Aşılı domates bitkilerinde tuz stresine karşı anaçların etkisi
Yükleniyor...
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, 2005-2006 yıllarında ilkbahar ve sonbahar dönemi sera domates yetiştiriciliğinde tuz stresine karşı anaçların tepkilerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, dönemlere göre değişmekle birlikte, ticari olarak kullanılan Heman, Beaufort, Maxifort, Vigomax ve Resistar ile Asya Sebze Araştırma ve Geliştirme Merkezi (AVRDC)’nden temin edilen AVRDC1 genotipi anaç olarak kullanılmıştır. Kontrol olarak aşısız uygulamanın yanı sıra kendine aşılı Durinta/Durinta kombinasyonuna da yer verilmiştir. Yetiştiricilik açık sistem perlit kültürü şeklinde yürütülmüş, bitki gelişimi için gerekli tüm besin elementleri damla sulama ile verilmiştir. Anaç-tuz reaksiyonunu saptamak amacıyla besin solüsyonu EC’si 2 (kontrol), 4 ve 6 dS/m’de tutulmuştur. Tuzluluk düzeyleri (4 ve 6 dS/m) dikimden 3 hafta sonra, besin solüsyonuna NaCl ilave edilerek elde edilmiştir. 6 dS/m uygulaması ayrı bir parselde tekrarlanmış ve dikimden 2 hafta sonra bu parseldeki bitkilere, yapraktan 10 mM prolin uygulanmıştır (6 dS/m+Prolin). Fide dikimleri sonbahar döneminde Ağustos ayının son haftası ve Eylül ayının ilk haftasında, ilkbahar döneminde ise Mart ayının ilk haftasında yapılmıştır. Fideler plastik saksılara (3 bitki/saksı), bitki sıklığı 3.48 bitki/m2 olacak şekilde dikilmiştir. Deneme iki faktörlü tesadüf parseli deneme desenine göre, anaçlar tuz seviyesi üzerine split plot olacak şekilde 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 12 bitki olacak şekilde kurulmuştur. 4 yetiştirme dönemi sonucunda elde edilen ortalama değerlere göre; anaç genotipine göre değişmekle bitlikte, anaç kullanımı ile özellikle aşısız bitkilere göre bitki boyu, gövde kalınlığı, yaprak alanı, vejetatif aksam ve kök yaş ve kuru ağırlığı, toplam ve pazarlanabilir verim, toplam klorofil, prolin, yaprak oransal su içeriği, bitki su tüketimi ve su kullanım randımanı ile kaldırılan besin madde miktarlarının arttığı saptanmıştır. Besin solüsyonunun tuz seviyesinin 6 dS/m’ye çıkarılması ile sözü edilen parametreler azalmış ancak yaprak prolin içeriğinde ve meyve kalitesinde artış gözlenmiştir. Tuz stresi özellikle ortalama meyve ağırlığını azaltırken, pazarlanmaz meyve oranını artırmıştır. Yine tuzlu koşullarda yaprakların Na ve Cl içerikleri artarken, K, Ca, K/Na ve Ca/Na oranlarında azalma olmuştur. Dışarıdan prolin uygulanan bitkilerin, prolin uygulanmayan 6 dS/m tuz seviyesindeki bitkilere göre ölçülen tüm parametrelerde tuz stresinin olumsuz etkisini azaltıcı yönde etki ettiği görülmüştür. Araştırma sonuçları, özellikle tuzlu koşullarda bitki gelişimini, su tüketimini ve verimini arttıran aşılı bitki kullanımının ve dışarıdan prolin uygulamasının domates yetiştiriciliğinde tuz toleransını artırmada kullanılabilecek geçerli bir strateji olabileceğini ortaya koymuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bitki gelişimi, biyomas, verim, kalite, klorofil, prolin, oransal su içeriği, bitki su tüketimi, besin içeriği, Plant growth, biomas, yield, quality, chlorophyll, proline, relative water content, plant water consumption, nutrient content, Bahçe Bitkileri A.B.D.
