TÜRKÇEDE ET- KATKISIZ EYLEMİNİN SÖZLÜKSEL İŞLEVLERİ
Küçük Resim Yok
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Tek başlarına anlam içerikleri ve sözdizimsel üye yapıları olmadığı için katkısız olarak adlandırılan eylemler aynı zamanda birer biçimbilimsel türetme unsuru olarak kullanılmaktadır. Katkısız eylemler sözlüksel ya da söz dizimsel olarak birlikte kullanıldığı adlarla birlikte katkısız eylem yapılarını (KEY) oluştururlar. Bu eylemler birlikte kullanıldıkları adın hem sözcük türünü hem de anlamını değiştirerek yeni bir sözlükbirim oluşturmakta ve böylelikle sözlüksel bir işlev yerine getirmektedirler. Bu çalışmada Türkçedeki et- eylemi bir katkısız eylem olarak değerlendirilmiş ve ODTÜ Ulusal Türkçe Derlem kullanılarak Türkçede bu eylemle kurulmuş katkısız eylem yapıları belirlenmiştir. Birer sözlükbirim olarak bu yapıların oluşumunda et- eyleminin hangi sözlüksel işlevleri yerine getirdiğini belirlemeyi amaçlayan çalışmada, söz konusu eylemin başlıca dört temel işlevle kullanıldığı belirlenmiştir. Birinci ve sıklığı en yüksek işlevinde bu eylem, yüklemcil adın eyleme dönüşmesini sağlamaktadır. Eylemin ikinci işlevi bir durum adı olan yüklemcil adın göndegesindeki bir durum değişimini adlandırmaktır. Yüklemcil adın bir duygu ya da soyut bir yaşantı olduğu örneklerde eteylemi bu duygu ya da yaşantının bir özne tarafından deneyimlenmesi anlamında katkısız eylem yapıları üretmektedir. Söz konusu eylem, söz edimleri için kullanılan yüklemcil adlarla birlikte bu sözün edimleştirilmesini anlatır. Bu katkısız eylemin özellikle birinci işlevi, onun biçimbilimsel ve sözlüksel özelliklerinin dışında sözdizimsel özelliklerinin de betimlenmesini gerektirmiş, çeşitli örneklerle bu boyuta da yer verilmiştir
So called “light verbs”, because of they don’t have a semantic content and syntactic argument structure, at the same time are used as a derivative morphological unit. Light verbs constitute the light verb constructions (LVC) together with nouns used in syntactic or lexical collocation. They change the lexical cateogory and meaning of noun which they co-occur and so these verbs fulfill a lexical function. In this study, the verb –et in Turkish considered as a light verb, and light verb constructions formed by et- were determined using METU National Turkish Corpus. It was aimed that specification of lexical functions of et- in these constructions as a lexical units, and was presented that it has four main functions. This light verb, in its first function that have highest frequency, transform the noun-preverb to verb. The second function of the light verb is to name the state change in referent of noun-pre-verb. In the examples which noun-pre-verb is an emotion or abstract experience, light verb –et constitue light verb contructions refer to erfaring of that emotion or experience by a subject. When verb –et is together with noun-pre-verb which denote speech acts, it refers to actualization of that speech act. Especially first function of the light verb –et needs to describe of its sytactical properties besides morphological and lexical aspects. For this, the various examples are given
So called “light verbs”, because of they don’t have a semantic content and syntactic argument structure, at the same time are used as a derivative morphological unit. Light verbs constitute the light verb constructions (LVC) together with nouns used in syntactic or lexical collocation. They change the lexical cateogory and meaning of noun which they co-occur and so these verbs fulfill a lexical function. In this study, the verb –et in Turkish considered as a light verb, and light verb constructions formed by et- were determined using METU National Turkish Corpus. It was aimed that specification of lexical functions of et- in these constructions as a lexical units, and was presented that it has four main functions. This light verb, in its first function that have highest frequency, transform the noun-preverb to verb. The second function of the light verb is to name the state change in referent of noun-pre-verb. In the examples which noun-pre-verb is an emotion or abstract experience, light verb –et constitue light verb contructions refer to erfaring of that emotion or experience by a subject. When verb –et is together with noun-pre-verb which denote speech acts, it refers to actualization of that speech act. Especially first function of the light verb –et needs to describe of its sytactical properties besides morphological and lexical aspects. For this, the various examples are given
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sosyal Bilimler, Disiplinler Arası
Kaynak
Turkish Studies (Elektronik)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
8
Sayı
9 a
