Yüksek doz kemoterapi alan hematolojik maligniteli hastalarda Orem'in öz bakım eksikliği kuramına göre ağız öz bakım protokolünün mukozit ve öz bakım gücüne etkisi: Randomize kontrollü çalışma
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Amaç: Bu araştırma Orem'in Öz Bakım Eksikliği Kuramına göre temellendirilmiş ağız öz bakım protokolünün oral mukozit ve öz bakım gücüne etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma, yüksek doz kemoterapi alan hematolojik maligniteli hastalar ile İzmir Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ve İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi (Bornova) hematoloji kliniğinde Ağustos 2021- Temmuz 2022 tarihleri arasında randomize kontrollü olarak yürütülmüştür. Araştırma örneklemini bilgisayar tabakalı randomizasyon yöntemi ile dahil edilme ölçütlerine uyan 30 uygulama grubu ve 30 kontrol grubu olmak üzere toplam 60 hasta oluşturmuştur. Araştırma verileri "Hasta Bilgi Soru Formu", "DSÖ-Oral Mukozit Toksisite Skalası", "Ağız Değerlendirme Rehberi", "Öz Bakım Gücü Ölçeği", "Orem'in Öz Bakım Eksikliği Hemşirelik Teorisine Göre Hazırlanan Veri Toplama Formu", "Ağız Bakım Çizelgesi" ve "Oral Kavite Fotoğraflaması" kullanılarak toplanmıştır. Uygulama grubuna kemoterapi tedavisi başlangıcından 21 gün boyunca eğitim ve ağız bakım uygulamalarının yer aldığı ağız öz bakım protokolü uygulanmıştır. Kontrol grubuna araştırmacı tarafından herhangi bir ağız bakım girişimi uygulanmamış olup klinikteki standart hemşirelik bakımını almıştır. Veriler, tanımlayıcı, Ki-kare testi, Mann Whitney U testi, Mc Nemar testi, Kappa uyum testi, bağımlı ve bağımsız gruplarda t testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Ağız öz bakım protokolü yürütülen uygulama grubunda (%6, 7) kontrol grubuna göre (%46, 7) oral mukozitin görülme insidansının istatistiksel olarak düşük olduğu (p=0.000), uygulama grubunda 7. ve 14. gün oral mukozit şiddetinin kontrol grubuna göre düşük olduğu (p<0.05), 21.gün izleminde oral mukozit şiddetinde istatistiksel olarak farklılık olmadığı (p>0.05), oral mukozit görülme süre ortamalasının uygulama grubunda (0.33±1.37), kontrol grubuna göre (4.90±5.85) daha düşük olduğu (p=0.000), uygulama grubunun 7., 14. ve 21. gün ağız değerlendirme rehberi puan ortalamasının kontrol grubuna göre düşük olduğu (p<0.05) ve uygulama grubunun 21.gün öz bakım gücü puan ortalamalarının kontrol grubundan yüksek olduğu saptanmıştır (p=0.000). Sonuç: Orem'in Öz Bakım Eksikliği Kuramına göre hazırlanan ağız öz bakım protokolünün yüksek doz kemoterapi alan hematolojik maligniteli hastaların oral mukozit insidans, şiddet ve süresini azaltmada ve öz bakım gücünü arttırmada etkisi olduğu belirlenmiştir.;Kemoterapi; hematolojik malignite; oral mukozit; ağız öz bakım protokolü; Orem teori; öz bakım gücü; hemşirelik.;Chemotherapy; hematological malignancy; oral mucositis; oral self-care protocol; Orem's theory; self-care agency; nursing.
Açıklama
Hemşirelik Fakültesi, İç Hastalıkları Hemşireliği A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
