Halk sağlığı çalışanlarının toplum temelli uygulamalardaki öz yeterlikleri
Yükleniyor...
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Öz yeterlikler, halk saglıgı çalısanlarının toplum temelli uygulamalara rehberlik etmesi, yönlendirici olması ve hizmet içi egitim programlarını sekillendirmesi için gelistirilmistir. Bu arastırma, halk saglıgı çalısanlarının toplum temelli uygulamalara iliskin algıladıkları öz yeterlik düzeylerinin belirlenmesi amacıyla planlanmıs tanımlayıcı bir alan çalısmasıdır. Arastırmada Aydın l Saglık Müdürlügü’ne baglı saglık ocaklarında görev yapan 328 halk saglıgı çalısanından 306’sı arastırmanın örneklemini olusturmustur. Evrenin %93.2’sine ulasılmıstır. Çalısmada veri toplama araçları olarak “Sosyo-demografik Özellikler Veri Formu”, “Halk Saglıgı Çalısanlarının Öz Yeterlikleri Formu” kullanılmıstır. Halk saglıgı çalısanları öz yeterlik formu; sekiz “Beceri Alanı”, üç “Çalısma Pozisyonu” ve üç “Beceri Düzeyi” altında, toplam 68 maddeden olusmaktadır. Verilerin analizinde SPSS 15.0 paket programı kullanılarak sayı, yüzde, t testi, varyans analizi ve bonferroni testi kullanılmıstır. Arastırmanın uygulanabilmesi için katılımcıların gönüllülügü esas alınarak Ege Üniversitesi Hemsirelik Yüksekokulu etik kurulundan ve Aydın l Saglık Müdürlügünden izin alınmıstır. Halk saglıgı çalısanlarının % 35.6’sı 33-38 yas grubunda ve yas ortalaması 37.53±5.58’dir. Çalısanların % 19.9’u hekim, % 24.9’u hemsire, % 47.4’ü ebe, % 7.8’i saglık memuru olarak görev yaptıkları belirlenmistir. Halk saglıgı çalısanlarının % 59.2’si kıdemsiz, % 31.0’ı kıdemli, % 9.8’i yönetici/idareci personel olarak çalıstıgı bulunmustur. Halk saglıgı çalısanlarının % 94.4’ünün görev yaptıkları kurumlarında hizmet içi egitim programlarının yürütüldügü % 90.8’inin ise mesleki yenilik ve gelismeleri yakından izlediklerini ifade etmislerdir. Öz yeterlik formunda tüm halk saglıgı çalısanlarının öz yeterlik düzeylerini belirlemek için az yeterliden (1 puan) tamamen yeterliye (6 puan) kadar puanlanmıstır. Halk saglıgı çalısanlarının 6 puan üzerinden öz yeterlik puan ortalaması 2.98±1.09 olup, halk saglıgı çalısanlarının öz yeterlik düzeylerinin yükseltilmesi gerektigi düsünülmektedir. Hekimlerin öz yeterlik puan ortalaması 3.60±0.88, hemsirelerin 2.88±1.00, ebelerin 2.73±1.10, saglık memurlarının ise 3.28±1.15 olarak belirlenmistir. Halk saglıgı çalısanlarının öz yeterlik toplam puan ortalamaları arasındaki iliski incelenmis; farklılıgın hekimlerin öz yeterlik puan ortalamasının yüksek olmasından kaynaklandıgı bulunmustur. Halk saglıgı çalısanlarının öz yeterlik düzeylerinin bilgili düzeyinde oldugu bulunmustur. Halk saglıgı çalısanlarının öz yeterliklerine göre hangi beceri düzeyinde olduguna bakıldıgında; hekimlerin tüm alanlarda bilgili düzeyinde oldugu bulunmustur. Hemsirelerin beceri düzeyleri ise, Politika Gelistirme/Program Planlama Becerileri ile Mali Planlama ve Yönetim Becerileri alanlarında farkında, geri kalan diger alanlarda ise bilgili düzeyindedir. Ebelerin beceri düzeyleri; Politika Gelistirme/Program Planlama Becerileri, Mali Planlama ve Yönetim Becerileri ve Liderlik ve Sistemli Düsünme Becerileri alanlarında farkında, diger tüm alanlarda bilgili düzeyindedir. Saglık memurlarının ise Politika Gelistirme/Program Planlama Becerileri, Mali Planlama ve Yönetim Becerileri ile Liderlik ve Sistemli Düsünme Becerileri alanlarında farkında, diger alanlarda bilgili düzeyinde oldugu saptanmıstır. Halk saglıgı çalısanlarından kıdemsiz personel olarak görev yapanların % 6.1’i yeterli, kıdemli personel olarak görev yapanların % 12.6’sı yeterli, yönetici/idareci personel olarak çalısanların %20.0’si yeterli düzeyinde oldugu belirlenmistir. Halk saglıgı çalısanlarının evli olanların, yüksek lisans mezunu olanların ve yönetici/idareci olarak çalısanların öz yeterlik puan ortalamaları yüksek bulunmustur. Bulgular, halk saglıgı çalısanlarının toplum temelli uygulamalardaki öz yeterliklerinin belirlenmesinde etkili olan faktörlere yönelik çalısmaların yapılması gerektigini göstermektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Halk saglıgı çalısanları, toplum temelli uygulamalar, öz yeterlik, Public health professionals, community based practices, core competency, Halk Sağlığı Hemşireliği A.B.D.
