Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servis'ine üst gastrointestinal sistem kanaması ile başvuran hastaların Glasgow-Blatchford skoru ve Rockall skorlarının prediktif değerlerinin retrospektif değerlendirilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Giriş ve Amaç: Üst gastrointestinal sistem kanaması önemli morbidite ve mortalitesi olan tıbbi bir sorundur. Bu çalışmadaki amacımız; sıklıkla kullanılan Rockall ve Blatchford skorlama sistemlerinin ve şok indeksinin üst gastrointestinal sistem kanamalarında endoskopi ve hospitalizasyon ihtiyaci ile mortalite olasılıklarını tahmin etmedeki başarısını kendi hastalarımız için ölçerek, bu skorlama sistemlerinin pratikte güvenli şekilde kullanımını sağlamak ve düşük riskli hastaların güvenli bir şekilde erken taburcu edilip, ayaktan tedavi ve takip edilebileceklerini göstermektir. Materyal ve Metod: Retrospektif tanımlayıcı nitelikteki bu çalışmada Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisine 01/09/2010-31/08/2012 tarihleri arasında üst gastrointestinal sistem kanaması ile başvuran 18 yaş üstü hastalar geriye dönük olarak incelenmiştir. Bu yıllarda acil servise başvuran ve üst gastrointestinal sistem kanaması olabilecek İCD kodları ile çıkışı yapılan hastaların protokol numaralarına ulaşıldı. Bu hastaların protokol numaraları ile acil servis arşivinden dosyalarına ulaşılan 423 hasta çalışmaya alındı. Hastaların Pre-Rockall, Rockall ve Blatchford skorları hesaplandı. Pre- Rockall skorunda 0 düşük risk 1 ve üzeri yüksek risk; Rockall risk sınıflamasında toplam skoru 0-2 olan hastalar düşük risk grubu, 3-4 olan hastalar orta risk grubu ve ≥ 5 olan hastalar yüksek risk grubu olarak ayrıldı. Güvenilirlik testlerinde Rockall skoru 0-2 olan hastalar düşük risk grubu, 3 ve üzeri olan hastalar yüksek risk grubu olarak değerlendirildi. Blatchford skorlamasında ise 0-2 düşük risk grubu, ≥3 yüksek risk grubu olarak kabul edildi. Çalışmamızda standart veri toplama formu oluşturuldu. Veriler analiz için gruplara ayrıldı. İstatistik değerlendirmede veriler SPSS 16.0 programına yüklenerek gerekli analizler yapıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan 423 hastanın 130'u (%30.7) kadın, 293'ü (%69.3) erkek olup genel yaş ortalaması 63.67±15.69 olarak saptandı. Hastaların 330'u (%78) melena, 210'u (%49.6) hematemez, 51'i (%12.1) senkop nedeniyle acil servise başvurduğu saptandı. Hastaların vital bulguları incelendiğinde ortalama sistolik basıncı 118.20±23.65 mmHg, diyastolik basınç 67.31±14.07 mmHg , ortalama nabız sayısı 94.30±18.72/dk olarak saptandı. Hastaların ortalama şok indeksi ise 0.82±0.24 idi. Hastaların Pre-Rockall skoru ortalaması 3.15±1.61, Rockall skoru ortalaması 5.05±2.13, Blatchford skoru ortalaması 10.19±3.78 olarak saptandı. Pre-Rockall, Rockall ve Blatchford Skorlarının ERT gereksinim tahmini için güvenilirlikleri değerlendirildiğinde, Pre-Rockall skoru için Sensitivite değeri %94.9, spesifite değeri %10.5, PPD'i %52.1 ve NPD'i %66.7 olarak saptandı. Rockall skoru için ise sensitivite değeri %88.8 spesifite değeri 14.4%, PPD'i 51.5% ve NPD'i %55.6 dir. Blatchford skoru