Süt sığırlarında verimli yaşam uzunluğuna ait kalıtım derecesinin survival analizi ile tahminlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada süt sığırcılığında verimli yaşam uzunluğu (Length of Productive Life) özelliği bakımından daha uzun ömürlü kızlara sahip babaların seçimine katkı sağlayacak istatistik yaklaşımlardan biri olan, survival analizi kullanımı ele alınmıştır. Kantitatif özellikler bakımından yapılan ıslah çalışmaları hayvanların ekonomik verim özellikleri (örneğin et, süt, yumurta ve yapağı) bakımından gelişmelerine neden olmuştur. Özellikle kültür ırkı süt sığırlarında sürü verim ortalamaları yükselmiştir. Aşırı süt verimi için zorlanan ineklerde metabolizma bozuklukları ortaya çıkmaya başlamıştır ve laktasyonun erken döneminde istemli veya istemsiz bir şekilde bu inekler sürülerinden ayıklanmaya başlamışlardır. Bir süt ineğinin sürüde yenilenmesi, iyi özelliklere sahip bir dişi buzağının ilk buzağısını doğurana kadar beklenmesi anlamına gelmektedir. Süt sığırcılığında düve yetiştirme maliyetleri de dikkate alındığında, ömür uzunluğu õslah çalışmalarında önemli bir özellik olmaya başlamıştır. Islahçı gözü ile bir süt ineğini, ortalama üzeri bir süt verimi ile verime başlamasından birkaç laktasyon sonra sürüden ayıklamak mı, yoksa ortalama süt verimin altında da olsa, bu ineğin sürüsünde veriminin devamına izin vermek mi sorusu bu çalışmaları hızlandırmıştır. Bir sığırın sürüsündeki verimli ömrünün uzaması sürü ikamesi için en büyük gider kalemi olan düve yetiştirme maliyetini düşürecektir. Ayrıca sürüde olgun bireylerin çoğunlukta olması ortalama sürü verimini artıracaktır. Sürü ömrünün artırılması ile seleksiyonla sağlanan ilerleme de artırılabilir. Sürülerden daha az birey atılacağından kalan bireylerin seleksiyon etkisi daha yüksek olacaktır. Bu çalışmada 1981- 2000 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Siyah Alaca ırkı hayvanlardan elde edilmiş kayıtlar kullanılmıştır. 560.574 bireye ait kayıtlardan yapılan ayıklamalar ve kısıtlamalar neticesinde, 3.050 sürüden 285.907 adet ineğe ait veri kullanılmıştır. Fraility model olarak bilinen şansa bağlı ve sabit etkilerin bulunduğu farklı survival analizi modelleri kullanılarak, şansa bağlı baba varyansı ve ömür uzunluğu tahminleri yapılmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda 4 farklı model için baba varyansları sırasıyla 0.0192, 0.0200, 0.0180, 0.0240 orijinal ölçüde kalıtım dereceleri ise sırasıyla 0.200, 0.210, 0.189, 0.250 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak sansürlü gözlemlerin bulunduğu durumlarda süt sığırlarında verimli yaşam uzunluğu analizlerinde kalıtım derecesi gibi önemli bir genetik parametrenin hesaplanmasında survival analizi kullanılabilir. Modele ilave edilecek değişkenlerin modeli tanımlama gücüne bağlı olarak, her ilave değişkende survival modelinin analizinde yakınsama kolaylaşmaktadır. Bu ise kullanılan yöntemin etkinliğini göstermektedir. Sonuçlar büyük ölçüde literatürle uyumlu bulunmuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Survival analizi, survival modelleri, verimli yaşam uzunluğu, sansürlü gözlemler, Survival analysis, Survival models, Productive life length (longevity), Censored records, Zootekni A.B.D.