Metinlerarasılık bağlamında uyarlama olgusu ve Türk sineması: Necati Cumalı uyarlamalarında anlamın diyalojik yönelimi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sinema ve edebiyat ilişkisinin diyalojik boyutlarının dışavurumu olan
uyarlama olgusu, modernist ve postmodernist dönemlerde farklı
kavramsallaştırmalar ışığında değerlendirilmiştir. İlk olarak kaynak eser ve uyarlama
eser arasında sadakat nosyonu temele alınarak yapılan çalışmalar yerini,
postmodernizm ile birlikte gerçeklik, anlam, temsil, dışavurum ve hatta tarihin dahi
bir sorgulamaya tutularak bütünsel ve tekil karşılıklarının yıkıldığı ve yerini çoğul bir
anlayışın aldığı incelemelere bırakmıştır. Bu çalışmanın birinci bölümünde,
metinlerarasılık ve uyarlama olgularını açıklamaya yönelik modernist ve
postmodernist yaklaşımlar ele alınarak, ‘anlam’ kavramının tanımı, gerçekliği
oluşturma sürecindeki işlevleri ve farklı teorisyenlerin bakış açılarına göre geçirdiği
dönüşümler üzerine tartışmalara yer verilmiştir. Bu çerçevede, uyarlama olgusunun
sinema tarihi yazınının oluşturulması sırasında yüklendiği metinlerarası ve
bağlamlararası anlamlandırma pratikleri ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümü,
uyarlama olgusu aracılığıyla objektif olarak düşünülen tarih biliminin nesnelliğini
yapısökümüne uğratarak kurgusallığını ön plana çıkarmakta, bu yönüyle de özne ve
öznellik kavramlarına odaklanmaktadır. Bu kapsamda sinema tarihi yazınında
geleneksel olarak yer edinmiş yaklaşımlar, tarih ve uyarlama olguları bağlamında
yeniden değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde ise, metinlerarasılık kavramı
çerçevesinde Türk sinemasında uyarlamanın kökenleri ve bir uyarlama biçimi olarak
yerelleştirme kavramı tartışılmıştır. Buna göre, Necati Cumalı’nın öyküleri, bu
öykülerin uyarlamaları, Adı Vasfiye (1985, Atıf Yılmaz), Ay Büyürken Uyuyamam
(2011, Şerif Gören), ve özellikle Susuz Yaz (1963, Metin Erksan), Susuz Yaz (1973,
Yılmaz Duru) filmlerinin anlatılarını, uyarlama teorileri bağlamında incelemek
amaçlanmıştır.
The notion of adaptation as an expression of the dialogic dimensions of the relationship between cinema and literature has been evaluated differently in modernist and postmodernist periods under the light of various conceptualizations. While initial studies sought to find a relationship based on the concept of ‘fidelity’ between the source text and the adapted work, later studies began to question the nature of reality, meaning, representation, expression and even history itself, resisting a unified and singular definition of such concepts under the effect of postmodernism. The first chapter of this study includes different approaches of modernist and postmodernist definitions of intertextuality and adaptation while analyzing the definition of ‘meaning’, its functions in the process of constructing reality and the transformations it has undergone with the effects various theorists’ studies. Within this perspective, the intertextual and contextual signification practices of adaptation during the formation of the literature on the history of cinema are evaluated. The second chapter aims to explore the concepts of ‘subject’ and ‘subjectivity’ in order to reveal the fictional aspect of history which is regarded as an objective field of science by deconstructing the objectivity of history. Therefore, canonically accepted approaches in history of cinema are re-evaluated in terms of the notions of history and adaptation. The third chapter examines the roots of adaptation in Turkish Cinema in relation to intertextuality and further discusses the concept of ‘localization’ as a form of adaptation. Thus, this study aims to analyze Necati Cumalı’s stories and their adaptations Adı Vasfiye (Her Name is Vasfiye, 1985, Atıf Yılmaz), Ay Büyürken Uyuyamam (Can’t Sleep While the Moon is Rising, 2011, Şerif Gören), and especially Susuz Yaz (Dry Summer, 1963, Metin Erksan), (1973, Yılmaz Duru) through theories of adaptation.
The notion of adaptation as an expression of the dialogic dimensions of the relationship between cinema and literature has been evaluated differently in modernist and postmodernist periods under the light of various conceptualizations. While initial studies sought to find a relationship based on the concept of ‘fidelity’ between the source text and the adapted work, later studies began to question the nature of reality, meaning, representation, expression and even history itself, resisting a unified and singular definition of such concepts under the effect of postmodernism. The first chapter of this study includes different approaches of modernist and postmodernist definitions of intertextuality and adaptation while analyzing the definition of ‘meaning’, its functions in the process of constructing reality and the transformations it has undergone with the effects various theorists’ studies. Within this perspective, the intertextual and contextual signification practices of adaptation during the formation of the literature on the history of cinema are evaluated. The second chapter aims to explore the concepts of ‘subject’ and ‘subjectivity’ in order to reveal the fictional aspect of history which is regarded as an objective field of science by deconstructing the objectivity of history. Therefore, canonically accepted approaches in history of cinema are re-evaluated in terms of the notions of history and adaptation. The third chapter examines the roots of adaptation in Turkish Cinema in relation to intertextuality and further discusses the concept of ‘localization’ as a form of adaptation. Thus, this study aims to analyze Necati Cumalı’s stories and their adaptations Adı Vasfiye (Her Name is Vasfiye, 1985, Atıf Yılmaz), Ay Büyürken Uyuyamam (Can’t Sleep While the Moon is Rising, 2011, Şerif Gören), and especially Susuz Yaz (Dry Summer, 1963, Metin Erksan), (1973, Yılmaz Duru) through theories of adaptation.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Uyarlama Teorisi, Metinlerarasılık, Türk Sineması, Postmodernizm, Adaptation Theory, Intertextuality, Turkish Cinema, Postmodernism