için Sensitivite değeri %100 spesifite değeri %6.2, PPD'i %52.2 ve NPD'i %100 olarak hesaplandı. Şok indeksinin sensitivitesi ise %37.8, spesifitesi %75.6, NPD'i %54.3, PPD'i %61.3 tür. Rockall skoru risk skorlaması ile ERT transfüzyonu arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Pre-Rockall ve Blatchford skorlarının endoskopi gereklilik tahmini için güvenilirlikleri değerlendirildiğinde; Pre-Rockall skoru için sensitivite değeri %94.1, spesifite değeri %11.2, PPD'i %65.4 ve NPD'i %51.5 tir. Blatchford skoru için ise sensitivite değeri %100 spesifite değeri %8.6, PPD'i %66.1 ve NPD'i %100 saptanmıştır. Pre-Rockall, Rockall, Blatchford skorları ve şok indeksi yüksek riskli hasta tahmini için değerlendirildiğinde ise; Blatchford sensitivite ve NPD'i en yüksek olan skor olarak bulunmuştur. Blatchford skoru için sensitivite değeri %100 spesifite değeri %16, PPD'i %83.4 ve NPD'i %100 dür. Pre-Rockall skoru için sensitivite değeri %93.6 spesifite değeri %13.6, PPD'i % 82.1 ve NPD'i %33.3 tür. Rockall skorunu değerlendirdiğimizde sensitivitesi % 92.7, spesifitesi %35.8, PPD'i %85.9 ve NPD'i %53.7 olarak saptanmıştır. Şok indeksi için ise sensitivite değeri %33.9, spesifite değeri %80.3, PPD'i %87.8 ve NPD'i %22.3 tür. Exitus olan olguların skor ortalamaları ile yaşayan olguların skor ortalaması karşılaştırıldığında her üç skorda istatistiksel olarak anlamlı saptandı (P<0.001). Pre-Rockall, Rockall ve Blatchford skorlarının mortalite tahmini için güvenilirlikleri değerlendirildiğinde ise Pre-Rockall Skoru için sensitivite değeri %100 spesifite değeri %8.3, PPD'i %6.2 ve NPD'i %100 dür. Rockall skorunun ise sensitivite değeri %100, spesifite değeri %13.5, PPD'i %6.5 ve NPD'i %100 olarak hesaplanmıştır. Blatchford skoruna baktığımızda ise sensitivite değeri %100 spesifite değeri %3.3, PPD'i %5.9 ve NPD'i %100 olarak görüldü. Şok indeksinin sensitivitesi %54.1, spesifitesi %70.2, PPD'i %9, NPD'i %96 saptanmıştır. Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda hastaların başvurularının erken döneminde kan transfüzyonu ihtiyaçlarını ve endoskopik müdahale gerekliliğini tahmin etmede en anlamlı Blatchford skoru saptandı. Hem Rockall skoru hemde Blatchford skoru yatış gerektiren yüksek riskli hasta gruplarının tahmininde oldukça anlamlı bulundu. Rockall skoru ve Blatchford skoru mortalite üzerine Pre-Rockall skoruna göre daha anlamlıydı. Kan transfüzyon ihtiyacını ve mortaliteyi tahmin etmede şok indeksi de hasta başvurusunun en erken döneminde hesaplanabilecek iyi bir belirteçti ve PPD'i, spesifitesi risk skorlarından yüksek olarak saptandı. Çalışmamızdaki sınırlı olgu sayısı ve hastane dönemi sonrasındaki klinik verilerin olmaması risk skorlarının uzun dönemdeki etkinliği ve güvenilirliği konusunda net bir yorum yapmamızı engellemekteydi. Bu yüzden bu bulguları geliştirecek daha fazla prospektif çalışma ile değerlendirilmesine gerek duyulmaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Üst gastrointestinal sistem kanaması, risk skorlaması, endoskopi, mortalite., Upper gastrointestinal system bleeding; risk score; endoscopy; mortality., Acil Tıp A.B.D.
