İzmir-Menemen ve çevresindeki içme sularında radon konsantrasyonlarının belirlenmesi

Günlük hayatta insanların ve diğer canlıların kullandıkları içme sularındaki radyoaktif kirliliklerin başlıca sebebi radyoaktif (_ ^222)Rn (Radon) elementidir. Renksiz, kokusuz, tatsız özellikteki Radon, doğal uranyumun bozunumu sürecinde oluşur. Radon ve bozunum ürünlerinin kansere yakalanma olasılıklarını artırması ve su kaynaklarına nüfuz etmesi sebebiyle radon seviyelerinin belirlenmesi de insan sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada da Menemen ve civarında kullanılan içme sularındaki radon gazı konsantrasyonlarının RAD7 dedektörü kullanılarak tespit edilmesi ve çalışma bölgesinde yaşayan insanların, maruz kaldıkları yıllık etkin doz miktarlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. İzmir-Menemen civarındaki yerleşim yerlerinden alınan 49 su örneğinde radon konsantrasyon değerlerinin dış mekandan alınan içme suları için 0,07 Bq/L ile 47,7 Bq/L arasında, ticari sular için 0 Bq/L ile 0,28 Bq/L arasında değişmekte olduğu tespit edilmiştir. 3 su örneğinde radon aktiviteleri USEPA' nın 11,11 Bq/L limitinin üstünde bulunmuştur. Ayrıca tüm ölçüm değerlerinin Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) belirlediği güvenlik limiti olan 100 Bq/L in oldukça altında kaldığı tespit edilmiştir. Suların tüketiminden kaynaklı yıllık etkin doz ortalaması 9,43 µSv/y olarak bulunmuştur. Bulunan doz değerinin USEPA' nın 40 µSv/y ve UNSCEAR' ın 100 µSv/y olarak belirlediği limitin altında kaldığı görülmüştür. Diğer yandan 3 örnekte hesaplanan doz değerleri USEPA limitinin üstünde, 1 örnekte bulunan doz değeri de UNSCEAR tarafından belirlenen doz limitinin üstünde kalmıştır. Bu tez çalışmasında bulunan radon aktiviteleri ve doz değerleri, Menemen İlçesi ve civarında doğal radyoaktivitenin belirlenmesi gerekliliğini göstermiştir.