Amasya, Akdağ'dan toplanan Galanthus fosteri baker bitkisi üzerinde farmakognozik çalışmalar

Bu çalışmada, Türkiye'de yabani olarak yetişen bir Galanthus türü olan Galanthus fosteri Baker bitkisi çeşitli açılardan ele alınarak ayrıntılı olarak incelenmiştir. İlk çalışmamızda, Herba ve Bulbus Galanthi drogları üzerinde anatomik ve mikroskobik araştırmalar yapılmıştır. Drog örneklerinin kalite kontrol araştırmaları (kurutmada kayıp, total kül, sülfat külü ve hidroklorik asitte çözünmeyen kül) Avrupa Farmakopesi'ne göre gerçekleştirilmiştir. Buna ilaveten drogların total alkaloit miktarları titrimetrik bir yöntemle tayin edilmiştir. Galanthus genusunun önemli alkaloitleri arasında yer alan galantamin ve likorin, G. fosteri bitkisinden hazırlanan dört farklı drog örneğinde, yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) yöntemiyle kalitatif ve kantitatif olarak araştırılmıştır. Bunlara ek olarak, G. fosteri'den hazırlanan dört farklı drog örneğinin içermiş olduğu yirmi üç farklı alkaloit kapiler gaz kromatografisikütle spektrometresi (CGC-MS) yöntemiyle tespit edilmiştir. Biyolojik aktivite rehberliğinde izolasyon ve yapı aydınlatma çalışmalarının yapıldığı araştırmalarda, antikolinesteraz aktivite gösteren fraksiyonlar, preparatif sütun kromatografisi, preparatif İ.T.K. ve diğer saflaştırma yöntemlerinden faydalanılarak izolasyona tabi tutulmuşlardır. Elde edilen bileşiklerin yapıları spektroskopik yöntemler (UV, IR, CD, 1D ve 2D NMR, ESIMS, HR-ESIMS) kullanılarak aydınlatılmıştır. Bu çalışmaların sonucunda Galanthus fosteri Baker'dan, Amaryllidaceae alkaloitlerinin likorin alt grubundan (-)-galantin, (-)- inkartin, (-)-oksoinkartin ve (-)-9-O-metilpsödolikorin, hemantamin alt grubundan (+)-vittatin, (-)-3,11-O-diasetil-9-O-demetilmaritidin ve (+)11-O-asetil-9-O-demetilmaritidin, galantamin alt grubundan (-)-galantamin, bunlara ilaveten hordenin ve O,N-dimetilnorbelladin adlı bileşikler izole edilmiş ve yapıları aydınlatılmıştır. Ayrıca izole edilmiş olan her bir bileşiğin in vitro Ellman metoduna dayalı mikroplaka deneyi kullanılarak asetilkolinesteraz ve bütirilkolinesteraz inhibitör aktiviteleri çalışılmıştır. Aktif olan tüm bileşiklerin IC50 değerleri hesaplanmıştır.;Galanthus fosteri Baker; Kalite kontrol çalışmaları; Antikolinesteraz aktivite rehberliğinde izolasyon.;Galanthus fosteri Baker; Quality control investigations; Anticholinesterase activity guided isolation.