Bazı çeltik mutantlarının tuza karşı reaksiyonları üzerinde araştırmalar
Küçük Resim Yok
Tarih
1989
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Bu araştırmada, 14 çeltik mutant popülasyon, IRRI'ce (Filipinler) tuza mukavim standart olarak kullanılan 3 çeltik çeşidi, materyal olarak ele alınmıştır. Deneme ardışık olarak 20 gün arayla 3 Ekim zamanında ( 4 Mayıs, 25 Mayıs ve 15 Haziran 1987) saksılarda 3 tekerrürlü olarak aynı materyaller aynı işlemlere tabi tutulmak şartıyla 2 yıl süre ile kurulmuş olup fideler çimlendikten sonra 4 ds/m (2,6 gr/lt) NaCı içeren solüsyon ile sulanarak fideler yetiştirilmiştir. Yaşayan fideler sayılıp, Menemen kaklıç'taki tuzlu topraklara şaşırtılmışlardır. Saksıda yaşayan fide oranı, tuzlu toprakta yaşayan bitki oranı, bitki boyu, kardeş sayısı, çiçeklenme gün sayısı, salkımda steril başakçık oranı ve tek bitki verimi için yapılan gözlemlerde bu özelliklerin kalıtım derecesi ve geniş anlamda tahminlenmiş ve çizelgelerde 1987 - 1988 yıllarına ait değerler kullanılıp bu değerlerin ışığı altında aşağıdaki noktalar açıklık kazanmıştır. 1.Fide devresinde yaratılan tuzluluk (2,6 gr/lt) sonucunda ikinci ekim zamanın SEQUİOL (25,N) ROCCCO (20,M1) ve CAROLLA (25,M1) mutantları en yüksek ortalamayı göstermişlerdir. IRRI' den sağlanan 3 çeşidin (IRRIO - 205 - 25 - 1 - 24 - 23 - 126, PNL - 5 - 30 ve RIO - 205 - 37 - 1 - 3) yaşayan fide oranları her üç ekim zamanında alt sıralarında yer almıştır. 2.IRRI standart çeşitleri fide devresinde en düşük yaşama oranı göstermişlerse de tarla koşullarında üstünlüklerini kanıtlamışlardır. Fakat uzun vejetasyon süreleri ve dolayısıyla yüksek sterilitleri nedeniyle Türkiye'ye adapte olamayacaklarını sergilemişlerdir. Buradan, söz konusu çeşitler genitör olarak kullanılabileceği ortaya çıkmaktadır. 3. Bitki yetiştirme döneminde iki yapay seleksiyon ortamında (fide ve tarla) başarı ile yararlanılabileceği ve tuza mukavim genetiplerin seçiminin diğer amaçlardan daha kısa zamanda sonuçlandırılabileceği anlaşılmıştır. 4. Mutasyonla tuza dayanıklılık için ihtiyaç duyulan gerekli varyasyonun yaratılabileceği de ortaya çıkmıştır. 5. Tuza dayanıklı hatların elde edilmesinde seleksiyon kriteri olarak kullanılabilecek tuzlu toprakta yaşayan bitki oranının kalıtım derecesi %50'nin üzerinde bulunmuştur. Ayrıca kardeş sayısı, bitki boyu, salkımda steril başakçık oranı ve çiçeklenme gün sayısı için oldukça yüksek kalıtım dereceleri (geniş anlamda) tahminlenmiştir.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1989
