Alkolle ilişkili karaciğer hastalığında bazal özellikler ve yaşam süresi ile ilişkili faktörler
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
AMAÇ: Alkol kullanımı dünya genelinde kronik karaciğer hastalığının en yaygın nedenlerinden biridir. Hastalığın prognozu alkol kullanım miktarı ve süresiyle yakın ilişki gösterir. Bunun dışında cinsiyet, genetik, beslenme durumu, obezite, karaciğer enzimlerinin yüksekliği, eşlik eden enfeksiyon varlığı ve sistemik diğer hastalıklar alkolle ilişkili karaciğer hastalığının prognozunu belirler. Bu çalışmada alkolle ilişkili karaciğer hastalığı olan bireylerde, hastaların demografik özellikleri, hastalık komplikasyonları, biyokimyasal parametreleri ve yaşam süreleri ile ilişki gösteren faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi (EÜTF), İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hepatoloji Polikliniği hasta veri tabanında kayıtlı, 1996 ve 2024 yılları arasında takip edilen, alkolle ilişkili karaciğer hastalığı (AİKH) tanılı 716 hasta değerlendirilmiş ve elektronik hasta dosyası kullanılarak hastaların demografik verileri, karakteristik özellikleri, hastalık komplikasyonları ve hastaların ilk gelişindeki kan değerleri, takiplerinin üçüncü yıl ve beşinci yılındaki kan değerleri kaydedilmiştir. Dışlama kriterleri uygulandıktan sonra 312 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların ölüm bilgileri ve tarihleri kaydedilerek Kaplan Meier analizi ile hastaların yaşam süreleri, Cox regresyon analizi ile de yaşam süreleri ile ilişkili faktörler hesaplanmıştır. BULGULAR: AİKH tanılı 312 hastanın tanı anındaki yaş ortalaması 54 ± 10 yıl olarak izlenmiştir. Hastaların 14’ü (%4.5) kadın, 298’i (%95.5) erkekti. AİKH tanısı ile izlenen hastaların 15’i (%4.8) alkolik hepatit (AH), 265’i (%84.9) alkole bağlı siroz (AS), 32’si (%10.3) alkole bağlı karaciğer yağlanması (AY) tanısı ile izlenmekteydi. Tüm hastaların tanıdan sonra 250’sinde (%80.1) hastane yatış ihtiyacı, 217’sinde (%69) psikiyatri başvuru ihtiyacı gelişti. Hastaların 98’inde (%31.4) diyabetes melitus, 42’sinde koroner arter hastalığı (KAH) (%13.5), 74’ünde (%23.7) hipertansiyon (HT), 16’sında (%5.1) kronik böbrek hastalığı (KBH), 18’inde (%5.1) kronik obstriktif akciğer hastalığı (KOAH) tanısı vardı. Tüm hasta grubunun 218’inde (%69) assit, 159’unda (%51) hepatik ensefalopati (HES), 51’inde (%16.3) sekonder bakteriyel peritonit (SBP), 89’unda (%28.5) özofagus varis kanaması (ÖVK) gelişti. Tanı anında 30 hastanın Child-Pugh skoru C (%9.6) idi. Takipte 40 (%12.8) hastada hepatoselüler karsinom (HCC) gelişti. Tanıdan sonra 27 (%8.7) hastaya karaciğer nakli yapıldı. Takipte 197 (%63.1) hastanın dekompansasyon nedeniyle nakil ihtiyacı geliştiği veya öldüğü görüldü. AH için ortalama sağkalım süresi 1.3 yıl, ortanca sağkalım 1.2 yıl olarak bulunmuştur. AS için ortalama sağkalım süresi 6.5 yıl, ortanca sağkalım süresi ise 5.5 yıldır. AY için ortalama sağkalım süresi 18.7 yıldır. Tüm AİKH grubu için ortalama sağkalım süresi 7.8 yıl, ortanca sağkalım süresi ise 6.3 yıl olarak hesaplanmıştır. AS hastalarının 2 yıllık sağkalım oranı %82.6, 5 yıllık sağkalım oranı %53.7, 10 yıllık sağkalım oranı ise %22.5’dir. Yaş, assit varlığı, ÖVK öyküsü, alkalen fosfataz düzeyi, kreatinin düzeyi, Child-Pugh skoru çok değişkenli analizlerde yaşam süresi ile ilişkili bulunmuştur. Diyabetes mellitus varlığının HCC gelişimi için güçlü bir risk faktörü olduğu görülmüştür. SONUÇ: Bu ve önceki birçok çalışmaya göre AİKH mortalite ve morbiditesi yüksek bir hastalıktır. Çalışmamızda AİKH’da yaş, alkalen fosfataz düzeyi, kreatinin düzeyi, assit varlığı, ÖVK öyküsü ve Child-Pugh skoru kötü prognozun bağımsız belirleyicileri olarak bulunmuştur. Ayrıca çalışmamızda bu parametrelere bakılarak sağkalımı öngören bir formül geliştirilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Alkolle ilişkili karaciğer hastalığı, alkole bağlı karaciğer yağlanması, alkolik hepatit, alkole bağlı siroz., Alcohol-related liver disease, alcoholic liver steatosis, alcoholic hepatitis, alcoholic cirrhosis.
