Metilfenidat kullanan hastalarda plazma/idrar düzeyi ritalinik asit düzeyi ve CES geni polimorfizmi ilişkisi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Psikostimülanlar, uluslararası kılavuzlarda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) için ilk basamak tedavi olarak önerilmektedir. Farmakogenetik kılavuzlara göre doz ayarlaması, tedaviye yanıt vermeyen hastaların yönetiminde ve yan etkileri olan hastaların yönetiminde önemlidir. Ancak bu kılavuz ve FDA onaylı farmakogenetik test imkanı DEHB tedavilerinde sadece atomoksetin için mevcuttur. FDA onaylı bir psikostimülan olan metilfenidat esas olarak karboksilesteraz-1 (CES-1) tarafından hidrolize edilir ve inaktif metaboliti olan ritalinik aside dönüşür. Bu çalışmada, metilfenidat tedavisi altındaki çocuklarda CES1 geni p.G143E (rs71647871) varyantının kan/idrar metilfenidat ve ritalinik asit düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemeyi amaçladık. Psikiyatrik tanılar DSM-5-TR tanı ölçütlerine göre konulmuştur. Güçler ve Güçlükler Anketi ve Klinik Global İzlenim Ölçeği değerlendirilmiştir. CES1 geni G143E varyantı Yeni Nesil Dizi Analizi (NGS) kullanılarak analiz edilmiştir. Kan ve idrardaki metilfenidat ve ritalinik asit düzeyleri Sıvı Kromatografisi/Tandem Kütle Spektrometresi (LC/MS-MS) kullanılarak analiz edilmiştir. DEHB tanısı konmuş 100 hastadan alınan kan ve idrar örnekleri üzerinde biyokimyasal ve genetik analizler yapılmıştır. DEHB örneklemimizde p.G143E (c.428G>A) varyantının sıklığı %4 olarak bulunmuştur. Çalışmamızda, CES1 geni p.G143E varyantının çocuklarda kan metilfenidat, kan ritalinik asit, idrar metilfenidat ve idrar ritalinik asit düzeylerini anlamlı olarak etkilemediğini bulduk. CES1 geni p.G143E taşıyan hastalarımızın klinik parametreleri, hastalık şiddeti ve yan etkileri diğer olgulardan anlamlı farklılık göstermemiştir. CES1 geni ve metilfenidat ile ilgili az sayıda çalışma vardır ve genellikle yetişkinlerde veya sağlıklı gönüllülerde yapılmıştır. Çalışmamızda, CES1 geni p.G143E varyantı ile metilfenidat metabolitleri veya çocuklar için klinik parametreler arasında istatistiksel anlamlılık bulunmamıştır. DEHB tanılı çocuklarda CES1 gen varyantlarının MPH tedavisi üzerindeki etkisini araştıran takip çalışmalarına ihtiyaç vardır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
DEHB, Metilfenidat, CES1 geni, Polimorfizm., ADHD, Methylphenidate, CES1 gene, Polymorphism.
