Bitki Hastalıklarının Entegre Yönetiminde Bitki İmmunitesi Uyarıcılarının Potansiyel Kullanımı

Bitki hastalıklarının kontrolü büyük oranda fungisitlerin, bakterisitlerin ve insektisitlerinkullanımına dayanmaktadır. Bu kimyasallar patojenlere ve/veya bitki hastalıklarınınvektörlerine toksik olan bileşiklerdir. Ancak, kimyasal pestisitlerin ve/veya parçalanmaürünlerinin çevre kirliliği ve gıda güvenliği sorunları nedeniyle kullanımınlarınıazaltmak/sınırlamak arayışı gündemde ilk sıraya oturmuştur. Bitki immunitesinin nasılarttırılacağı, son yıllarda bitki korumada yeni ve hızlı gelişen araştırma alanıdır. Elisitörolarak da adlandırılan bitki immunitesini uyarıcı bileşikler biyolojik olan ve olmayan aktifmoleküller olmak üzere iki grupta toplanabilir. Biyolojik olanlar patojen ile konukçusuarasındaki etkileşim sırasında üretilen aktif küçük moleküllerdir. Bunlar metabolitler,oligosakkaritler, glikoproteinler, glikopeptidler, proteinler, polipeptidler, lipitler, mayafermentasyon ürünü cerevisane ve diğer hücresel bileşenlerdir. Biyolojik olmayan aktifmoleküller ise, sentetik bitki immunitesi uyarıcı kimyasallardır. Başlıcaları; SA türevleri,isonikotinik asit türevleri (INA), thiadiazole ve isothiazole türevleri, JA analoğu ve?-aminobutirik asit (BABA)’tir. Bitki immunitesi uyarıcılarının bitkisel üretimde pratiktekullanılması ilaçlama programlarında kimyasal pestisitlerin kullanım alanını daraltacak,buna bağlı olarak da sürdürülebilir tarımın gelişmesine katkıda bulunacaktır. Buderlemede bitkisel üretimde biyotik hastalıklara karşı yeni kullanılmaya başlanan vekullanım alanı gittikçe genişleyen “biyolojik kaynaklı bitki immunitesi uyarıcıları” ile“sentetik bitki immunitesi uyarıcı kimyasallar”a dikkat çekilmektedir.