Farklı hericium izolatları için en uygun yetiştirme koşulları ve ortamlarının belirlenmesi üzerine araştırmalar

Hericium spp tıbbi ve yenilebilir mantar türleri arasında yer alır. Bu çalışmanın amacı, farklı sıcaklıkların Hericium izolatlarının taslak ve şapka oluşumuna etkilerinin gözlenmesi ve meşe talaşı ile pamuk ve zeytin atıklarının belirli karışımlarından hazırlanan yetiştirme ortamlarının Hericium izolatlarının verim ve kalitesine etkilerinin belirlenmesidir. Sıcaklık denemeleri 15, 20 ve 25oC olmak üzere 3 farklı sıcaklıkta yürütülmüştür. En iyi sonuç 20oC'de alınmış, izolatlardan Denizli, Erkel, H. americanum ve H. coralloides izolatlarının şapka oluşumu için soğuklama ihtiyaçları olmadığı halde, Ankara, Trabzon, İzmit ve TA izolatlarında taslak ve şapka oluşumu için soğuklama ihtiyaçları olduğu belirlenmiştir. Ortam denemelerinde, 8 Hericium izolatının tohumluk miselleri, meşe talaşı ile buğday kepeği, pamuk ve zeytin atıklarının farklı oranlarda karıştırılması ile hazırlanan 7 farklı yetiştirme ortamına aşılanmıştır. Bu ortamlar MT+BK20, MT+PK10, MT+PK20, MT+PK30, MT+ZP10, MT+ZP20 ve MT+ZP30 şeklinde kodlanmıştır. Ortamlar üzerine aşılı Hericium izolatlarının, misel gelişme süresi, toplam verim, biyolojik etkinlik oranı (BE) ve mantar kalite özellikleri belirlenmiştir. Ortamların özelliklerinin belirlenmesi amacı ile karbon, azot, karbon:azot, kül değerleri ölçülmüştür. En hızlı misel gelişimi, MT+BK20 ortamından elde edilmiştir, en yavaş misel gelişimi ise MT+ZP30 ortamında gözlenmiştir. Bütün ortamlarda kontrol ortamından daha yüksek verim alınmıştır. Trabzon izolatı hariç tüm izolatlarda en yüksek verim pamuk artıkları eklenen ortamlardan elde edilir iken, Trabzon izolatında ise en yüksek verim MT+ZP30 ortamında belirlenmiştir. Çalışma sonucunda pamuk ve zeytin atıklarının Hericium izolatlarının üretiminde, yetiştirme ortamına katkı maddesi olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir. Bu atıklardan hazırlanan kompost formüllerinin kontrole göre verimlerinin yüksek, maliyetlerinin ise düşük olduğu belirlenmiştir.;Hericium spp, pamuk küspesi, zeytin pirinası, buğday kepeği.;Hericium spp., cotton hulls, olive pres-cake, wheat bran.