Birinci basamakta ev ziyareti ile yaşlıların düzenli izleminin yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi
Yükleniyor...
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Giriş ve Amaç:Dünya nüfusu hızla yaşlanmaktadır.Araştırmanın amacı,birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında ev ziyareti ile yaşlıların düzenli izleminin yaşam kalitesine ve medikal durumundaki değişime etkisini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Girişim-kontrol grubu ve önce-sonra karşılaştırmalı olarak kurgulanan araştırma,2010 yılında Adalet Mahallesi'nde bir yıllık izlemi içermek üzere 193 yaşlı(G:96,K:97) ile yürütülmüştür. WHOQoL-BREFTR,WHOQoL-OLD,Katz'ın Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi,Lawton ve Brody'nin Enstrümental Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi,Yesavage Geriatrik Depresyon Ölçeği,10 Dakikalık Tarama Testi ve araştırma kapsamında geliştirilen Yaşlı Sağlığı İzlem Formu kullanılmıştır.Belirlenmiş risklere göre tanımlanmış riskli yaşlılar ayrıca değerlendirilmiştir.Girişim grubuna bir yıl içinde 2,riskli bulunanlara 3 kez izlem gerçekleştirilmiş;kontrol grubuna önce-sonra ziyaretleri yapılmıştır.Ev ziyareti sırasında ayrıca kan basıncı,random kan şekeri,bel-kalça çevresi ölçümleri yapılmış;belirlenen konularda sağlık eğitimi verilmiştir.Veri analizi için SPSS 16.0 paket programı ve EpiInfo Statcalc 2011 kullanılmıştır.Etik açıdan gerekli izinler alınmıştır. Bulgular:Girişim grubunda girişim sonrası sistolik kan basıncı(p=0.004),diastolik kan basıncı(p=0.041),rasgele kan şekeri(p=0.046),Yesavage Depresyon ölçeğindeki değerlerde(p<0.001) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde iyileşmeler olmuştur.Hiçbir girişim yapılmayan kontrol grubunda da Depresyon ölçeği değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde iyileşme gözlemlenmiştir(p=0.001).Girişim ve kontrol grubu arasında girişim sonrası Katz ölçeği'nde elde edilen puanlar arasında(p=0.011) istatistiksel düzeyde anlamlı fark bulunmaktadır.Riskli bireylerde girişim ve kontrol gruplarında girişim Yesavage Depresyon Ölçeği'nde iyileşme (G:p=0.001;K:p=0.042) dışında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamaktadır.Girişim grubunun girişim öncesi ve sonrası WHOQoLBREFTR ölçeğinin tüm alt alanlarında (bedensel p<0.001;ruhsal p<0.001;sosyal p<0.001;çevresel p=0.015) ve WHOQoLOLD'un ise sosyal katılım(p<0.001) ve ölüm ve ölmek(p<0.001) alt alanlarında girişim öncesine göre girişim sonrası puanlarında istatistiksel olarak anlamlı artış;kontrol grubunda WHOQoLBREFTR için ruhsal alan(p=0.041) ve çevresel alan(p=0.034) açısından ikinci ziyarette birinci ziyarete göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düzelme bulunmaktadır.Girişim sonrası girişim grubundakilerin yaşam kalitesi toplam skor ortalaması,kontrol grubundakilere göre istatistiksel olarak anlamlı ölçüde yüksektir(p=0.019). Sonuç ve Öneriler:Ev ziyareti ile yaşlıların düzenli izleminin yaşam kalitesine ve medikal duruma olumlu yönde etkisi olmaktadır. Bu araştırma,hizmet sunumuna örnek oluşturacak ve diğer hizmet sunum modellerine veri kaynağı olacaktır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Yaşlılar, ev ziyareti, sağlık eğitimi, WHOQoL-BREFTR, WHOQoL-OLD, yaşam kalitesi., Elderly, home visit, health education, WHOQoL-BREFTR, WHOQoL-OLD, quality of life., Halk Sağlığı A.B.D.
