Bilgi işlemede duygusal ve semantik önceliğin incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Duygusal ve bilişsel önceliğin doğrudan karşılaştırıldığı çalışmalarda genellikle
semantik bilginin görsel nesnenin duygusal değerlendirmesinin hazırlayıcısı olduğu ve
semantik işlemenin duygusal analizden önce geldiği önerilmektedir. Bu çalışmalarda
genellikle duygusal ve semantik sınıflandırma görevleri kullanılmaktadır. Bu görevlerin
teşhis bilgisi miktarının ve kolaylık - zorluk gibi özelliklerinin farklı olmasının,
sonuçlar üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu temelde tez çalışmasının birinci
amacı, semantik bilgi işlemenin duygusal bilgi ile kıyaslandığında öncelikli olup
olmadığının aynı - farklı karar verme (AFK) görevi kullanılarak incelenmesidir. İkinci
amacı ise bir bilgi türünün öncelikli işlenmesi durumunda, içinde bulunulan bağlamın
öncelikli işleme üzerinde herhangi bir etkisinin bulunup bulunmadığının
belirlenmesidir. Bu amaçlar doğrultusunda yürütülen deneylerde AFK görevinin iki
farklı türü kullanılmıştır: (i) Semantik görevde katılımcılardan cinsiyete bağlı olarak
aynı - farklı değerlendirmelerini yapmaları istenmiştir. (ii) Duygusal görevde aynı -
farklı kararları verilirken dikkate alınması istenen özellik ise uyarıcının yansıttığı
duygudur. Uyarıcı olarak mutlu ve korku yansıtan kadın ve erkek yüz fotoğrafları
Karolinska Duygusal Yüz Fotoğraflarından ön çalışma sonuçlarına göre seçilmiştir. Ön
çalışmada yüz fotoğrafları katılımcılara tek başına sunulmuş ve katılımcılardan sunulan
yüz fotoğraflarına ilişkin semantik sınıflandırma ve duygusal değerlendirme görevlerini
yapmaları istenmiştir. Böylece hem cinsiyet hem de duygu açısından doğru bir şekilde
tanınan ve işleme süreleri açısından birbirine benzer uyarıcılar AFK görevinde
kullanılmak üzere seçilmiştir. Hedef uyarıcı sunum süresi açısından farklılaşan ilk iki
deneyde duygusal ve semantik bilgi işleme önceliği karşılaştırılmıştır. Bilgi işleme
önceliğinde bağlamın rolü ise üç ayrı deneyde incelenmiştir. Duygusal ve semantik
bağlamın manipüle edilmesi için sınıflandırma görevlerinden yararlanılmıştır. Sonuçlara
göre görsel uyarıcının işlenmesi için yeterli süre olması durumunda duygusal ve
semantik görevler arasında herhangi bir fark gözlenmemiştir. Tersine katılımcıların
sunulan uyarıcılara ilişkin kısıtlı süreleri olduğunda duygusal karşılaştırma görevinde
doğruluk oranı açısından performans daha yüksektir. Benzer şekilde farklı bağlamlarda
duygusal karşılaştırma semantik karşılaştırmadan daha doğru yapılmıştır. Sonuçlar
duygusal bilginin semantik bilgi ile kıyaslandığında daha öncelikli işlendiğine işaret
etmektedir.
Studies directly comparing cognitive and affective primacy suggest that semantic information precedes affective evaluation of visual stimuli. These studies generally use semantic and affective categorization tasks, which may be different in terms of difficulty and diagnostic information. The first aim of the present study is to investigate whether semantic information has processing priority over affective information by using same - different judgment (SDJ) task. The second aim is to examine that whether the processing priority depends on the context in which stimuli are encountered. In experiments, two types of SDJ task were used: (i) In the semantic task, participants were instructed to judge whether or not the two simultaneously presented facial expressions (target stimuli) were same or different in gender dimension. (ii) In the affective task, participants were asked to compare facial expressions according to emotion dimension. The stimuli (happy and fearful expressions) were chosen from Karolinska Directed Emotional Faces according to the results of a pilot study. In the pilot study, facial expressions were presented singly, semantic categorization and affective evaluation tasks were conducted. Thus, the stimuli, which were detected for both gender and emotion accurately in similar processing times, were selected to use in SDJ task. Affective primacy versus semantic primacy were compared directly in the first two experiments that differs in terms of target stimulus presentation time. And the other three experiments were conducted to examine the role of different contexts on the processing priority. To manipulate the context, affective and semantic categorization tasks for visual scenes / words were used. As a result, while participants have enough time to process facial expressions, there is no differences between semantic and affective judgment performance. Conversely, participants have judged more accurately for affective comparison when the presentation time is limited. In addition, the affective comparison was judged more accurately than semantic comparison in the different contexts. The results suggest that affective information has priority over semantic information.
Studies directly comparing cognitive and affective primacy suggest that semantic information precedes affective evaluation of visual stimuli. These studies generally use semantic and affective categorization tasks, which may be different in terms of difficulty and diagnostic information. The first aim of the present study is to investigate whether semantic information has processing priority over affective information by using same - different judgment (SDJ) task. The second aim is to examine that whether the processing priority depends on the context in which stimuli are encountered. In experiments, two types of SDJ task were used: (i) In the semantic task, participants were instructed to judge whether or not the two simultaneously presented facial expressions (target stimuli) were same or different in gender dimension. (ii) In the affective task, participants were asked to compare facial expressions according to emotion dimension. The stimuli (happy and fearful expressions) were chosen from Karolinska Directed Emotional Faces according to the results of a pilot study. In the pilot study, facial expressions were presented singly, semantic categorization and affective evaluation tasks were conducted. Thus, the stimuli, which were detected for both gender and emotion accurately in similar processing times, were selected to use in SDJ task. Affective primacy versus semantic primacy were compared directly in the first two experiments that differs in terms of target stimulus presentation time. And the other three experiments were conducted to examine the role of different contexts on the processing priority. To manipulate the context, affective and semantic categorization tasks for visual scenes / words were used. As a result, while participants have enough time to process facial expressions, there is no differences between semantic and affective judgment performance. Conversely, participants have judged more accurately for affective comparison when the presentation time is limited. In addition, the affective comparison was judged more accurately than semantic comparison in the different contexts. The results suggest that affective information has priority over semantic information.
