AT peg ve UZ dra örten çift sistemlerin iki renk (b,v) fotoelektrik ışık ölçümü

Bu çalışmada, AT Peg ve UZ Dra örten değişen yıldızların iki renk(B, V) fotoelektrik ışıkölçümü yapılmıştır. Bu dizgilerin ışık ve renk eğrileri elde edilmiş ve dönemleri incelenmiştir. Gözlemler, E.Ü. Fen Fakültesi Araştırma ve Uygulama Merkezinin 48 cm'lik Cassegrain teleskobu, ona bağlı fotometreyle EMI 9781Afotokatlandırıcı tübü ve standart B,V renk süzgeçleri kullanılarak yağılmıştır. AT Peg'in gözlemleri 1983-1986 gözlem mevsimlerinde 13 gecede, UZ Dra'nın gözlemeleri ise 1984-1985 yaz mevsimlerinde 35 gecede tamamlanmıştır. B ve V renklerinin her birinde AT Peg için toplam 529ve 396, UZ Dra için ise 522 ve 515 gözlem noktası elde edilmiştir. Mukayese ve denet yıldızları olarak AT PEg de BD+08o4818 ve BD+08o4800, UZ Dra - da BD+68o1061 ve BD+68o1066 yıldızları seçilmiştir. Mukayese yıldızlarının gözlemlerinden, bilinen yöntemler kullanılarak her bir renkte ve her bir gözlem gecesi için atmosfer sönükleştirme katsayıları hesaplanmıştır. Daha sonra, değişen yıldızın ölçülen parlaklığı ile mukayese yıldızının ölçülen parlaklık farkları alınarak elde edilen tüm fark gözlemleri atmosfer sönükleştirme etkisinden arındırılmıştır. Mukayese yıldızlarının parlaklıkları, gözlemler boyunca denet yıldızlarına göre , yanılgı sınırları içinde, değişme göstermemiştir. Gözlemler Çizelge 2a ve 2b de verilmiş, ışık eğrileri ise Şekil 1 ve 2 de işaretlenmiştir. AT PEg'in ışık eğrileri B ve V renklerinde sırasıyla baş minimumda 0.m845 ve 0.m785, yan minimumda ise 0.m080 ve 0.m100dir. gözlemler süresince dört baş ve iki yan minimum elde edilmiştir. Tüm fotoelektrik baş minimum zamanları kullanılarak ağırlıklı en küçük kareler yöntemiyle ikinci dereceden terim içeren aşağıdaki ışık öğeleri hesaplanmıştır: Hel MinI JD = 2440438.3898±14 + 1.g1460938.E±10-1.g92x10-9.E2±21 Bu öğeler, dönemin yüzyılda 10s.6 azaldığını göstermektedir. Öte yandan, elde minimumlar ile literatürden bulunan bütün baş minimum zamanlarını kullanılarak aynı yöntemle aşağıdaki ışık öğeleri bulunmuştur: Hel MinI JD = 2440438.3934±13 + 1.g140886.E±3 - 0.g95x10-9.E2. ±9 Bu ışık öğelerine göre dönemdeki azalma miktarı yüzyılda 5.s25dir. UZ Dra'nın ışık eğrisi tipik Algol türündendir. Minimum derinlikleri B ve V renklerinde sırasıyla baş minimumda 0.m795 ve 0.m765, yan minimumda 0.m515 ve 0.m530dir. sistemin rengi baş minimumda hafif kırmızılaşmakta, yan minimumda ise çok az mavileşmektedir. Bu durum, sistemin ikinci bileşeninin baş yıldıza göre biraz daha geri tayf türünden olduğu belirtmektedir. Gözlemler sırasında iç baş ve iç de yan minimum elde edilmiştir. Evreler aşağıdaki ışık öğeleriyle hesaplanmıştır: HEl MinI JD = 2446227.4238 + 3.g2613024.E. Dönem GCVS(1969,1985) den alınmış olup değişmediği ve tüm minimum zamanlarıyla uyuştuğu bulunmuştur. Her iki yıldız için elde edilen ışık eğrilerinin daha sonra çözümlenerek sistemlerin fiziksel ve geometrik öğelerinin belirlenmesi planlanmaktadır.