Bazı yerli ve yabancı bamya genotiplerinde melezler ve ebeveynlerin verim, verim komponentleri ve kalite özellikleri üzerinde araştırmalar
Küçük Resim Yok
Tarih
1998
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
1995 - 1997 yılları arasında yürütülen çalışmalarda yerli ve yabancı kaynaklı toplam 48 bamya genotipinin introdüksiyonu yapılmıştır. ABD, Hint, Afrika, Türkiye, İtalya ve Japonya genotiplerinden özellikle ABD ve Hint ticari çeşitleri yüksek verim özellikleri ile dikkat çekmişlerdir. Ebeveyn seçimi amacıyla uygulanan - Faktör' ve - Hiyerarşik Cluster' analizi, melezleme programına seçilen ebeveynlerde yüksek bir varyabilitenin bulunması sağlanmıştır. - Faktör' analizi özellikler arasında ilişkilerden yararlanarak çok sayıda özelliğin bir arada incelenmesine olanak vermiş, bu da genotiplerin çok yönlü incelenmesini kolaylaştırmıştır. - Hiyerarşik Cluster' analizi ise genotipleri benzerliklerine göre gruplamış ve birbirlerine daha az benzeyen genotiplerin ebeveyn olarak seçilmesini sağlamıştır. Ayrıca 'Cluster' analizi Türkiye'de yetişen bamyaların Afrika kıtası kökenli oldukları yönündeki yorumların doğrulanmasına olanak vermiştir. Melezler ve ebeveynleri üzerinde yapılan çalışmalarda incelenen özelliklerin çoğunlukla aditif genlerinin kontrolünde olduğu, ancak aditif olmayan genlerin de etkili olduğu belirlenmiştir. Özellikle farklı ekojeografik bölgelerden temin edilen genotiplerin melezlenmesi ile iyi ebeveynin heterosis etkileri görülmüştür. Özellikle Hindistan, ABD ve Türkiye genotipleri aralarındaki kombinasyonların verim özelliklerinde hererotis etkileri dikkati çekmiş, ancak aditif etkiler verim özelliklerini arttırmak bakımından yeterli bulunmuştur. Yerli genotiplerin verim haricinde diğer birçok özelliğinin de iyileştirilmesine ihtiyaç duydukları göz önüne alındığında, aditif genleri tek bir çeşitte toplayarak kombinasyon ıslahına gidilmesinin daha uygun olacağı sonucuna varılmıştır. Çalışmada yer almamakla birlikte, bir bamya ıslahı programına entegre edilmesi gereken diğer bitkisel ve kalite özellikleri, iç piyasanın ihtiyaçları da göz önüne alınarak tartışılmıştır.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1998
