Nano çinko oksit ile deride CR(VI) oluşumunun engellenmesi üzerine araştırmalar

Çalısmada; fotokatalitik ve yüksek UV koruma özelligine sahip oldugu bilinen çinko oksit nanopartikülleri, deri ürünlerinde yaslanma sonucu krom(VI) olusumunun engellenmesi amacıyla deri islentisinin finisaj asamasında kullanılmıstır. Çalısmalar ayakkabı astarlık ve krom tabaklanmıs giysilik deriler üzerinde gerçeklestirilmistir. Derilerin finisaj isleminde hidrolak miktarı üzerinden %0.25, %0.5 ve %1 oranında nano çinko oksit kullanılmıstır. Mamul hale gelen ayakkabı astarlık deriler 80 oC sıcaklıkta 24 saat, 80 oC sıcaklık/UV altında 24 saat ve CEN/TC 309'da önerilen 24 saat süre ile 80 oC sıcaklık/%20 bagıl nem gibi yaslandırma kosullarına maruz bırakılarak derilerde krom(VI) olusumu saglanmıstır. Giysilik deriler ise 80 oC sıcaklıkta 24 saat ve 80 oC sıcaklık/UV altında 24 saat yaslandırma islemine tabi tutulmustur. Her deri örnegindeki krom(VI) miktarları 540 nm'de Shimadzu UV-1601 PC UV-Visible spektrofotometresi ile ISO/FDIS 17075 standart test metoduna göre degerlendirilmistir. Hidrolak miktarı üzerinden %0.25, %0.5 ve %1 oranlarında nano çinko oksit kullanılarak mamul hale gelen deriler kontrol örneklerine göre kıyaslanmıs ve ZnO nanopartiküllerinin derilerde krom(VI) olusumunu ne sekilde etkiledigi incelenmistir. Arastırma sonuçlarına göre; yaslanma sonucu ayakkabı astarlık derilerde düsük miktarlarda krom(VI) tespit edildiginden, nano çinko oksit kullanımının ekstra bir avantaj getirmedigi anlasılmıstır. Ancak giysilik derilerde yaslanma sonucu ortaya çıkan krom(VI) miktarları oldukça yüksek olup, nano çinko oksit'in derilerde yüksek oranda UV koruma saglayarak krom(VI) olusumunu önemli oranda elimine ettigi tespit edilmistir.;Deri, nanoteknoloji, yaslanma, krom(VI), nano ZnO.;Leather, nanotechnology, ageing, chromium(VI), nano ZnO.