Türkiye'de kentlerin büyümesi ve zipf kanunu

Türkiye'de özellikle 1950 yılından sonra hızlı bir kentlesme süreci yasandıgı görülmektedir. Ancak, bu süreçte kimi kentler daha hızlı büyürken kimi kentlerin daha yavas büyüdükleri görülmektedir. 1980-2007 döneminde Türkiye'de kent nüfusunun ortalama büyüme hızı %2.72'dir. Bu baglamda, kent nüfus büyüklüklerinin dagılımını belirlemek ve etkileyen faktörleri ortaya koymak önem arz etmektedir. Bu çalısmada Türkiye'de 81 kentin ilgili dönemdeki nüfus büyüklükleri dagılımı Zipf kanununa göre analiz edilmekte ve böylece bu kanunun geçerliligi ampirik olarak test edilmektedir. 2007 nüfus sayımına göre kent nüfus büyüklüklerinin 36 bin (Ardahan) ile 11174 bin ( stanbul) arasında bir dagılım izledigi Türkiye'de, büyüme süreçlerini daha iyi ortaya koyabilmek amacıyla kentler nüfus büyüklüklerine göre üç kategoriye ayrılarak Zipf regresyonu analizleri yapılmıstır. Elde edilen bulgulara göre tüm kentleri kapsayan Zipf regresyonunda beta katsayılarının (Pareto katsayısı) 1'den küçük oldukları tahmin edilmistir. Bu durum bir yandan kentlerin nüfus büyüklügü dagılımının daha düzenli gelistigini belirtmekle birlikte bu katsayıların yıllar itibariyle 1'e esit olmamaları kentlerin büyümelerinin paralellik göstermedigini ifade etmektedir. Bununla birlikte büyük kentlerin (metropol) paralel bir büyümeye sahip oldukları ancak orta büyüklükteki kentlerin paralel bir büyümeye sahip olmadıkları sonucuna ulasılmıstır. Kentlerin paralel bir büyüme sergileyip sergileyemedikleri onların aldıkları ve verdikleri net göç, sahip oldukları ekonomik, sosyal, kültürel ve cografi yapı gibi içsel ve dıssal etmenlerle ilgilidir.;Zipf Kanunu, kent nüfus dagılımı, büyüme.;Zipf's Law, distribution of city population, growth.