Endotelin reseptör antagonizmasının tavşanlarda, erken ateroskleroz modelinde meydana gelen biyokimyasal parametreler vasküler reaktivite ve damar morfometrisindeki değişiklikler üzerine olan etkisi

Endotelin güçlü bir mitojendir ve yaka modeli ile oluşan intimal kalınlaşmaya katkıda bulunabilir. Endotelin (ET) reseptör antagonizması intimal kalıunlaşmayı inhibe edebilir ve vasküler reaktivite değişikliklerini etkileyebilir. Bu çalışmada yeni bir ETA/ ETB reseptör antagonisti olan TAK-044' ün yaka uygulanmış tavşan karotid arterinde intimal kalınlaşma gelişimi ve vasküler reaktivite değişiklikleri üzerindeki etkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızda her iki cinsiyetten beyaz tavşanlar kullanılmış (n=20) ve iki gruba ayrılmıştır. Tedavi grubu s.k. yoldan 5mg/kg/gün dozunda TAK-044, plasebo grubu ise taşıyıcı olarak % 0.9 NaCl almıştır. TAK-044 ve plasebo uygulamasının 8. gününde hayvanlar sodyum pentobarbital (30 mg/kg, IV) ile anestezi edilmiştir. Takiben soll karotid arterleri çevre dokulardan ayrılmış ve sıkıştırıcı olmayan, inert bir silikon yaka sol karotid arter etrafına yerleştirilmiştir. Sağ karotid artere yalancı operasyon uygulanmıştır. Operasyon sonrası tavşanlar yaka uygulanmış olarak 2 hafta boyunca standart diyet ile beslenmişlerdir. Tavşanlar 22. gün aşırı doz pentobarbital uygulanarak sakrifiye edilmişlerdir. Histolojik analizler ve organ banyosu deneyleri için tavşanların heriki karotid arterleri izole ve disekte edilmiştir. Histolojik analiz için ayrılan dokular % 10 luk tamponlu formalin ile fikse edilmiş, rutin doku prosesi sonrası parafin bloklara gömülmüştür. Morfometrik analizler için bu bloklar 5æm' lik kesitlere ayrılmış ve hematoksilin-eosin ile boyanmıştır. Kesitlerin lümen, intima ve medya alanları bir imaj analiz programı kullanılarak ölçülmüştür. Ayrıca kalınlaşmış intimadaki hücrelerin proliferatif aktivitesi Ki-67 monoklonal antikoru kullanılarak immunohistokimyasal olarak değerlendirilmiştir. Organ banyosu deneyleri için ayrılan dokular vasküler reaktivite çalışmalarında kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri ANOVA testi kullanılarak gerçekleştirilmiş ve p değeri<0.05 olduğunda anlamlı kabul edilmiştir. Sonuçlar ortalama± ortalamanın standart hatası olarak gösterilmiştir. 10 Bu çalışmada plasebo grubu (n=9) yaka arterlerde intimal alan (æm2 ) yalancı operasyon uygulanan arterlere kıyasla anlamlı şekilde artmıştır (sırasıyla 183.2.± 48.8 æm2 ve 64.6 ± 22.6 æm2 , p<0.05). Tedavi grubunda (n=9) TAK-044 yaka uygulalanan arterlerde yalancı operasyon geçiren arterlere zıt olarak intimal kalınlaşmayı anlamlı şekilde inhibe etmiştir (sırasıyla 33.9 ± 10.8 æm2 ve 34.4 ± 10.8 æm2 , p<0.05). Plasebo grubunda lüminal alan (æm2 ) yaka yerleştirilmesinden etkilenmemiştir. TAK-044 tedavisi heriki arter tipinde lüminal alanı anlamlı şekilde artırmıştır (p<0.05). Plasebo grubunda yalancı operasyon geçirenlere kıyasla yaka arterlerin lüminal alanları sırasıyla 2551.0 ± 93.4 ve 2636.2 ± 130.9 æm2 iken tedavi grubunda 2877.2 ±99.7 æm2 ve 3039.0 ± 183.5 æm2 olmuştur. Medyal aln yaka uygulaması ve tedaviden etkilenmemiştir. Önceki deneylerle uyumlu olarak yaka yerleştirilmesi serotonine karşı duyarlık artışı, agonistlere karşı maksimum kontraktil cevapların azalması gibi tipik vasküler reaktivite değişikliklerine sebep olmuştur. Sonuç olarak TAK-044, bu modelde intimal kalınlaşmayı inhibe etmiş ve arterlerin lümen alanlarını artırarak pozitif yeniden modellenmeye neden olmuştur. Bununla beraber yaka ile oluşan vasküler reaktivite değişikliklerini etkiliyor gibi gözükmemektedir.