Gıda endüstrisinde kullanılan karboksimetil selülozun diğer gam çeşitleri yanında kantatif tayin metodu üzerine bir çalışma

ÖZET: Sodyum karboksimetil selüloz (CMC), gıda endüstrisinde yaygın bir şekilde kullanılan gamlar arasında yer almaktadır, özellikle dondurma teknolojisinde dondurma stabilizörü olarak geniş bir şekilde kullanılmaktadır. Dondurma içerisine diğer gamlar ile birlikte kombinasyon şeklinde eklenen CMC'nin kantitatif tayini için, bir dizi temizleme işlemleri ile ortamdan izole edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, dondurma içerisine karragenan, guar gam, sodyum aljinat (Na-Aljinat) ve keçiboynuzu gamı ile değişik kombinasyonlar şeklinde eklenen CMC, birtakım modifikasyonların yapıldığı 2,7-Naftalendiol metodu ile kantitatif olarak tayin edilmiştir. Temel olarak; örnekteki proteinler papain ile parçalanarak CMC proteinlerden serbest hale getirildi ve Na-Aljinat kalsiyum klorür eklenmesiyle çöktürüldü. Karragenan 0.5M NaCl varlığında cetylpyridinium chloride (CPC) ile çöktürülerek ortamdan uzaklaştırıldı. CMC 0.2M NaCl varlığında CPC ile seçici olarak çöktürüldü. Ayrıca etanol:etilasetat (1:2) eklenmesiyle de tüm CMC'nin çökmesi sağlandı. Karışım filtrasyon kolonunda filte edildi ve kolondaki kalıntının Na2S04 ve %0.01 CPC-0.01M NaCl ile yıkanması sonucunda keçiboynuzu gamı ve guar gam uzaklaştırıldı. Son olarak kolondaki kalıntı sıcak %30'luk H2S04 ile yıkandı. Elüt içinde toplanan CMC'nin 2,7-Naftalendiol testi ile kolorimetrik tayini yapıldı. Yapılan modifikasyonlar ile CMC %91.26 ile %94.64 arasında geri kazanıldı. Diğer gamların varlığı geri kazanım değerlerini etkilemektedir. CMC ortamda tek basma bulunduğu zaman en yüksek ve keçiboynuzu gamı varlığında ise endüşük olarak geri kazanılmıştır. Çalışmada kullanılan CMCkonsantrasyonları CMC'nin kantitatif tayinini etkilemektedir. Konsantrasyon ile geri kazanım arasındaki üişkinin doğrusal olduğu bulunmuştur. Herbir gam kombinasyonunda elde edilen CMC geri kazanım değerlerinin kullanılan CMC konsantrasyonlarından bağımsız olduğu saptanmıştır

SUMMARY: Sodium carboxymethyl cellule (CMC) is one of the most widely used gum in the food industry. Especially, it is commonly used as an ice-cream stabilizer in the ice cream technology. It is neccessary to isolate CMC in the presence of other gums in the sample for quantitative determination by using a series of "clean up" processes. In this study, CMC in ice-cream was detennined quantitatively by using 2,7-Naphtalenediol method with some modifications in the presence of carrageenan, guar gum, sodium alginate (Na-Alginate) and locust bean gum. CMC was fried from any complexes with proteins by digestion of protein in the sample with papaine. Na-Alginate was precipitated by adding calcium chloride and carrageenan was then precipitated by cetylpyridinium chloride (CPC) in the presence of 0.5M NaCl. CMC was selectively precipitated by CPC in the presence of 0.2M NaCl. In addition CMC was also precipitated by adding ethanoliethyl acetate (1:2). The mixture was filtered over a filtration column and then guar gum and locust bean gum was removed by washing the residue in column with 0.5M Na2S04 and 0.01% CPC-0.01M NaCl. Finally, the residue on the column was washed with hot 30% H2SO4. CMC collected in the eluate was detennined colorimetrically by 2,7-Naphtalenediol test. As a result of modifications the recovery values of CMC were obtained between 91.26% and 94.64%. It is also obtained that recovery values of CMC were effected in the presence of other gums. The maximum and the niinimum recoveries were obtained when CMC was alone and in the presence of locust bean gum, respectively. It was detected that CMC concentration effected the quantitative determination of CMC and the relationship between the concentration and the recovery values was lineer. It was seen that the recoveryvalues of CMC obtained from each gum combination were not related to the CMC concentrations.