Türkiye'de 2009 yılında uygulanmaya başlayan yeni ölüm bildirim sisteminin İzmir ili örneğinde değerlendirilmesi
| dc.contributor.advisor | Öcek, Zeliha | |
| dc.contributor.author | Özdemir, Raziye | |
| dc.date.accessioned | 2019-02-27T11:42:49Z | |
| dc.date.available | 2019-02-27T11:42:49Z | |
| dc.date.issued | 2012 | |
| dc.department | Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü | en_US |
| dc.description.abstract | Amaç: Bu çalışmada, uluslararası kuruluşlar tarafından önerilen sürveyans sistemlerini değerlendirme kriterlerine dayanarak Türkiye’de 2009 yılında uygulamaya konulan yeni ölüm bildirim sisteminin İzmir İli örneğinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: İki ölümden oluşan çalışmanın kesitsel tipte tasarlanan niceliksel bölümünde, ölüm bildirimlerinin veri kalitesi değerlendirilmiştir. Veri kalitesi, bildirimlerin tamlığı ve doğruluğu olarak tanımlanmıştır. Tamlık dört kriter (1. 2001- 2010 yılları arasında beş yaş ve üzeri ölüm bildirimlerinin tamlık düzeyi, 2. 2000- 2010 yılları arasında ölüm sayılarının ve kaba ölüm hızlarının tutarlılığı, 3. Mezarlıklar Müdürlüğü ve Sağlık Müdürlüğü kayıtlarının tutarlılığı, 4. Ölüm bildirimlerinin zamanındalığı) ve doğruluk üç kriter (1. Ölüm belgelerinin doldurulma düzeyi, 2. İyi tanımlanmayan temel ölüm nedenlerinin sıklığı, 3. Yaşa ve cinsiyete göre ölüm nedenlerinin tutarlılığı) çerçevesinde değerlendirilmiştir. Veri kalitesi, birinci tamlık kriteri ve ikinci doğruluk kriterine göre iyi, orta ve yetersiz olarak üç kategoride sınıflandırılmıştır. Niteliksel bölümde sistemin işleyiş sorunları belirlenmiş, İzmir’de ölümlerin belgelenme sürecinde görev alan yetkililerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır (n=19). Görüşmelerde kabul edilebilirlik, basitlik ve faydalılık kriterlerini sorgulayan 12 soruluk bir rehber kullanılmıştır. Yarım saat süren görüşmeler kişilerin çalıştıkları kuruluşlarda gerçekleştirilmiştir. Ses kayıtları her bir görüşmenin ardından çözümlenmiş, veriler içerik analizi uygulanarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Tamlığa ilişkin değerlendirmelerde, 2001-2010 arasında İzmir’in kentsel alanlarında gerçekleşen beş yaş ve üzeri ölüm bildirimlerinin tamlık düzeyinin erkeklerde % 91.8, kadınlarda % 87.1 olduğu; 2000-2010 arasında ölüm sayılarının ve kaba ölüm hızlarının güvenilir olmadığı; Mezarlıklar Müdürlüğü’nün 2010 yılı kayıtlarındaki ölümlerin % 8.9’unun Sağlık Müdürlüğü’ne bildirilmediği; ölümlerin % 65.4’ünün öngörülen sürede bildirilmediği belirlenmiştir. Doğruluğa ilişkin değerlendirmelerde ise ölüm belgelerindeki bilgilerin eksiksiz doldurulmasına önem verilmediği; temel ölüm nedenlerinin % 29.7’sinin iyi tanımlanmadığı saptanmıştır. Tamlığı ve doğruluğu temsil eden iki özet kritere göre bildirimlerin veri kalitesi yetersiz olarak sınıflandırılmıştır. Niteliksel bölümde, ölümlerle ilgili mevzuatın günümüz koşullarını karşılamadığı, yeni sistemdeki düzenlemelerin mevzuatla uyumlu olmadığı, ölüm kayıtları ile ilgili yapılanmanın bütüncül ele alınmadığı, görev tanımlarının belirsizliğine bağlı olarak uygulama aşamasında sorunlar yaşandığı, yeni ölüm belgesinde ve geçiş aşamasında verilen eğitimlerde bazı eksiklikler olduğu ve verilerin herhangi bir alanda kullanılmadığı ortaya çıkmıştır. Sonuç: Yeni ölüm bildirim sistemi veri kalitesi, kabul edilebilirlik, basitlik ve faydalılık kriterleri açısından yetersiz bulunmuştur. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/6709 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Ölüm istatistikleri, yeni ölüm bildirim sistemi, sürveyans sistemlerini değerlendirme kriterleri. | en_US |
| dc.subject | Death statistics, new death registration system, surveillance systems evaluation criteria. | en_US |
| dc.subject | Halk Sağlığı A.B.D. | en_US |
| dc.title | Türkiye'de 2009 yılında uygulanmaya başlayan yeni ölüm bildirim sisteminin İzmir ili örneğinde değerlendirilmesi | en_US |
| dc.type | Doctoral Thesis | en_US |
