Amerikan Post-Apokaliptik Bilimkurgu Sinemasında Kıyamet İdeolojisi (1924-2000)

Bu çalışma geleceğe dönük büyük çaplı küresel korkuların sinemada, 2000 öncesi Amerikan post-apokaliptik bilimkurgu filmlerinde nasıl temsil edildiğine odaklanmaktadır. Makale, temsil edilen ideolojilerin değişim ve dönüşümlerini anlamayı, kıyamet ideolojisinin ne türden bir gelecek tasavvuru olarak şekillendiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede ABD’de üretilmiş olan post-apokaliptik bilimkurgu filmleri tarihsel ve ideolojik bir perspektifle araştırılmıştır. Türün ortaya çıktığı yirminci yüzyılın ilk yarısındaki öncül filmler belirtildikten sonra, filmler türün yükselişe geçtiği İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra onar yıllık periyotlarla incelenmiştir. Bu zaman aralıklarında öne çıkan tema ve motifler, Klaus Koch’un tanımladığı kıyamet ideolojisi kavramı çerçevesinde, L. Giannetti’nin ideolojik film analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Bu yolla türün genel özellikleri ve uylaşımları tarihsel olarak filmler izlenerek ve betimlenerek ortaya konmuştur. Sonuç olarak her onar yıllık dönemde, filmlerin dönemin toplumsal ve siyasal sorunlarını yankılayacak biçimde tematik vurgulara sahip olduğu görülmüştür. “Son erkek” motifinden başlayarak, nükleer felaket sonrası dünyadaki yaşam, zaman yolculukları, distopik dünyadaki çatışma, çöl savaşları, kaos ve zamanda alternatif akışlar yaratma gibi genel eğilimler gözlenmiştir.

This study focuses on how large-scale global fears for the forward future are represented in cinema, especially in pre-2000 American post-apocalyptic science fiction films. It targets to understand the changes and transformations of the ideologies represented and to show what kind of future imagination of apocalyptic ideology. in this framework, with historical and ideological perspective the post-apocalyptic science fiction films which are produced in the USA were revealed. After the introduction of premise films in the first half of the twentieth century in which the genre emerged, the films were examined at ten annual intervals after the World War II, when the genre films production has started to rise. the themes and motifs that stand out in these time periods have been researched by ideological film analysis method of L. Giannetti within the framework of the concept of apocalyptic ideology defined by Klaus Koch. in this way, the general characteristics and conventions of the genre have been described and illustrated by historically. As a result, it has been seen that in every decade, the films have thematic accents that echo the social and political problems of the period. Beginning with “the last man” motif, general trends such as life in the post-disaster world, time travels, conflicts in the dystopian world, desert wars, chaos and creating alternative flows in time were observed.