and suitable for the criterias of being included into the research (individual training:30, group training: 30, control group:30). Randomization application was used in selecting of samples. For each day a esearch group`s data has been gathered. Data has been gathered by using defining features data form for future mother and fathers, breast feeding self-sufficiency scale, and Iowa infant feeding attitude scale. In the analysing of the data, number- IV percentage distribution of data related to their defining features, numeric variance not incongruent with normal distribution has been evaluated with Shapiro Wilk test. In those not congruent with normal distribution non-parametric test has been made. Mann Whitney U, Kruskall Wallis, K- related samples test has been used. As a result of the research; It has been found that there is a statistical difference between ``Breast feeding Self-Effıcacy`` and ``Iowa Infant Feeding Attitude Scale`` of individual and group training provided to future mothers at postpartum period ( p<0.05). According to this it has been found that between breast feeding self-effıcacy total score averages of the groups having individual and group training at the end of sixth week and fourth month there is a statistical difference (p<0.05). While self-effıcacy score average of group training at postpartum period of sixth week in fourth month of postpartum period breast feeding self-effıcacy score average of the group having individual training has been found to be higher. At postpartum period of first week and fourth month statistical difference of IIFAS scale total score average has been found between groups having individual and group training (p<0.05). First week of postpartum period and fouth month IIFAS scale score average of group training has been found to be higher. It has been determined that between the individual and group training given to future father at postpartum period "Iowa Infant Feeding Attitude Scale" core averages there is statistical difference (p<0.05). Statistical difference between the first observation of those having individual and group training and IIFAS scale total score averages gained at the first week and sixth week of postpartum period has been found (p<0.05). While the individual training group`s scale score averages was high in the first observation at the first week and sixth week group training IIFAS scale score average found to be higher. As a result; it has been seen that breast feeding training is not alone enough to improve self sufficiency and attitude, and maternals have to be supported by health staff at postpartum period in hospital. It is suggested to include also fathers to the breast feeding training provided at pregnancy period.